Αν έχεις μάθει να παίζεις καταπληκτική κιθάρα, ακόμη κι αν έχεις αφοσιωθεί τόσο πολύ ώστε να ματώνεις κάθε μέρα τα χέρια σου στις χορδές της, το παιδί που θα κάνεις αργότερα δεν θα έχει ιδέα για το παίξιμο της κιθάρας. Καμιά από τις μουσικές γνώσεις σου δεν θα μεταφερθεί στον απόγονό σου.

Αν σε όλη σου τη ζωή είσαι επαναστάτης και έχεις μάθει να μη σκύβεις ποτέ το κεφάλι σου, το παιδί που θα γεννήσεις αύριο δεν θα έχει καμιά προδιάθεση για να συνεχίσει την επανάστασή σου.

Αν είσαι Έλληνας αλλά γεννήθηκες και ζεις επί πολλά χρόνια στο εξωτερικό με ξένους θετούς γονείς, πιθανότατα δεν θα σου αρέσει το ελληνικό φαγητό, δεν θα μιλάς Ελληνικά, και κάθε τι ελληνικό θα είναι τελείως αδιάφορο για σένα…

Τα «επίκτητα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού δεν κληρονομούνται». Αυτό πιστεύει η σημερινή Βιολογία, αυτή τουλάχιστον που διδάσκεται στα σχολεία. Με άλλα λόγια, ενώ αναγνωρίζουμε ότι η Φύση είναι τόσο «σοφή» ώστε να δημιουργήσει απίστευτα περίπλοκες δυνατότητες όπως αυτές του εγκεφάλου μας, πιστεύουμε ταυτόχρονα ότι είναι τόσο ανόητη που δεν κατασκεύασε κανέναν μηχανισμό για την αποθήκευση και τη διάσωση του Νου και της Σκέψης και της Μνήμης, αυτών των χαρακτηριστικών που είναι καθοριστικά για την επιβίωσή μας.

Είναι όμως έτσι; Μήπως διαθέτουμε –αντίθετα με ό,τι πιστεύει σήμερα η επίσημη επιστήμη– μηχανισμούς που αποθηκεύουν, σε κυτταρικό επίπεδο, τις γνώσεις και τις εμπειρίες, όχι μόνο τις δικές μας, αλλά και όλων των προγόνων μας; Μήπως στα κύτταρά μας είναι κατά κάποιον τρόπο εγγεγραμμένη η ιστορία εκατομμυρίων χρόνων εξέλιξης, και μπορούμε να την ανασύρουμε, να τη «θυμηθούμε»;

Οι βιολόγοι αρνούνται ότι υπάρχει άλλος μηχανισμός καταγραφής μέσα στο κύτταρο πέρα από το DNA. Όπως όμως θα δούμε παρακάτω, μάλλον πολλά μυστικά των κυττάρων μας δεν τα έχουμε ανακαλύψει ακόμη, και όσα έχουμε ανακαλύψει τα θεωρούμε «ταμπού» και προτιμάμε να μην τα συζητάμε…

Ακολουθείστε τα tabs παρακάτω, για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο του Λουκά Καβακόπουλου, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 82 του περιοδικού Strange….

[tab:Tabula Rasa]

«TABULA RASA»: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Το μυαλό έρχεται γεμάτο… Οτιδήποτε, από τις ικανότητες αντίληψης μέχρι την αφηρημένη Φυσική και τους κανόνες των κοινωνικών ανταλλαγών, όλα βρίσκονται μέσα στο μυαλό. Αυτά τα πράγματα δεν τα μαθαίνουμε, βρίσκονται έτοιμα, προεγκατεστημένα από το εργοστάσιο…

Dr. Michael Gazzaniga, νευροψυχολόγος, 1998

Η αλήθεια είναι ότι τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα παιδιά μοιάζουν πράγματι να μη γνωρίζουν απολύτως τίποτε. Ακόμη και τα πιο βασικά πράγματα, εκείνα που οι γονείς τους επαναλαμβάνουν σε όλη τους τη ζωή, όπως π.χ. το πώς να τρώνε, το πώς να πηγαίνουν στην τουαλέτα, το πώς να επικοινωνούν με τους γύρω τους, τους είναι τελείως άγνωστα. Πώς να πιστέψει λοιπόν κανείς ότι διαθέτουν μνήμες και εμπειρίες εκατομμυρίων ετών;

Βασισμένος στην τελευταία παρατήρηση, ο Άγγλος φιλόσοφος Τζον Λοκ (1632-1704), διατύπωσε τον 17ο αιώνα τη θεωρία τής «tabula rasa», του «κενού πίνακα». Σύμφωνα μ’ αυτήν, ο άνθρωπος γεννιέται με κενό Νου, τελείως άδειο όπως ένα άγραφο χαρτί. Σύμφωνα με τον Λοκ δεν υπάρχουν προδιαθέσεις, δεν υπάρχουν έμφυτες ιδέες ή μνήμες που κάνουν τον έναν άνθρωπο να ξεχωρίζει από τον άλλον.

Νομίζω ότι ο φιλόσοφος δεν ήθελε να καταλήξει σε ένα βιολογικό συμπέρασμα. Ήταν σίγουρα αρκετά παρατηρητικός για να προσέξει ότι κάθε άνθρωπος γεννιέται με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Χρησιμοποιούσε όμως αυτή την επιχειρηματολογία για να υποστηρίξει κάτι που ήταν απαραίτητο για την εποχή του, τότε που οι άνθρωποι χωρίζονταν με πολύ άσχημο τρόπο σε «αφέντες» και «υπηκόους»: Ήθελε να τονίσει ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται όμοιοι, με την ίδια μορφή, με ίσα δικαιώματα, και δεν υπάρχει κανένας λόγος να θεωρούνται άλλοι ως ανώτεροι και άλλοι ως κατώτεροι…

Τη θεωρία τού Λοκ όμως χρησιμοποίησε αργότερα κυριολεκτικά ο «πατέρας της ψυχανάλυσης», ο Σίγκμουντ Φρόιντ, για να στηρίξει τις δικές του θεωρίες. Επειδή όμως τα μωρά έχουν ολοφάνερα διαφορετικές προσωπικότητες και δεν μπορείς με τίποτε να τα δεις σαν «κενούς πίνακες», ο Φρόιντ αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι το άγραφο χαρτί του ανθρώπου δεν είναι τελικά και τόσο… άγραφο. Επάνω του, είπε, υπάρχουν προγραμμένα κάποια βασικά ένστικτα, όπως το ένστικτο της επιβίωσης και το ένστικτο της αναπαραγωγής. Αλλά αυτά είναι τελείως ζωώδη και απλοϊκά, και λειτουργούν ως απλοί μηχανισμοί που διασφαλίζουν την επιβίωση του οργανισμού, τόνιζε.

Όλα αυτά βόλεψαν πολύ στους αρχηγούς των ισχυρότερων πολιτικών συστημάτων του 20ού αιώνα, του καπιταλισμού και του «υπαρκτού» κομμουνισμού, οι οποίοι ήθελαν –και θέλουν– να βλέπουν τον άνθρωπο ως μια μηχανή, ως ένα απρόσωπο και εύκολα καθοδηγούμενο πρόβατο προς άρμεγμα, χωρίς ταυτότητα και ιστορία. Έτσι, οι θεωρίες τού Φρόιντ προωθήθηκαν από διάφορα –πολιτικά, στην ουσία– κέντρα ως η «ανώτερη ερμηνεία» της ανθρώπινης ψυχολογίας. Και έτσι, από τότε, ο σημερινός άνθρωπος πείθεται ότι δεν έχει ταυτότητα, ότι είναι ένα «κοσμικό ατύχημα». Αυτή η «φιλοσοφική» στάση, τον οδηγεί πολύ συχνά στην απογοήτευση και στην αυτοκαταστροφή…

Αργότερα, όταν οι ερευνητές της ανθρώπινης ψυχής άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι η θεωρία τής tabula rasa είναι τελικά ύποπτη και στην ουσία είναι απλά μια πολιτική προπαγάνδα, άρχισαν να την ονομάζουν –υποτιμητικά– «Τυπικό Μοντέλο των Κοινωνικών Επιστημών» (Standard Social Science Model) και να απομακρύνονται από αυτήν. Εξάλλου, όλες οι επιστημονικές ανακαλύψεις έδειχναν ότι δεν ίσχυε. Όμως ο ερχομός του Ναζισμού και των φασιστικών πολιτικών συστημάτων μετέτρεψε την υπόνοια της ύπαρξης μιας «γενετικής μνήμης» σε εφιάλτη, και έτσι οι περισσότεροι επιστήμονες προτίμησαν να αποσιωπήσουν το όλο θέμα. (Σκέφτεστε τι θα γινόταν αν ο Δυτικός κόσμος αποδεχόταν τη δεκαετία τού 1930 την ύπαρξη της γενετικής μνήμης;)

Όμως η αλήθεια δεν κοιτάζει τις κοινωνικές αναγκαιότητες και αργά ή γρήγορα βγαίνει στην επιφάνεια. Ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί ακόλουθοι του Φρόιντ άρχισαν να παρατηρούν ότι στο «άγραφο χαρτί» της ανθρώπινης ψυχής ήταν γραμμένες και πολλές άλλες… σημειώσεις, πολύ σημαντικές για να μπορέσουν να τις αρνηθούν και να τις αποσιωπήσουν.

Το 1904, ο Γερμανός βιολόγος Ρίχαρντ Σέμον έγραψε για την ιδέα του «εγγράμματος» (engram) το οποίο αναφερόταν σε ίχνη μνήμης που περιέχονται σε κάθε ζωντανή ύλη και τα οποία μπορούν να «ανασυρθούν». (Αυτή την ιδέα «δανείστηκε» αργότερα ο Ρον Χάμπαρντ, ο αμφιλεγόμενος ιδρυτής της Σαϊντολογίας, και την έκανε κεντρική ιδέα στις θεωρίες του που έχουν προκαλέσει αμέτρητες διαμάχες τα τελευταία χρόνια.)

Ο διασημότερος μαθητής τού Φρόιντ, ο Καρλ Γιουνγκ, ήρθε σύντομα σε σύγκρουση με τον δάσκαλό του. Ο Γιουνγκ παρατήρησε ότι σε κάθε ανθρώπινη ομάδα υπάρχουν ψυχολογικά μοτίβα που είναι κοινά σε όλους. Αυτά ο Γιουνγκ τα ονόμασε «αρχέτυπα» και τα όρισε ως κομμάτια της «φυλογενετικής κληρονομιάς» του κάθε ανθρώπου, απέφυγε όμως να αναλύσει πώς μεταδίδονται από τον έναν άνθρωπο στον άλλον. Επειδή οι εκφράσεις «φυλογενετική κληρονομιά», «φυλετική μνήμη» κλπ, θύμιζαν πολύ τις ιδέες των Ναζί και των διαφόρων φασιστοειδών που είχαν αρχίσει από τις αρχές του αιώνα να στοιχειώνουν την Ευρώπη, ο Γιουνγκ προτίμησε τελικά τον όρο «συλλογικό ασυνείδητο». Μαζί του, η επιστημονική κοινότητα αποφάσισε να κρατήσει κι αυτή το στόμα της κλειστό και προτίμησε να συνεχίσει να δηλώνει ότι η μόνη «επιστημονική αλήθεια» ήταν η θεωρία τής tabula rasa…

[tab:DNA]

«ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΣΤΟ DNA»;

Mετά τον πόλεμο και τη συντριβή, ευτυχώς, των φασιστικών καθεστώτων, οι ανακαλύψεις για τη «γενετική κληρονομιά» δεν μπορούσαν να κρατηθούν κι άλλο στο σκοτάδι και έπρεπε να αρχίσουν να βγαίνουν στο φως. Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο, κατά τη γνώμη μου, που το DNA ανακαλύφθηκε μόνο μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1953…

Με την ανακάλυψη του DNA άρχισαν όλοι να μιλούν για την περίφημη «γενετική προδιάθεση». Σήμερα, σχεδόν καθημερινά ακούμε ανακοινώσεις όπως: «Βρέθηκε το γονίδιο που προκαλεί τη διάθεση να λέμε ψέματα» (Dr. Adrian Raine, University of Southern California) ή «Βρέθηκε το γονίδιο που μας κάνει εργατικούς ή τεμπέληδες» (Dr. Bouchard, Pennington Biomedical Research Centre) κ.ο.κ. Όπως καταλαβαίνετε, η θεωρία του άγραφου χαρτιού πήγε περίπατο. Οι περισσότεροι βιολόγοι πιστεύουν πλέον ότι ο άνθρωπος γεννιέται «προγραμματισμένος» από το DNA. Όμως οι ηθικοί περιορισμοί του 2ου Π. Πολέμου ισχύουν ακόμη, έτσι είμαστε αναγκασμένοι να υποστηρίζουμε, για το ευρύ κοινό τουλάχιστον, ότι ο άνθρωπος γεννιέται χωρίς γενετικές μνήμες…

Όμως για τους λίγους που μπορούν να τις αποκωδικοποιήσουν, οι σύγχρονες μελέτες λένε παράξενα πράγματα, τα οποία ξεφεύγουν και από τα όρια του «γενετικού προγραμματισμού» που περιέχεται στο DNA: Οι διάσημοι και πολυβραβευμένοι εξελικτικοί βιολόγοι Τζον Τούμπι και Λήδα Κοσμίδη, γράφουν στο βιβλίο τους Ο Προσαρμοσμένος Νους:

«Τα αποτελέσματα της Ψυχολογίας, της μελέτης της αντίληψης, της εξελικτικής Βιολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης, της Φιλοσοφίας και της Γλωσσολογίας, συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα: Μια ψυχολογική αρχιτεκτονική που αποτελείται από ισοδύναμους, γενικούς, ανεξάρτητους περιεχομένου ή χωρίς περιεχόμενο μηχανισμούς, δεν θα μπορούσε να εκτελέσει με επιτυχία τις λειτουργίες που ο ανθρώπινος νους ολοφάνερα μπορεί να εκτελέσει…» (John Tooby και Leda Cosmides, The Adapted Mind, Oxford University Press, 1992).

Αν χρειάζεστε μετάφραση, ρωτήστε τον βιολόγο της γειτονιάς σας, τον ίδιο που θα σας αρνηθεί ότι υπάρχει κυτταρική ή γενετική μνήμη, να σας εξηγήσει για ποιο πράγμα μιλάει αυτή η παράγραφος…

Η ψηφιακή πληροφορία μπορεί να γραφτεί σε μοριακό επίπεδο… Τα μόρια της πληροφορίας δεν είναι νεκρή ύλη, αλλά παρουσιάζουν δυνατότητα ζωής, που αλλού εκφράζεται με τη μορφή του ιού…

William S. Burroughs, Nova Express

Σήμερα, λοιπόν, ζούμε σε έναν παραλογισμό. Οφείλουμε να πιστεύουμε στη θεωρία του άγραφου χαρτιού, οφείλουμε όμως ταυτόχρονα να πιστεύουμε ότι το DNA μας περιέχει σχεδόν τα πάντα για εμάς: το σχήμα του προσώπου μας, τη συμπεριφορά μας, το ύψος μας, το πάχος μας, τις ικανότητές μας, τις διαθέσεις μας, τα ταλέντα μας.

Από τότε που ανακαλύφθηκε, το DNA διαφημίζεται συνεχώς ότι περιγράφει το «πρότυπο» της μορφής και της προσωπικότητας του ανθρώπου, και ότι μονάχα μικρές αποκλίσεις μπορούν να γίνουν από αυτό το πρότυπο στη διάρκεια της ανάπτυξής μας. Φτάσαμε έτσι στο σημείο να πιστεύουμε ότι αν κλωνοποιηθεί ένας άνθρωπος, αν δηλαδή αναπαραγάγουμε από την αρχή ένα ανθρώπινο σώμα χρησιμοποιώντας το ίδιο DNA, θα φτιάξουμε έναν πανομοιότυπο άνθρωπο, ακριβώς τον αρχικό άνθρωπο εις διπλούν.

Όμως, ένα πρόσφατο πείραμα διέψευσε αυτή την ιδέα. Τον Φεβρουάριο του 2002, κάποιοι γενετιστές (A&M University, Τέξας) κλωνοποίησαν μια γάτα (τη Rainbow), ο κλώνος της οποίας (η γάτα με το αστείο όνομα Carbon-Copy ή CC) όχι μόνο δεν μοιάζει με την πρωτότυπη γάτα, αλλά έχει και …διαφορετικό χρώμα τριχώματος. Φυσικά, οι βιολόγοι έσπευσαν να δικαιολογήσουν το αποτέλεσμα, λέγοντας ότι το περιβάλλον επηρεάζει την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση του οργανισμού περισσότερο από το DNA. «Άρα», καταλήγουν φάσκοντας και αντιφάσκοντας, «ναι μεν το DNA ορίζει ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του οργανισμού, αλλά δεν τα καθορίζει κιόλας». Από εκεί και πέρα, αρνούνται κατηγορηματικά ότι υπάρχει κάποιο άλλο «αρχείο» μέσα στα κύτταρά μας που να περιέχει πληροφορίες για εμάς. Ό,τι είναι καταγεγραμμένο είναι καταγεγραμμένο μέσα στο DNA, λένε και βάζουν τελεία.

Κι όμως, στη Φύση υπάρχει μια περίπτωση κλωνοποίησης που ανατρέπει το προηγούμενο συμπέρασμα. Υπάρχουν δίδυμοι, οι λεγόμενοι «μονοζυγωτικοί» που προέρχονται από το ίδιο αρχικό κύτταρο, που ακόμη κι αν μεγαλώνουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα, τις περισσότερες φορές παραμένουν επί πολλά έτη ίδιοι και σχεδόν απαράλλαχτοι στα σωματικά τους χαρακτηριστικά, κάτι που γίνεται ιδιαίτερα φανερό ειδικά αν τους ντύσεις με τα ίδια ρούχα και το ίδιο χτένισμα.

Τι συμβαίνει λοιπόν; Είναι τελικά –ή δεν είναι– το DNA ο «χάρτης» που περιγράφει την ανάπτυξη και την εξέλιξη του οργανισμού; Γιατί στη μια περίπτωση οι δύο γάτες, που έχουν το ίδιο DNA και μεγάλωσαν σε εργαστήριο βγαίνουν διαφορετικές, ενώ στην άλλη, σε τυχαία και ανεξέλεγκτα περιβάλλοντα, οι δίδυμοι βγαίνουν πανομοιότυποι;

Η απάντηση κρύβεται μάλλον στη μόνη βασική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα δύο πειράματα. Οι δίδυμοι παρήχθησαν από το ίδιο αρχικό κύτταρο, που διασπάστηκε κάποια στιγμή σε δύο παρόμοια αλλά ξεχωριστά κύτταρα, τα οποία με τη σειρά τους αναπτύχθηκαν σε δύο ξεχωριστά όντα. Οι γάτες παρήχθησαν από διαφορετικά κύτταρα και μόνο το DNA ήταν όμοιο και στις δύο. Αυτό αναγκαστικά οδηγεί στην υπόθεση ότι στο κύτταρο πρέπει να υπάρχουν κι άλλες ουσίες που περιέχουν γενετικές πληροφορίες (πρωτεΐνες; RNA; αμινοξέα;). Ίσως αυτές οι ουσίες να μη βρίσκονται μέσα στο κύτταρο, αλλά γύρω του. Ίσως στο αμνιακό υγρό της μάνας, ίσως στις αρχικές πρωτεΐνες που περικύκλωσαν και δημιούργησαν το αρχικό κύτταρο, ίσως ποιος ξέρει πού αλλού, να κρύβονται κι άλλες πληροφορίες, κι άλλες γενετικές μνήμες…

Οι παρατηρήσεις μάς οδηγούν να αποδεχτούμε ότι υπάρχει και κάτι άλλο μέσα στο κύτταρο που «καταγράφει» πληροφορίες, κάτι πέρα από το DNA. Το DNA εξάλλου δεν θα μπορούσε να κρύψει πάρα πολλές πληροφορίες μέσα του. Έχει μονάχα 30.000 γονίδια και η περιγραφή της δομής του χωράει άνετα σε μια παλιά δισκέτα υπολογιστή, οπότε είναι δύσκολο να δεχτούμε ότι θα μπορούσε να περιέχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κατασκευαστεί ένας ζωντανός οργανισμός. (Παραδόξως, το ρύζι, το φυτό, έχει πάνω από 60.000 γονίδια, διπλάσια από τον άνθρωπο. Τι μυστικά κρύβει άραγε η γενετική του δομή, για να απαιτούνται τόσα πολλά γονίδια;)

[tab:Αίμα]

ΑΙΜΑ ΠΟΥ ΨΙΘΥΡΙΖΕΙ

Οι έρευνες έχουν καταγράψει διάφορα παράξενα φαινόμενα, που δεν εξηγούνται αλλιώς, παρά μόνο αν δεχτούμε ότι υπάρχει ένα είδος μνήμης στα κύτταρα των ζωντανών οργανισμών στην οποία καταγράφονται επίκτητα χαρακτηριστικά. Σε ένα διάσημο πλέον πείραμα, οι βιολόγοι εκπαίδευσαν κάποια σκουλήκια να αντιδρούν όταν πέσει φως πάνω τους: Τους έκαναν ηλεκτροσόκ κάθε φορά που άναβε το φως. Έτσι, υπακούοντας στα επίκτητα «παβλοφιανά» αντανακλαστικά, όταν έπεφτε φως επάνω τους τα σκουλήκια αντιδρούσαν και τυλίγονταν γύρω από τον εαυτό τους. Μετά, οι πειραματιστές εκμεταλλεύτηκαν την ικανότητα των σκουληκιών να αναπαράγουν κάποιο κομμάτι τους που έχει κοπεί. Έκοψαν λοιπόν τα σκουλήκια στη μέση, αφαιρώντας το κομμάτι όπου βρίσκεται ο εγκέφαλος. Στα ακέφαλα σκουλήκια «φύτρωσε» μετά από μερικές μέρες ένας καινούργιος εγκέφαλος. Το επίκτητο ανακλαστικό όμως συνεχίστηκε όταν άναβε το φως, κι ας ήταν ο εγκέφαλος καινούριος και κανονικά δεν έπρεπε να γνωρίζει τίποτε για το ηλεκτροσόκ. Πού κρυβόταν η μνήμη, αφού σύμφωνα με την κατεστημένη άποψη οι εμπειρίες και οι γνώσεις όλων των ζώων καταγράφονται μονάχα στον εγκέφαλο και όχι στα κύτταρα;

Ένα άλλο μυστήριο που προβληματίζει τους βιολόγους είναι τα «ένστικτα». Γιατί το νεογέννητο ποντίκι γνωρίζει ότι μια γάτα είναι εχθρική απέναντί του και τρέχει να κρυφτεί, μόλις τη δει; Η θεωρία της εξέλιξης προσπαθεί να το εξηγήσει λέγοντας ότι μόνο τα ποντίκια που έχουν γενετική προδιάθεση να απομακρύνονται από τις γάτες επιβίωσαν στους αιώνες, αφού αυτά τα δύο πλάσματα ζούσαν σε κοινούς χώρους και τα θαρραλέα ποντίκια πολύ απλά, δεν επιβίωσαν για να αναπαραχθούν. Όμως αν βάλεις ένα νεογέννητο κοτόπουλο δίπλα σε ένα γεράκι, καταλαβαίνει κι εκείνο τον κίνδυνο και πανικοβάλλεται. Τα κοτόπουλα όμως δεν ζούσαν σε κοινούς χώρους με τα γεράκια, ούτε το κοτόπουλο μπορεί να γλιτώσει από το γεράκι, όσο κι αν προσπαθήσει. Πώς λοιπόν μεταφέρθηκε η πληροφορία στο νεογέννητο κοτόπουλο ότι το γεράκι είναι κάτι εχθρικό;

Ο Καρλ Γιουνγκ αναφέρει ένα αινιγματικό περιστατικό, το οποίο υπονοεί την ύπαρξη γενετικής μνήμης, αυτή τη φορά στον άνθρωπο. Ένας ψυχασθενής έβλεπε ότι ο Ήλιος έχει φαλλό (πέος). Πίστευε επίσης ότι μπορούσε να μετακινήσει τον φαλλό και μπορούσε έτσι να ελέγχει τον άνεμο. Αρχικά ο Γιουνγκ αντιμετώπισε την όλη ιστορία ως μια απλή παραδοξότητα ενός άρρωστου μυαλού. Διαβάζοντας όμως τους αρχαίους μύθους ανακάλυψε κάποια στιγμή ότι υπήρχε ένας μύθος του Μιθραϊδισμού που περιέγραφε ακριβώς την ίδια «αυταπάτη», σχετικά με τον φαλλό του Ήλιου και τον έλεγχο του ανέμου. Ο Γιουνγκ θεώρησε φυσικά ότι ο ψυχασθενής γνώριζε τον μύθο, αλλά αποφάσισε να το επιβεβαιώσει. Έτσι μίλησε με τον ψυχασθενή και μελέτησε προσεκτικά το κοινωνικό υπόβαθρό του. Διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε καμία περίπτωση ο ασθενής να έχει διαβάσει ή να έχει ακούσει τον μύθο. Έτσι ο Γιουνγκ άρχισε να σχηματίζει τη θεωρία, στηριζόμενος βέβαια και στις ιδέες του Πλάτωνα, ότι κάποιες ιδέες (τα αρχέτυπα για τα οποία μιλήσαμε πριν) είναι «ενσωματωμένες» στην ανθρώπινη ψυχή. Αυτό το μυστηριώδες κοινό «αρχείο» ο Γιουνγκ το ονόμασε «συλλογικό ασυνείδητο»…

Οι παραδόσεις και η λαϊκή σοφία όλων των λαών του πλανήτη περιγράφουν κι αυτές κάποιου είδους μετάδοσης γενετικής μνήμης. Στην Ελλάδα, ο λαός χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «το αίμα νερό δεν γίνεται», «μιλάει το αίμα μέσα του», ενώ πολλές λαϊκές ιστορίες αναφέρονται σε συγγενείς που έχουν χαθεί και ξαναβρίσκονται μετά από δεκαετίες, αδέλφια που χωρίζονται αλλά ξαναενώνονται μετά από καιρό. Σε όλες αυτές τις ιστορίες εμφανίζεται συνήθως ως στοιχείο της πλοκής μια μυστηριώδης «έλξη» ανάμεσα στα άτομα, που συνήθως παρεξηγείται ως ερωτική. Ακόμη και ο κλασικός Οιδίποδας πέφτει θύμα αυτής της μυστηριακής «έλξης» και νυμφεύεται χωρίς να το ξέρει τη μητέρα του.

Αυτές οι ιστορίες είναι συνηθισμένα «κλισέ» στις τηλεοπτικές σαπουνόπερες και στα λαϊκά μυθιστορήματα. Είναι εύκολο να τις απορρίψουμε ως φτηνές και εύκολες μυθοπλασίες που απευθύνονται σε άτομα χαμηλής νοημοσύνης, πρέπει όμως να προβληματιστούμε περισσότερο γι’ αυτές. Ίσως επαναλαμβάνονται συχνά, ακριβώς γιατί μιλούν στην ψυχή των απλών ανθρώπων περιγράφοντας μια βαθύτερη αλήθεια που υποσυνείδητα όλοι μας γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε. Ίσως για αυτό και οι πιο εξελιγμένες και πρωτότυπες ιστορίες, που δεν έχουν όμως «αρχετυπικό» περιεχόμενο, να αφήνουν αδιάφορους τους απλούς ανθρώπους: γιατί δεν περιέχουν αναφορές στην Ιστορία που είναι γραμμένη βαθιά μέσα στα κύτταρά τους…

[tab:Γενετική Χρονομηχανή]

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΧΡΟΝΟΜΗΧΑΝΗ

Η ύπαρξη της γενετικής μνήμης θα επιβεβαίωνε αρκετές ιδέες της απόκρυφης παράδοσης, αφού αυτές θα μπορούσαν να αποδοθούν στη γενετική μνήμη. Π.χ., ο θεοσοφικός μυστικισμός μιλάει για τα «ακασικά αρχεία», τα οποία υποτίθεται ότι είναι άφθαρτα αποτυπώματα στο «αστρικό πεδίο» όλων των γεγονότων που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Ο άνθρωπος που αποκτά πρόσβαση σ’ αυτά τα αρχεία μπορεί να γνωρίσει τα πάντα, αφού τα πάντα καταγράφονται σε αυτά. Πολλοί «διδάσκαλοι» τα τελευταία 150 χρόνια έχουν μάλιστα ισχυριστεί ότι μπορούσαν να δούνε τα ακασικά αρχεία και πολλές διδασκαλίες της απόκρυφης παράδοσης ισχυρίζονται ότι έχουν τις ρίζες τους σε αρχαίες γνώσεις που είναι καταγεγραμμένες εκεί.

Αν πράγματι οι εμπειρίες μας αποθηκεύονται στα κύτταρά μας, τότε αυτό σημαίνει ότι μέσα μου βρίσκονται αναμνήσεις από μάχες και πόλεμους όλων των ιστορικών περιόδων, αμέτρητες σκέψεις και ιδέες, μνήμες θανάτων και τραγικών γεγονότων, αλλά και άπειρες στιγμές χαράς, έρωτα, απόλαυσης. Μέσα μου υπάρχουν σκέψεις και εμπειρίες του πατέρα μου, του παππού μου, των προγιαγιάδων μου που έζησαν πριν από αιώνες, αλλά και εμπειρίες που τα κύτταρά μου γνώρισαν πολύ πριν υπάρξει ο άνθρωπος. Μέσα μου υπάρχουν οι εμπειρίες εκείνου του ψαριού που βγήκε από τη θάλασσα και βάδισε για πρώτη φορά στη στεριά, του πιθήκου που βάδισε στις πρωτόγονες ζούγκλες της Παγγαίας πολύ πριν χωριστούν οι σημερινοί ήπειροι, του πρώτου ανθρώπου που διώχτηκε από την πιθηκοειδή φυλή του γιατί μεταλλάχτηκε και δεν έμοιαζε πια με τους γονείς του.

Ίσως μέσα στα κύτταρά μου να βρίσκεται καταγραμμένη εκείνη η στιγμή που οι Θεοί κατέβηκαν από τα Άστρα και αποφάσισαν να εμφυσήσουν τη θεϊκή τους υπόσταση στα πλάσματα αυτού του πλανήτη. Ίσως να βρίσκεται η εικόνα της αρχαίας Ατλαντίδας, την οποία είδε από μακριά κάποιος πρόγονός μου. Ίσως μέσα στα κύτταρά μου να έχει γραφτεί η φωνή του Σωκράτη, η λάμψη από το σπαθί του Αλέξανδρου όταν σήμανε την έναρξη της εκστρατείας του στα βάθη της Ασίας, ο τρόμος και η θλίψη της στιγμής όταν έπεσαν τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, ο ξεριζωμός από τη Μικρά Ασία, ο ήχος από τα γερμανικά άρβυλα της Βέρμαχτ που παρελαύνει στην Τσιμισκή της Θεσσαλονίκης…

Η γενετική μνήμη όμως δεν ισοδυναμεί με παντογνωσία, αν και μοιάζει αρκετά μ’ αυτήν. Υπάρχουν αρκετοί σημαντικοί περιορισμοί στις γνώσεις και στις εμπειρίες που έχουν καταγραφεί μέσω γενετικής μνήμης στα κύτταρά μας.

Πρώτα απ’ όλα, η γενετική μνήμη μεταφέρεται από τον γονιό στο παιδί την ώρα της γονιμοποίησης του ωαρίου. Αυτό σημαίνει ότι μεταφέρονται οι εμπειρίες του άνδρα μέχρι τη στιγμή που θα αφήσει τη γυναίκα του έγκυο και όχι οι κατοπινές. Οι εμπειρίες της γυναίκας πιθανότατα μεταφέρονται μέχρι τη στιγμή που θα γεννήσει (αν και υπάρχει η πιθανότητα η γενετική μνήμη να μεταφέρεται και μέσα από τις πρωτεΐνες του γάλακτος, άρα η μάνα μεταφέρει γενετική μνήμη μέχρι το τέλος του θηλασμού).

Δεύτερον, δεν έχουμε γενετικές μνήμες από όλα τα ιστορικά γεγονότα, αλλά μόνο από εκείνα στα οποία ήταν παρών κάποιος πρόγονός μας. Οπότε, οι πιθανές κοινές μνήμες μειώνονται όσο αναφερόμαστε σε πρόσφατα γεγονότα και αυξάνονται όσο πηγαίνουμε προς το παρελθόν. Ίσως έτσι εξηγείται και το γεγονός της αρχαιολατρίας, που είναι τόσο έκδηλη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Μέσα από τη λογοτεχνική και διανοητική αναδρομή στο ύστατο παρελθόν, ταξιδεύουμε σε έναν τόπο κοινό και γνώριμο για όλους, και φεύγουμε από τη σημερινή πολυδιάστατη, αλλά αποξενωτική και άρα ακατανόητη πραγματικότητα…

[tab: Sleeper]

ΤΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΙΜΙΣΜΕΝΟΥ

Με την ύπαρξη της γενετικής μνήμης ίσως εξηγείται και ένα ακόμη παράδοξο φαινόμενο: ο δαιμονισμός, η κατάληψη δηλαδή ενός σώματος από μια άλλη, «ανύπαρκτη» αλλά πλήρως ανεπτυγμένη προσωπικότητα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις δαιμονισμού ο χαρακτήρας του ατόμου αλλάζει τελείως, σαν να έχει καταλάβει το σώμα ένας άλλος άνθρωπος. Σε πολλές περιπτώσεις το θύμα αρχίζει να μιλάει σε γλώσσες που κανονικά δεν γνωρίζει, και επιδεικνύει άριστη γνώση όχι μόνο της γλώσσας αλλά και των ιστορικών γεγονότων αρχαίων πολιτισμών, τα οποία αποκλείεται να έχει διδαχτεί. Η προσωπικότητα του «δαίμονα» (της προσωπικότητας που καταλαμβάνει το σώμα) συνήθως είναι αποπροσανατολισμένη ως προς τον χρόνο και τον τόπο, νομίζει ότι έρχεται από μια άλλη εποχή και αναφέρεται σε πρόσωπα και πράγματα που δεν υπάρχουν σήμερα. Όσο για τις κατάρες και τις αντιχριστιανικές εκφράσεις που ακούμε στον κινηματογράφο, αυτές στην πραγματικότητα είναι σπάνια φαινόμενα, και εμφανίζονται συνήθως μόνο όταν ο δαιμονισμένος «παρενοχληθεί» έντονα από κάποιον θρησκόληπτο που αποφασίζει να μιμηθεί τη γνωστή ταινία Ο Εξορκιστής. Ο «δαίμονας» αντιδρά όπως αντιδρά ένας άνθρωπος με πολύ επιθετική προσωπικότητα όταν κάποιος προσπαθεί να τον πείσει για κάτι που αυτός δεν δέχεται.

Επίσης, στο Ευαγγέλιο του Μάρκου αναφέρεται η περίπτωση του δαιμονισμένου που ονομάζεται «λεγεώνα». Αυτός βασανιζόταν όχι από έναν μόνο «δαίμονα», αλλά από μια «λεγεώνα» από αυτούς, δηλαδή από πάρα πολλούς. Παρόμοιοι δαιμονισμοί έχουν καταγραφεί και πολύ πιο πρόσφατα.

Όλα αυτά τα ανεξήγητα φαινόμενα εξηγούνται εύκολα, αν δεχτούμε ότι υπάρχει κυτταρική/γενετική μνήμη, που καταγράφει μνήμες, εμπειρίες και σκέψεις. Οι πολύ ισχυρές προσωπικότητες, που έχουν αφήσει έντονα ίχνη μέσα στη γενετική μνήμη, όταν βρεθούν σε κάποιον απόγονό τους που δεν έχει ισχυρό Εγώ, πολλές φορές «ξυπνούν» και αντικαθιστούν τη μνήμη και ολόκληρα κομμάτια του χαρακτήρα του (είναι γεγονός ότι ο δαιμονισμός συνήθως εμφανίζεται σε ανθρώπους με ανίσχυρη ή προβληματική προσωπικότητα).

Κάτι ανάλογο συμβαίνει στο βουντού, στο οποίο όμως ο «δαιμονισμένος» κάνει μια τελετουργία και καταναλώνει ψυχεδελικές ουσίες με σκοπό να «καλέσει» μέσα του μια «θεότητα». Κι αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί εύκολα με τη γενετική μνήμη. Ίσως η «θεότητα» να πρόκειται για μια «συλλογική μνήμη» που έχει παραχθεί από τις τελετουργικές πρακτικές τού βουντού και την αποθήκευσή τους στη γενετική μνήμη εδώ και χιλιετίες. Με άλλα λόγια, οι πιστοί κατασκευάζουν τη θεότητα προσθέτοντας ο καθένας το λιθαράκι της δικής του προσωπικότητας και γνώσης, η οποία μεταδίδεται αργότερα στους απογόνους τους. Ίσως για αυτό ένας λευκός να μην μπορεί να «νιώσει» τη μαγεία τού βουντού –δεν υπάρχουν μέσα του οι γενετικές μνήμες που είναι απαραίτητες για αυτό–νιώθει όμως ανάλογα τη«μαγεία» ενός αρχαίου ναού ή μιας αρχαίας ελληνικής τελετουργίας…

Ο δαιμονισμός αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζεται ως κάτι κακό. Ίσως όμως η ύπαρξή του να αποκαλύπτει μια κρυφή δυνατότητα του ανθρώπου που ακόμη δεν έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε σωστά. Ίσως είναι δυνατόν να ξυπνήσουμε ελεγχόμενα μέσα μας τις αναμνήσεις μιας ολόκληρης στρατιάς προγόνων μας και να χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις, τις εμπειρίες και το ψυχικό σθένος τους. Ίσως αυτό προσπαθούν να πετύχουν οι πολεμιστές όλων των λαών, οι οποίοι καλούν πριν τη μάχη τα πνεύματα των προγόνων τους για να τους «εμ-ψυχώσουν»…

Ίσως έτσι να εξηγούνται και οι απίστευτες διανοητικές δυνατότητες που παρουσιάζουν μερικά αυτιστικά άτομα. Αυτά δεν έχουν πλήρως ανεπτυγμένες προσωπικότητες, αλλά επιδεικνύουν τρομερή γνώση και ικανότητα σε περίπλοκα διανοητικά προβλήματα, όπως των Μαθηματικών. Κάποια από αυτά τα άτομα έχουν τρομερό ταλέντο στη μουσική και στην άμεση εκτέλεση περίπλοκων μουσικών κομματιών, που απαιτούν χρόνια προετοιμασίας για να παιχτούν. Από πού γνώριζαν τις τεχνικές που απαιτούνται, χωρίς να τις έχουν διδαχθεί και χωρίς να πειραματιστούν ποτέ μ’ αυτές; Ίσως η γενετική μνήμη είναι πιο εύκολο να εκφραστεί μέσα στα αυτιστικά άτομα, αφού δεν υπάρχει μια ισχυρή εγωιστική προσωπικότητα για να την παρεμποδίσει…

Ο μεγάλος συγγραφέας της επιστημονικής φαντασίας Φρανκ Χέρμπερτ, ο οποίος έχει περάσει στην Ιστορία για το καταπληκτικό έπος του Dune, περιγράφει και αναλύει τις τεχνικές μιας ομάδας γυναικών που έχουν καταφέρει να ξυπνήσουν και να ελέγξουν τη γενετική μνήμη. Αυτή η ομάδα, οι Bene Gesserit (ο ήχος του ονόματος παραπέμπει σε κάτι εβραϊκό –ben, διδάσκαλος– αλλά και σε μια χριστιανική σέκτα: Jesuit, Ιησουΐτης), αποκτούν τεράστια πολιτική δύναμη και εξουσία ακριβώς γιατί αποτελούνται από άτομα τεράστιας ψυχικής δύναμης και γνώσης. Η γνώση και η δύναμη είναι προϊόντα της χρήσης της γενετικής μνήμης. Οι Bene Gesserit μιλούν μάλιστα για το «έκτρωμα» (abomination) το οποίο είναι ένα άτομο που επειδή δεν χειρίζεται σωστά τη γενετική μνήμη του, χάνει τη δική του προσωπικότητα και «δαιμονίζεται» από κάποιον ισχυρό πρόγονό του. Σύμφωνα με τις Gesserit, τα εκτρώματα πρέπει να θανατώνονται επιτόπου…

Ο Χέρμπερτ βέβαια γράφει ένα μυθιστόρημα, αλλά έχει αντλήσει αυτές τις ιδέες από τον μυστικισμό των Σούφι, μια από τις αγαπημένες του πηγές έμπνευσης. Ο μεγάλος μυστικιστής των Σούφι, Ρουμί, γράφει σχετικά σε ένα ποίημα του:

«Ο εσωτερικός κόσμος μιας ανθρώπινης ύπαρξης είναι μια ζούγκλα. Κάποιες φορές οι λύκοι κυβερνάνε, άλλες φορές τα αγριογούρουνα. Πρόσεχε όταν αναπνέεις… Η συνείδηση πηγαίνει σε έναν σκύλο, και μετά ο σκύλος γίνεται ο βοσκός, ή ο κυνηγός. Στη σπηλιά των εφτά κοιμωμένων, ακόμη και οι σκύλοι ήταν κάποτε αναζητητές. Κάθε στιγμή ένα νέο είδος ανεβαίνει στο στήθος σου, τώρα ένας δαίμονας, τώρα ένας άγγελος, τώρα ένα άγριο ζώο. Μέσα στην απίθανη αυτή ζούγκλα, υπάρχουν κι εκείνοι που μπορούν να σε απορροφήσουν. Αν πρέπει να παραφυλάξεις και να κλέψεις, κλέψε από αυτούς»…

Η Κλαιρ Σύλβια, μια γυναίκα που έκανε μεταμόσχευση καρδιάς το 1988, παρατήρησε μετά την εγχείρηση σημαντικές διαφορές στη συμπεριφορά της. Στο μυαλό τής έρχονταν αναμνήσεις και σκέψεις που δεν ήταν δικές της. Άρχισε να αναπτύσσει ενδιαφέροντα και εμμονές που προηγουμένως δεν είχε. Τα ερωτηματικά την οδήγησαν να ψάξει την ταυτότητα του δότη της καρδιάς, ενός 18χρονου που πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Γρήγορα διαπίστωσε ότι οι παράξενες μνήμες της ταίριαζαν απόλυτα με τη ζωή του νεαρού.

Αυτό το περιστατικό, όπως και πολλά άλλα παρόμοια που έχουν καταγραφεί, μελέτησε ο ψυχολόγος Πολ Πίρσαλ, που έγραψε το 1997 το βιβλίο The Heart’s Code που έγινε best-seller και υποστηρίζει από τότε την πραγματικότητα της κυτταρικής μνήμης. Μελέτες που έγιναν από άλλους, κατέγραψαν πάνω από 74(!) περιστατικά μεταμοσχεύσεων οργάνων, στα οποία οι ασθενείς περιέγραψαν ότι ένιωθαν να κατέχουν μνήμες και γνώσεις των δοτών. Πώς μεταδόθηκαν οι μνήμες, αφού σύμφωνα με τη Βιολογία, δεν αποθηκεύονται πουθενά αλλού πέρα από τον εγκέφαλο;

[tab:END]