Αρχική » Επιστήμη

Αρχείο κατηγορίας Επιστήμη

Νικόλαος Λάος: «Πιάνοντας τον Ταύρο από τα Κέρατα»

Συνέντευξη από το news.makedonias.gr

Ο Δρ. Νικόλαος Λάος αποτελεί την τελευταία δεκαετία έναν από τους πρωτοπόρους και πιο δυναμικούς διανοούμενους στο παγκόσμιο σκηνικό. Συνδυάζει μεγάλη και διεθνή ακαδημαϊκή πορεία στα πεδία των Μαθηματικών, της Πολιτικής Οικονομίας, της Ιστορίας, της Φιλοσοφίας αλλά και της Θεολογίας και Θρησκειολογίας, με προτάσεις κοινωνική και ανθρωπιστική ευαισθησία αλλά και στρατηγικό όραμα.

Η επαγγελματική σταδιοδρομία του σε μεγάλες εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, σε ιδιωτικές εταιρείες πληροφοριών και “δεξαμενές σκέψης” σε όλο τον κόσμο, τον έχει εφοδιάσει με εκτεταμένη τεχνογνωσία στην οικονομική και πολιτική ανάλυση. Ως αποτέλεσμα, στο έργο του συναντώνται, στις πιο στέρεες ίσως βάσεις, η Γεωπολιτική, η Κοινωνιολογία, τα Μαθηματικά και η Στατιστική, με αναλύσεις και προτάσεις για ένα καλύτερο μέλλον, χωρίς αποκλεισμούς και για ολόκληρη την Ανθρωπότητα.

Σύντομα από τις Εκδόσεις ΚΨΜ (https://kapsimi.gr) θα κυκλοφορήσει το νέο βιβλίο του «Πιάνοντας τον Ταύρο από τα Κέρατα: Αιτίες, Συνέπειες και Προοπτικές στην Πολιτειολογία και στην Πολιτική Οικονομία» και με αυτήν την ευκαιρία συζητήσαμε μαζί του.

Τι να περιμένουν οι αναγνώστες από το βιβλίο σας; Πώς θα περιγράφατε το περιεχόμενό του;

Αυτό το βιβλίο περιέχει μια συστηματική και μεθοδική μελέτη της φιλοσοφίας των κοινωνικών επιστημών και της φιλοσοφίας της ιστορίας. Είναι επίσης μια αναλυτική και συγκριτική μελέτη των διαφορετικών οικονομικών θεωριών (κλασσική οικονομική θεωρία, κεϊνσιανή θεωρία, μονεταρισμός, νεοκλασσική οικονομική θεωρία, μαρξιστική θεωρία κλπ), με ιδιαίτερη έμφαση στα προβλήματα της ανεργίας, του πληθωρισμού, της κατανομής του πλούτου, της διαχείρισης του χρέους και των διεθνών οικονομικών σχέσεων. Στη συνέχεια, είναι μια αναλυτική και συγκριτική μελέτη των διαφορετικών πολιτικών θεωριών (φιλελευθερισμός, συντηρητισμός, σοσιαλισμός, σοσιαλδημοκρατία, κομμουνισμός κλπ) και των τρόπων που έχουν εξελιχθεί ιστορικώς τόσο στο επίπεδο της πολιτικής θεωρίας όσο και στο επίπεδο της πολιτικής πράξης και, τέλος, μια ολοκληρωμένη στρατηγική πρόταση για την οργάνωση και την ανάπτυξη της κοινωνίας και της οικονομίας με βάση δύο έννοιες που έχω διαμορφώσει, προτείνω και εξηγώ: τη «διαλεκτική της ορθολογικής δυναμικότητας» και τον «κριτικό ρασιοναλιστικό σοσιαλισμό».

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τις Εκδόσεις ΚΨΜ που με βοήθησαν με το εξαιρετικό επιτελείο τους στην πραγματοποίηση αυτής της έκδοσης, η οποία απαιτεί, μεταξύ άλλων, πολλή εργασία τόσο στη διόρθωση κειμένου-επιμέλεια όσο και στη στοιχειοθεσία, καθώς το βιβλίο μου περιέχει επίσης διαγράμματα, σχήματα, πίνακες και κάποια βασικά μαθηματικά ακόμη, δεδομένου ότι απευθύνεται σε κάθε απαιτητικό αναγνώστη γενικώς, αλλά και φιλοδοξεί να αποτελέσει και ένα εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για όσους ασχολούνται με τα πεδία της πολιτικής θεωρίας και της πολιτικής οικονομίας.

Σε ποιους ακριβώς απευθύνεται ένα τέτοιο βιβλίο;

Κατ’ αρχάς, παρέχει μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση στη φιλοσοφία των κοινωνικών επιστημών (με έμφαση ιδιαίτερη στη φιλοσοφία της πολιτικής και στη φιλοσοφία της οικονομίας), καθώς και στη φιλοσοφία της ιστορίας. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα εγχειρίδιο φιλοσοφίας, και, άρα, απευθύνεται σε καθέναν που ασχολείται με τη φιλοσοφία και ενδιαφέρεται γι’ αυτήν.

Δεύτερον, αυτό το βιβλίο παρέχει μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση στην πολιτική θεωρία και στην πολιτική οικονομία. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα εγχειρίδιο πολιτικής θεωρίας και πολιτικής οικονομίας και αποσκοπεί στο να είναι χρήσιμο στους φοιτητές και στους ερευνητές αυτών των ακαδημαϊκών πεδίων, σε πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές, σε λήπτες πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων και σε κάθε άνθρωπο που επιδιώκει, με κριτική και ορθολογική σκέψη και με ιστορική υπευθυνότητα, να κατανοήσει και να βελτιώσει την κοινωνική πραγματικότητα.

Τρίτον, αυτό το βιβλίο καθιστά έναν φοιτητή και έναν ερευνητή στη φιλοσοφία ή/και στις κοινωνικές επιστήμες (ιδίως στην πολιτική θεωρία και στην πολιτική οικονομία) ικανό να αναπτύξει μια ολιστική προσέγγιση της πραγματικότητας του αντικειμένου των μελετών του, να αναλάβει διεπιστημονικές προσπάθειες, να κατανοήσει (και πιθανώς να πραγματοποιήσει) προόδους και ερευνητικές εργασίες σε διαφορετικά ακαδημαϊκά πεδία και να έχει περισσότερες πηγές έμπνευσης και γνωσιακής απόλαυσης. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μια συμβολή στην παιδαγωγική και ως μια προσπάθεια αναζωογόνησης της νεωτερικής σκέψης σε όλες τις εκφάνσεις και εφαρμογές της.
Συνεπώς, αυτό το βιβλίο μελετά και καλλιεργεί τη σκέψη με την πιο θεμελιώδη της έννοια, δηλαδή ως μια δομημένη σύλληψη του όλου ως όλου, και, άρα, απευθύνεται και αφορά σε κάθε γνησίως σκεπτόμενο υποκείμενο.

Τέταρτον, αυτό το βιβλίο επιδιώκει να υπερασπιστεί, να αναζωογονήσει και να εμπλουτίσει τη φιλοσοφική και την επιστημονική δομοκρατία (structuralism), τη δυναμική φιλοσοφία (γνωστή και ως δυναμοκρατία) και τη «σχολή» του κριτικού ρασιοναλισμού. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορεί να θεωρηθεί ως μια ερευνητική μονογραφία στη δομοκρατία, στη δυναμοκρατία και στον κριτικό ρασιοναλισμό με εφαρμογές στη φιλοσοφία της ιστορίας, στην πολιτική θεωρία και στην πολιτική οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνω και εξηγώ τη θεωρία και μέθοδο της «ορθολογικής δυναμικότητας» και μελετώ θεμελιώδη φιλοσοφικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα υπό το πρίσμα της «διαλεκτικής της ορθολογικής δυναμικότητας», και, άρα, το βιβλίο για το οποίο συζητάμε αφορά σε κάθε ορθολογικό και δυναμικό υποκείμενο.

Γιατί επιλέξατε τον τίτλο «Πιάνοντας τον ταύρο από τα κέρατα», βάζοντας ως υπότιτλο «Αιτίες, Συνέπειες και Προοπτικές στην Πολιτειολογία και στην Πολιτική Οικονομία»;

Κατ’ αρχάς, ο υπότιτλος εξηγεί το ακριβές περιεχόμενο του βιβλίου. Στην αρχή του βιβλίου μου, εξηγώ γιατί του έβαλα αυτόν τον τίτλο. «Πιάνοντας τον ταύρο από τα κέρατα» είναι μια ιδιωματική φράση που μας (προ)καλεί να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση κατάματα, ιδιαιτέρως μια δύσκολη ή/και επικίνδυνη κατάσταση.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της συμβολικής δραστηριότητας της ανθρώπινης συνείδησης, ο ταύρος έχει συνδεθεί με ηλιακές ενέργειες (όπως γίνονται κατανοητές σε διάφορες μυθολογίες), αποφασιστικότητα, ισχύ και ζωτικότητα. Ταυρικά σύμβολα απεικονίζονται ήδη από την προϊστορική εποχή, όπως, λ.χ., στις παλαιολιθικές τοιχογραφίες του Σπηλαίου Λασκό στη νοτιοδυτική Γαλλία, και απαντούν στην τέχνη πολλών αρχαίων πολιτισμών, στη λογοτεχνία, στην αστρονομία και στην αστρολογία.

Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η φράση «πιάνοντας τον ταύρο από τα κέρατα» σημαίνει ότι ο Homo Sapiens («Άνθρωπος ο Έμφρων») κυβερνά (εσωτερικές και εξωτερικές) ενέργειες και δυνάμεις, καθώς και την ίδια τη ζωή του, για να (ανα)δομήσει την πραγματικότητα σύμφωνα με την προθετικότητά του, χωρίς, ωστόσο, να προκαλέσει χάος και χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ίδια τη συνέχεια της ζωής και τη δυνατότητά του να ασκεί έλεγχο επ’ αυτής (εξού και «έμφρων»).

Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι, όταν ο Αβάς Σίγιες, που είχε λάβει μέρος στη Γαλλική Επανάσταση, αλλά ήθελε να την οδηγήσει σε μια μετριοπαθή αστική κατάληξη, διαμαρτυρήθηκε στον Μιραμπό –ο οποίος ήταν ένα ηγετικό στέλεχος των αρχικών σταδίων της Γαλλικής Επανάστασης– εναντίον κάποιων κατασχέσεων εκκλησιαστικής ακίνητης περιουσίας, ο Μιραμπό του απάντησε ως εξής: «Αγαπητέ μου αβά, έχετε αφήσει ελεύθερο τον ταύρο· περιμένετε ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τα κέρατά του;»

Σε αυτή την περίπτωση, ο ταύρος συμβολίζει την ορμή των επαναστατών, και, σε αυτή την περίπτωση, ο τίτλος του βιβλίου μου υποδηλώνει έλλογη οργάνωση και διοίκηση της επαναστατικής ορμής με στρατηγικό όραμα και σχέδιο.

Από τις απαντήσεις σας καταλαβαίνουμε ότι μιλάμε για ένα βιβλίο που κάνει αναφορά σε και αποζητά ίσως να προκαλέσει μια “επανάσταση”. Ποια είναι λοιπόν τα χαρακτηριστικά και ποια τα ζητούμενα αυτής της κίνησης; Ποια είναι η αλλαγή που οραματίζεστε για την Ανθρωπότητα και την Ιστορία, μέσα από την εκδοτική σας πρωτοβουλία;

Ο κόσμος στενάζει κάτω από το βάρος βιβλίων κοινωνικών επιστημών, δημοσιογραφικών σχολίων και αναλύσεων επί όλων των θεμάτων του δημόσιου βίου, πολιτικών και οικονομικών αντιπαραθέσεων και ανταγωνισμών, αλλά και «ψυχολογικών επιχειρήσεων» (όπως αποκαλούνται, πιο τεχνικά, οι πλέον εξελιγμένες μορφές προπαγάνδας).

Ωστόσο, υπάρχουν συγκριτικώς πολύ λιγότερες εκδόσεις συστηματικών και σαφών οδηγών μελέτης και κατανόησης της κοινωνικής πραγματικότητας με έναν ολιστικό τρόπο, ο οποίος να καλλιεργεί τη σκέψη καθ’ εαυτή, την ικανότητα της ανάλυσης καθ’ εαυτή, την ικανότητα της σύνθεσης καθ’ εαυτή, την κατανόηση της ιστορικής δομής και των μεγάλης κλίμακας ιστορικών αλλαγών, καθώς και την επιστημονικώς αυστηρή διερεύνηση της δυνατότητας του ανθρώπου να είναι ο δημιουργός και ο διαχειριστής του πεπρωμένου του. Αυτή την κατηγορία εκδόσεων φιλοδοξεί να εμπλουτίσει το παρόν βιβλίο.

Επιπλέον, στο εν λόγω βιβλίο εισηγούμαι έναν τρόπο μελέτης της πολιτειολογίας και της πολιτικής οικονομίας που έχω ονομάσει «ορθολογική δυναμικότητα» (“rational dynamicity”). Το θεωρητικό υπόβαθρο στο οποίο στηρίζεται αυτό που εννοώ με τον όρο «ορθολογική δυναμικότητα» είναι μια ιδιόμορφη σύνθεση της πλατωνικής-καρτεσιανής οντολογικής παράδοσης, της καντιανής φιλοσοφίας, της μαρξικής πολιτικής και οικονομικής σκέψης [ιδίως όπως έχει ερμηνευθεί και επεκταθεί από τον Αλεξάντερ Μπογκντάνοφ (Alexander Bogdanov), τον Αντόνιο Γκράμσι (Antonio Gramsci), την Άγκνες Χέλερ (Ágnes Heller), τον Κάρελ Κοσίκ (Karel Kosík), τον Άλεκ Νόουβ (Alec Nove) και τον Ιμάνουελ Γουόλερστιν (Immanuel Wallerstein)], της Φαβιανής Εταιρείας, της νεωτερικής δομοκρατίας και της ερμηνευτικής «σχολής».

Σε αυτό το πλαίσιο, λ.χ., υποστηρίζω το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, τον ρασιοναλισμό και τον αστικό πολιτισμό, διατυπώνω την κριτική μου προς τον καπιταλισμό, υποστηρίζω τον κοσμοπολιτισμό έναντι του κοινοτισμού-εθνικισμού και ερμηνεύω το όραμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης ως μέρος της τελεολογίας μιας διαδικασίας διανοητικής, ηθικής και πολιτικο-οικονομικής ανάπτυξης και απελευθέρωσης που έχει ήδη εκφραστεί και εκδηλωθεί με τον νεωτερικό ρασιοναλισμό, τον αστικό πολιτισμό (τον οποίο διαχωρίζω από τον καπιταλισμό), τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό (τον οποίο αναλύω επακριβώς) και τη νεωτερική επαναστατική πολιτική θεωρία, της οποίας οι σημαντικότερες ιστορικές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα ήταν η Γαλλική Επανάσταση (1789), η αποκληθείσα «Άνοιξη των Ευρωπαϊκών Λαών» (επαναστάσεις που σάρωσαν την Ευρώπη το 1848 με σκοπό την ανατροπή των παλαιών μοναρχικών δομών και τη δημιουργία φιλελεύθερων και δημοκρατικών εθνών-κρατών), η Παρισινή Κομμούνα (όπως αποκλήθηκε η επαναστατική σοσιαλιστική κυβέρνηση που έθεσε υπό τον έλεγχό της το Παρίσι τον Μάρτιο του 1871) και το ιταλικό κοινωνικοαπελευθερωτικό και εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα των Καρμπονάρων (Carbonari).

Στο βιβλίο μου εκθέτω και υποστηρίζω την ακόλουθη πενταμερή διαλεκτή, την οποία ονόμασα «διαλεκτική της ορθολογικής δυναμικότητας» (“dialectic of rational dynamicity”) και η οποία αποτελεί μια θεωρία και μια μέθοδο σκέψης και πράξης, αλλά και έναν τρόπο κατανόησης και αναδόμησης της πραγματικότητας.

Η πρώτη φορά που παρουσίασα τη «διαλεκτική της ορθολογικής δυναμικότητας» ήταν φέτος την Άνοιξη στο πλαίσιο μιας επιστημονικής εργασίας μου που εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη από τον εκδοτικό οίκο Nova Science Publishing. Η πενταμερής διαλεκτική της ορθολογικής δυναμικότητας περιλαμβάνει τα εξής στάδια, που αναλύω εκτενώς στο βιβλίο:

  • Στάδιο I: Όραμα και Προσανατολισμός,
  • Στάδιο II: Στρατηγική,
  • Στάδιο III: Σχεδιασμός,
  • Στάδιο IV: Έλεγχος,
  • Στάδιο V: Ανάπτυξη.

—————-

Ο Νικόλαος Λάος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974. Σπούδασε Μαθηματικά και Κοινωνικές Επιστήμες στο University of La Verne (Καλιφόρνια), και η ερευνητική εργασία-διατριβή που συνέταξε στο ίδιο Πανεπιστήμιο (υπό την καθοδήγηση του ακαδημαϊκού και καθηγητή Themistocles M. Rassias) με αντικείμενο τα θεμέλια της μαθηματικής ανάλυσης και της διαφορικής γεωμετρίας εκδόθηκε το 1998 από τον εκδοτικό οίκο World Scientific Publishing Co. Επίσης, διεξήγαγε προχωρημένη έρευνα στην επιστημολογία της διεθνούς πολιτικής στο London Centre of International Relations, και, μετά από την ολοκλήρωση μιας σειράς σχετικών μαθημάτων και ερευνητικής εργασίας, έλαβε διδακτορικό τίτλο στη Φιλοσοφία από την Academia Teológica de San Andrés (Βερακρούζ, Μεξικό). Επίσης, η διεθνής επαγγελματική σταδιοδρομία του σε εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και σε ιδιωτικές εταιρείες πληροφοριών τον έχει εφοδιάσει με εκτεταμένη τεχνογνωσία στην οικονομική και πολιτική ανάλυση. 

ΚΡΥΠΤΟ-ΑΝΑΡΧΙΑ

Η ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Άρθρο του Λουκά Καβακόπουλου που γράφτηκε το 2005 για το Περιοδικό ΖΕΝΙΘ

Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τον μοντέρνο κόσμο: Το φάντασμα της Κρυπτο-Αναρχίας!

Η τεχνολογία των υπολογιστών έχει φτάσει στο σημείο να προσφέρει σε άτομα και ομάδες τη δυνατότητα να επικοινωνούν και να συναλλάσσονται με τελείως ανώνυμο τρόπο. Δύο άτομα μπορούν να ανταλλάσσουν μηνύματα, να κάνουν επιχειρηματικές συμφωνίες και να διαπραγματεύονται ηλεκτρονικά συμβόλαια, χωρίς ποτέ να γνωρίζουν το αληθινό όνομα ή τη νομική ταυτότητα ο ένας του άλλου. Οι επαφές στα δίκτυα είναι ανεξιχνίαστες, μέσω εκτεταμένης «δια-δρομολόγησης» (rerouting) κωδικοποιημένων πακέτων πληροφορίας και μη-παρακολουθήσιμων συσκευών που χρησιμοποιούν κρυπτογραφικά πρωτόκολλα με σχεδόν τέλεια εγγύηση ενάντια σε κάθε προσπάθεια παρακολούθησης.

Η υπόληψη του ατόμου σύντομα θα αποκτήσει μεγάλη σπουδαιότητα και θα γίνει πολύ σημαντική στις ανταλλαγές, πιο σημαντική ακόμη και από την νομισματική πίστωση (credit) που προσφέρουν οι τράπεζες του σήμερα.

Αυτές οι εξελίξεις θα αλλάξουν τελείως τη φύση της κυβερνητικής εξουσίας, τη δυνατότητα της φορολόγησης και του ελέγχου των οικονομικών ανταλλαγών, τη δυνατότητα να κρατείται η πληροφορία μυστική, θα αλλάξουν ακόμη και τη φύση της ανθρώπινης εμπιστοσύνης και της προσωπικής υπόληψης. Η τεχνολογία αυτής της επανάστασης –και θα είναι σίγουρα μια κοινωνική και οικονομική επανάσταση– υπήρχε στη θεωρία από την προηγούμενη δεκαετία. Οι μέθοδοί της βασίζονται στην κωδικοποίηση «δημοσίου κλειδιού» (public key), στα συστήματα ανταλλαγής πιστοποιήσεων μηδενικής γνώσης (zero-knowledge interactive proof systems) και διάφορα πρωτόκολλα για επικοινωνία, πιστοποίηση και επικύρωση.

Μέχρι τώρα, όλα αυτά συζητιόνταν μονάχα σε ακαδημαϊκά συνέδρια στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α., συνέδρια που παρακολουθούσε και επιτηρούσε αυστηρά η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας (National Security Agency – NSA). Αλλά, πρόσφατα, τα δίκτυα των υπολογιστών και τα ιδιωτικά κομπιούτερ απόκτησαν την αναγκαία ταχύτητα για να κάνουν αυτές τις ιδέες πρακτικές για όλους. Και τα επόμενα δέκα χρόνια θα μας δώσουν ακόμη περισσότερη ταχύτητα για να γίνουν οι ιδέες οικονομικά εφικτές και ουσιαστικά αδύνατον να εμποδιστούν. Δίκτυα υψηλών ταχυτήτων, ψηφιακές τηλεφωνικές γραμμές, μη-ανιχνεύσιμες συσκευές, έξυπνες κάρτες, δορυφόροι, πομποί Ku-band, υπολογιστές που εκτελούν πολλά εκατομμύρια εντολές το δευτερόλεπτο, τσιπάκια κωδικοποίησης, θα είναι μερικές μόνο από τις τεχνολογίες που θα καταστήσουν όλα τα προηγούμενα εφικτά.

Το Κράτος, φυσικά, θα προσπαθήσει να σταματήσει ή να φρενάρει την εξάπλωση αυτής της τεχνολογίας, εκφράζοντας ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, μιλώντας για χρήση αυτής της τεχνολογίας από εμπόρους ναρκωτικών, για εύκολη φοροδιαφυγή, και θα εκφράσει φόβους για κοινωνική αποσύνθεση. Πολλές από αυτές τις ανησυχίες θα είναι πραγματικές – η Κρυπτο-Αναρχία θα επιτρέψει τα εθνικά μυστικά να ανταλλάσσονται ελεύθερα, όπως θα επιτρέψει και το εμπόριο παράνομων και κλεμμένων υλικών. Μια ανώνυμη ψηφιακή αγορά θα ανοίξει τις πόρτες ακόμη και για τις αποτροπιαστικές αγορές δολοφονιών και εκβιασμών. Διάφορα εγκληματικά και ξένα στοιχεία θα είναι ενεργοί χρήστες του ΚρυπτοΔικτύου.

Όλα αυτά, όμως, δεν θα σταματήσουν την εξάπλωση της Κρυπτο-Αναρχίας.

Όπως η εφεύρεση της τυπογραφίας μείωσε τη δύναμη των μεσαιωνικών συντεχνιών και άλλαξε τη δομή της εξουσίας, έτσι και οι μέθοδοι κρυπτογραφίας θα αλλάξουν ριζικά τη φύση των εταιριών και της κυβερνητικής παρέμβασης στις οικονομικές συναλλαγές. Σε συνδυασμό με την εμφάνιση του εμπορίου πληροφορίας, η Κρυπτο-Αναρχία θα δημιουργήσει μια ρευστή αγορά για τον καθένα μας και για όλα τα αγαθά που μπορούν να περιγραφούν με λέξεις και εικόνες. Και όπως μια φαινομενικά μικρή εφεύρεση όπως το συρματόπλεγμα έκανε δυνατή την περίφραξη τεραστίων οικοπέδων και κτημάτων, αλλάζοντας έτσι για πάντα τις έννοιες της ιδιοκτησίας γης και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στη Δύση, έτσι επίσης η φαινομενικά μικρή ανακάλυψη ενός αρχαίου κλάδου των μαθηματικών θα αποδειχτεί ότι είναι ο κόφτης που θα αφαιρέσει το συρματόπλεγμα που είναι στημένο σήμερα γύρω από την πνευματική ιδιοκτησία.

Ξεσηκωθείτε, δεν έχετε τίποτε να χάσετε πέρα από τους συρμάτινους φράχτες σας!

Το Μανιφέστο των Κρυπτο-Αναρχικών – Timothy C. May (tcmay@netcom.com) – 1989

Η ΚΡΥΠΤΟ-ΑΝΑΡΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ!

Το κείμενο που μόλις διαβάσατε έχει γραφτεί το 1988, πριν από 17 χρόνια. Από τότε κυκλοφορεί στους διαδρόμους του Διαδικτύου και στα πλέον προωθημένα έντυπα, προβληματίζοντας όποιον το διαβάζει. Έχει γραφτεί από τον Timothy May, έναν ειδικό των υπολογιστών, ο οποίος διετέλεσε σημαντικός ερευνητής-φυσικός και υψηλόβαθμος σχεδιαστής της Intel, της μεγάλης εταιρείας που δημιούργησε τους μικροεπεξεργαστές και τα ολοκληρωμένα κυκλώματα (τσιπάκια) και κατέχει σήμερα το 90% της παγκόσμιας αγοράς στην κατασκευή και αγορά επεξεργαστών.

Φαινομενικά, η Κρυπτο-Αναρχία δεν έχει κατακτήσει ακόμα τον κόσμο μας, οπότε ο Μέι ακούγεται κάπως υπερβολικός στις προβλέψεις του. Όμως, αν αναλογιστούμε τα παγκόσμια γεγονότα των τελευταίων 15 ετών και τα συνδυάσουμε με το μανιφέστο των κρυπτο-αναρχικών, θα δούμε ότι πολλά από αυτά που προβλέπονται στο μανιφέστο έχουν ήδη γίνει πραγματικότητα:

Οι περισσότερες κυβερνήσεις που παραδοσιακά διατηρούσαν τη δύναμή τους επιβάλλοντας τη λογοκρισία και την αστυνόμευση ιδεών και πληροφοριών, όπως η Σοβιετική Ένωση και η Ανατολική Γερμανία, έχουν καταρρεύσει και πέρασαν πλέον στην Ιστορία. Αυτό έγινε μόλις επέτρεψαν την εισβολή του Internet στις χώρες τους…

Οι χώρες που διατηρούσαν μια κρατικά ελεγχόμενη οικονομία (όπως π.χ. ήταν κάποτε η Ελλάδα, στην οποία οι μεγάλοι οργανισμοί ήταν δημόσιοι) έχουν σήμερα γονατίσει οικονομικά. Το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας περιουσίας έχει πλέον ιδιωτικοποιηθεί και διάφοροι επώνυμοι –αλλά κυρίως ανώνυμοι– επιχειρηματίες έχουν γίνει, ειδικά μέσα από τη χρήση της υψηλής τεχνολογίας, ισχυρότεροι ακόμη και από τις κυβερνήσεις τις ίδιες.

Οι κυβερνήσεις σκύβουν το κεφάλι στους διάφορους τεχνοκράτες, οι οποίοι είναι πλέον ανέγγιχτοι από τη φορολογία και από κάθε είδους έλεγχο. Αυτοί «τηλεμεταφέρουν» τα κεφάλαιά τους με τελείως αόρατους τρόπους σε όλο τον πλανήτη (off-shore εταιρίες κτλ). Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να επιβάλλουν νόμους για να ελέγξουν αυτό το χάος, αλλά οι νόμοι έχουν τεράστιες «τρύπες» που αφήνουν τελικά ανέγγιχτους τους τεχνοκράτες.

Ο λόγος και η πληροφόρηση μοιάζουν να έχουν απελευθερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Θέματα όπως η εναλλακτική ενημέρωση, η συνωμοσιολογία, η αποκάλυψη μυστικών των κυβερνήσεων και των πολυεθνικών, συζητιούνται ελεύθερα πλέον από όλους μας σε όλο τον πλανήτη, και κανείς δεν φαίνεται ικανός να τα απαγορέψει. Η ελευθερία αυτή δεν έχει δημιουργήσει ακόμη κοινωνικές αναταραχές, αλλά δεν είναι σίγουρο τι θα κάνουν οι επόμενες γενιές καθώς θα διαπιστώνουν πλέον πολύ εύκολα, μόλις μεγαλώνουν, σε τι είδους κόσμο ζούμε…

Οι μεγάλες κυβερνήσεις του πλανήτη μας, όπως π.χ. των Η.Π.Α. και της Μεγάλης Βρετανίας, έχουν κατασκευάσει «μπαμπούλες» για να μπορούν να δικαιολογήσουν την επιβολή ελέγχου στις τεχνολογίες κρυπτογράφησης και στην ελεύθερη διακίνηση της πληροφορίας. Εφηύραν την «παγκόσμια τρομοκρατία» με τους «σούπερ-τρομοκράτες» σε στυλ Μπιν Λάντεν, και μετέφεραν τους στρατούς τους σε κομβικά σημεία του πλανήτη έξω από τα εθνικά τους όρια, για να μπορούν να «πατάνε πόδι» και να ελέγχουν έμμεσα το παγκόσμιο εμπορικό δίκτυο. Έχουν ψηφίσει νόμους που επιτρέπουν την άρση του προσωπικού απορρήτου και νομιμοποιούν την φασιστικού τύπου παρακολούθηση των πολιτών (π.χ. το περίφημο Patriot Act).

ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Όλα τα προηγούμενα υποδεικνύουν της ύπαρξη μιας παγκόσμιας αναταραχής, ενός διεθνούς «χάσιμου του μπούσουλα», ενός αναβρασμού πλανητικού επιπέδου, όπου χιλιάδες νεοεμφανιζόμενες κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις αποσυνθέτουν με τη δράση τους το κατεστημένο των υπερδυνάμεων και των πλανητοκρατόρων που βασίλευε μέχρι πρόσφατα.

Ένας πόλεμος, με μόνο τη μια παράταξη φανερή, αυτή του κατεστημένου. Η άλλη παράταξη είναι κρυμμένη, αόρατη, σκοτεινή, άναρχη και χαοτική.

Σήμερα, μέσα από το παγκόσμιο ηλεκτρονικό δίκτυο και τις δυνατότητές του, ένας Σύριος έμπορος χαλιών μπορεί να συνεργαστεί με έναν Ρώσο στρατιωτικό για να κάνει εμπόριο όπλων, να χρηματίσει έναν Τούρκο πολιτικό για να «διευκολύνει» τη μεταφορά των «εμπορευμάτων», να χρησιμοποιήσει μια ελληνική εταιρεία μεταφορών και να προστατεύσει το εμπόρευμά του με Άγγλους μισθοφόρους. Με τα έσοδα της «επιχείρησης» μπορεί να γίνει μέτοχος σε μεγάλη αμερικανική εταιρεία που επηρεάζει την αμερικανική κυβέρνηση – και να πετύχει έτσι ο Λευκός Οίκος να… αγοράσει τα ακριβότερα χαλιά από την επιχείρησή του στη Συρία.

…Όλα αυτά, χωρίς ποτέ ο Σύριος να έρθει σε άμεση επαφή με κανέναν από τους «συνεργάτες» του, χωρίς κανείς να μπορεί να διαπιστώσει ή να εντοπίσει την ταυτότητά του, χωρίς να μπορεί να ελεγχθεί από την κυβέρνηση της χώρας του – και χωρίς φυσικά να πληρώσει φόρους (ίσως μόνο για την πώληση των χαλιών). Όλα αυτά, χρησιμοποιώντας απλώς τα ηλεκτρονικά εργαλεία του παγκόσμιου εμπορικού δικτύου, στο οποίο σημασία δεν έχουν τα ονόματα, αλλά μονάχα το «credit» και τα χρηματικά ποσά που διακινούνται.

Ίσως γεγονότα σαν κι αυτό να κρύβονται πίσω από την απίστευτη φρενίτιδα που έχει πιάσει την αμερικανική εξουσία (που αποτελείται από μερικές γνωστές οικογένειες) για να επιβάλλει μια στρατοκρατούμενη «ειρήνη» σε όλα τα σημεία του πλανήτη (με τη βοήθεια του δικού της στρατού, φυσικά). Ίσως έχει πάρει πολύ στα σοβαρά το μανιφέστο που διαβάσατε στην αρχή αυτού του κειμένου, και γνωρίζει ότι αν η αμερικανική εξουσία δεν βρεθεί «μεσάζοντας» σε όλο τον πλανήτη, με οποιαδήποτε δικαιολογία και όσο το δυνατόν πιο σύντομα, οι εξελίξεις θα την προλάβουν και θα ακολουθήσει κι αυτή τους σοβιετικούς κομισάριους στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας…

Όπως γράφει και ο Timothy May: «Τα σύνορα και οι κυβερνήσεις των κρατών δεν θα είναι σύντομα παρά μόνο καρούμπαλα στο οδόστρωμα της υπερ-λεωφόρου του ελεύθερου εμπορίου και της ελεύθερης πληροφορίας…»

ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΑ ΚΛΕΙΔΩΜΑΤΑ

Το δισκοπότηρο των Κρυπτο-Αναρχικών είναι ο αλγόριθμος RSA. Η κωδικοποίηση που βασίζεται σ’ αυτόν, θεωρείται σήμερα απαραβίαστη. Βασίζεται στην ιδιότητα που έχουν οι μεγάλοι αριθμοί να μην παραγοντοποιούνται εύκολα. Για να σπάσει ένα μόνο μήνυμα που είναι κωδικοποιημένο με τον αλγόριθμο RSA σε λογικό χρόνο, απαιτείται υπολογιστική ισχύ χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από τη συνδυασμένη υπολογιστική ισχύ όλων των κομπιούτερ του πλανήτη μας.

Για να γίνει η αποστολή ενός τέτοιου κωδικοποιημένου μηνύματος, ο παραλήπτης πρέπει να δημοσιοποιήσει το «δημόσιο κλειδί» του, έναν ειδικό κωδικό, με τον οποίο ο αποστολέας θα τροφοδοτήσει το πρόγραμμα που θα κάνει την κωδικοποίηση. Η ιδιαίτερη ικανότητα του RSA είναι ότι μετά την κωδικοποίηση ούτε ο ίδιος ο αποστολέας –άρα ούτε κανένας άλλος– μπορεί να αποκωδικοποιήσει το μήνυμα. Για να γίνει η αποκρυπτογράφηση, ο παραλήπτης έχει ένα ειδικό, μοναδικό και γνωστό μόνο σ’ αυτόν κωδικό, το «ιδιωτικό κλειδί», το οποίο είναι το μοναδικό που μπορεί να κάνει την αποκωδικοποίηση του μηνύματος. Έτσι, αρκεί κάποιος να δημοσιοποιήσει σε μια σελίδα στο Internet ή σε μια εφημερίδα το δημόσιο κλειδί του, για να μπορεί να λαμβάνει μηνύματα από όλο τον κόσμο που μόνο αυτός θα μπορεί να διαβάσει.

Οι κυβερνήσεις φοβούνται ολοφάνερα την «ισχυρή» κρυπτογράφηση του RSA. Η κυβέρνηση των Η.Π.Α., αλλά και άλλες κυβερνήσεις του πλανήτη, όπως της Γαλλίας, έχουν προσπαθήσει να χειριστούν την «απειλή» με διάφορους τρόπους: 1) Περιορίζοντας το μέγεθος του «κλειδιού» που οι πολίτες τους μπορούν να χρησιμοποιήσουν, βάζοντας νομοθετικό όριο στον τύπο του αλγόριθμου. 2) Απαιτώντας οι πολίτες να «καταθέσουν» τα κλειδιά τους στην κυβέρνηση ή σε αδειούχους πράκτορες της κυβέρνησης που θα δρουν ως «κλειδοκράτορες» και, 3) Έχουν φτάσει στο σημείο να προτείνουν να απαγορευτεί τελείως η ισχυρή κρυπτογραφία. Τίποτε όμως από τα προηγούμενα δεν φαίνεται να εφαρμόζεται…

Ο κρυπτο-αναρχικός καθηγητής προγραμματισμού Phil Zimmerman, ο οποίος φυλακίστηκε από την αμερικανική κυβέρνηση γιατί επέτρεψε να διαφύγουν από τις Η.Π.Α. στον υπόλοιπο κόσμο οι αλγόριθμοι κρυπτογράφησης που ανέπτυσσε, εξηγεί με πολύ εύγλωττο τρόπο πως ήταν η κατάσταση πριν μερικά χρόνια: «Πολύ απλά, είναι μια μάχη για το αν οι σκέψεις και τα μηνύματά μας θα επιτρέπεται να τοποθετούνται μέσα σε κλειστούς φακέλους ή αν θα είμαστε υποχρεωμένοι να τις γράφουμε σε καρτ-ποστάλ ώστε οι κυβερνήσεις να μπορούν να τις διαβάζουν».

Η κωδικοποίηση RSA, είναι αυτή που έδωσε στους Κρυπτο-Αναρχικούς το δικαίωμα να μιλούν για τον ερχομό της Κρυπτο-Αναρχίας. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να παρακαμφθεί και να «σπάσει» εύκολα, παρά μόνο αν χρησιμοποιηθούν οι –θεωρητικοί μέχρι σήμερα– κβαντικοί υπολογιστές. Βέβαια, κάθε εξέλιξη της υπολογιστικής τεχνολογίας είναι και προς όφελος της Κρυπτο-Αναρχίας.

Σήμερα, αν και δεν έχουν ακόμη φτιαχτεί κβαντικά «σπαστήρια κωδικών», έχουν παρόλα αυτά φτιαχτεί ήδη τα πρώτα συστήματα κβαντικής κωδικοποίησης μηνυμάτων, τα οποία είναι ακόμη και θεωρητικά άσπαστα, αφού χρησιμοποιούν κβαντικές διεργασίες σε επίπεδο φωτονίων για να διασφαλίσουν ότι κανείς δεν μπορεί να τα αποκρυπτογραφήσει, πέρα από τον παραλήπτη τους.

Πρόσφατα, το περιοδικό Scientific American (ελληνική έκδοση, Φεβρουάριος 2005) κυκλοφόρησε έχοντας στο εξώφυλλό του την πανηγυρική ανακοίνωση: «Υποκλοπές, Τέλος. Έφτασε η Απαραβίαστη Κβαντική Κρυπτογραφία», όπου ανέλυε τις καινούργιες κρυπτογραφικές ανακαλύψεις…

ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ

Όλα τα προηγούμενα όμως δεν θα είχαν καμιά αξία και η Κρυπτο-Αναρχία δεν θα μπορούσε ποτέ να απειλήσει τη σημερινή κατάσταση, αν δεν υπήρχε «κρυπτογραφικός» τρόπος να διασφαλιστεί η ταυτότητα των ατόμων που συναλλάσσονται στα πλαίσια μιας κρυπτο-αναρχικής κοινωνίας. Πώς όμως κάτι τέτοιο γίνεται εφικτό, από τη στιγμή που και οι δύο πλευρές παραμένουν, μέσω όλων των προηγούμενων τεχνικών, πλήρως ανώνυμες;

Για ακόμη μια φορά, οι κρυπτο-αναρχικοί δίνουν τη λύση μέσω του αλγόριθμου RSA. Αυτός δουλεύει και ανάποδα, μπορεί δηλαδή να κρυπτογραφήσει ένα μήνυμα με το ιδιωτικό κλειδί, και να αποκρυπτογραφήσει αυτό που θα προκύψει με το δημόσιο κλειδί. Αν στείλω ένα μήνυμα κωδικοποιημένο σε κάποιον με το δικό μου κλειδί, εκείνος δεν χρειάζεται παρά να αποκρυπτογραφήσει το μήνυμα με το δημόσιο κλειδί μου και να δει αν βγαίνει κάποιο νόημα. Αν όντως βγαίνει κάποιο νόημα, μόνο αυτός που έχει το ιδιωτικό κλειδί –το οποίο όπως είπαμε είναι μυστικό και το έχω μόνο εγώ– θα μπορούσε να έχει στείλει το συγκεκριμένο μήνυμα. Έτσι, έχω αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας την ταυτότητά μου σε σχέση με κάποιο έγγραφο. Τα κρυπτογραφημένα μου μηνύματα μπορούν να θεωρηθούν υπογραφές μου, χωρίς να χρειάζεται να αποκαλύψω την ταυτότητά μου. Από εκεί και έπειτα, θα πρέπει να καλύψω τις υποσχέσεις μου, γιατί αλλιώς ο άλλος συμβαλλόμενος θα μπορεί να δημοσιοποιήσει το γεγονός ότι το άτομο που κατέχει το τάδε κλειδί είναι αναξιόπιστο. Και αυτό μπορεί να μη θίγει ένα παιδί, αλλά σίγουρα θίγει έναν επαγγελματία του Διαδικτύου, που η υπόληψή του είναι το πιστοποιητικό της επαγγελματικής υπόστασής του…

Για αυτόν τον λόγο ο Timothy May υποστηρίζει στο μανιφέστο του ότι τα κρυπτογραφικά μας στοιχεία θα είναι στο μέλλον τα «αληθινά ονόματα» μας και ότι η «υπόληψή» μας θα είναι πλέον σημαντικότερη από κάθε άλλο χαρακτηριστικό μας. Αφού κάθε κωδικοποιημένο μήνυμά μας θα μπορεί να αντιμετωπιστεί ως υπογεγραμμένη και πιστοποιημένη δήλωση, ο λόγος μας θα έχει τότε πολύ μεγαλύτερη αξία από ό,τι έχει σήμερα. Έτσι, μια άσπιλη υπόληψη της διαδικτυακής περσόνας μας, θα είναι ένα πιστοποιητικό που θα ανοίγει πολλές πόρτες συναλλαγών…

Με παρόμοιο τρόπο κατασκευάζονται σήμερα οι ηλεκτρονικές υπογραφές, οι οποίες θεωρούνται τόσο απαραβίαστες, που οι περισσότερες τράπεζες τις αποδέχονται και τις χρησιμοποιούν. Εκεί μάλιστα στηρίζεται σήμερα το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι αγορές μέσω Διαδικτύου.

Χρησιμοποιώντας ανάλογες τεχνικές, μπορούν να γίνονται απαραβίαστες εκλογές (όπως είναι φανερό όμως, μόνο εκείνοι που μπορούν να χειριστούν όλες αυτές τις πολυπλοκότητες θα έχουν πλήρη και ουσιαστικά δικαιώματα ψήφου). Μπορούσαν να φτιαχτούν συστήματα «τυφλής τυποποίησης», στα οποία κάποιος μπορεί να υπογράψει ένα κείμενο χωρίς να μπορεί να το διαβάσει (χρήσιμο για τα γραφεία ευρεσιτεχνιών). Η λίστα των πιθανών εφαρμογών της κρυπτογραφίας περιλαμβάνει νέου τύπου συμβόλαια που υπογράφονται από απόσταση, μηνύματα που μπορούν να διαβαστούν μόνο αν συμφωνούν όλοι ή ένας συγκεκριμένος αριθμός παραληπτών (χρήσιμο για διαθήκες). Όσο για τον τομέα της κατασκοπίας, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να αναπτύξουμε τις πιθανές εφαρμογές που βρίσκει ο RSA εκεί. Επίσης, οι κρυπτο-αναρχικοί τονίζουν ότι η δυνατότητα ανώνυμων μηνυμάτων δίνει πλέον την ευκαιρία σε πολλούς εργαζόμενους κυβερνητικών και πολυεθνικών οργανισμών να «βαρέσουν τη σφυρίχτρα», να προδώσουν δηλαδή πολλές βρωμιές και παρανομίες που βλέπουν εκεί που εργάζονται αλλά μέχρι χθες δεν τολμούσαν να μιλήσουν. Έτσι ίσως δικαιολογείται η τεράστια αύξηση των πληροφοριών που φτάνουν πλέον στα αυτιά του κοινού…

Η ανακάλυψη των ηλεκτρονικών υπογραφών, άνοιξε το δρόμο για μια ακόμη πιο απίστευτη εφαρμογή, η οποία, όπως υποστηρίζουν οι Κρυπτο-Αναρχικοί, ανοίγει με τη σειρά της διάπλατα το δρόμο για τη μελλοντική επικράτηση της Κρυπτο-Αναρχίας: Αν μια ηλεκτρονική υπογραφή μπορεί να είναι απαραβίαστη, τότε μπορούμε να φτιάξουμε με τον ίδιο τρόπο, ηλεκτρονικό ανώνυμο χρήμα!

ΚΡΥΠΤΟ-ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΧΡΗΜΑ

Το ηλεκτρονικό χρήμα είναι τελείως ανώνυμο και μη-ανιχνεύσιμο. Φυσικά δεν είναι ακόμη δημοφιλές, ακριβώς λόγω της παράξενης φύσης του. Όμως προβλέπεται σύντομα να αρχίσει να αντικαθιστά με μεγάλους ρυθμούς το πραγματικό χρήμα, γιατί προσφέρει πολλές –μάλλον ύποπτες– δυνατότητες. Η κύρια είναι ότι είναι εύκολο να γίνουν με αυτό μεγάλες μεταφορές χρημάτων από κράτος σε κράτος, χωρίς να μπορούν να ανιχνευτούν φορολογικά. Μια άλλη ενδεικτική είναι ότι ανοίγει το δρόμο για τη δημιουργία μεγάλων μη-ανιχνεύσιμων «διαδικτυακών καζίνο» τα οποία θα μπορούν να πληρώνουν –αλλά και να αντλούν χρήματα από τις τσέπες των τζογαδόρων– μέσω του Internet, χωρίς την ανάγκη των πιστωτικών καρτών.

Ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς και πρωτοπόρους του ηλεκτρονικού χρήματος είναι ο David Chaum, ο οποίος έχει ιδρύσει την εταιρεία Digicash και έχει εργαστεί πάνω στη δημιουργία συστημάτων ανώνυμων συναλλαγών. Το πρότυπα ηλεκτρονικού χρήματος που έχει σχεδιάσει, έχουν γίνει δεκτά από ένα μεγάλο αριθμό τραπεζών ως δυνατά εργαλεία συναλλαγών, ισοδύναμα μέχρι στιγμής με τις επιταγές, τις πιστώσεις, τα ομόλογα, τα γραμμάτια, και τις «σφραγίδες ποιότητας νομίσματος». Η εργασίες του Chaum σχετικά με το ηλεκτρονικό χρήμα, οι οποίες δημοσιεύονται σε οικονομικά και ακαδημαϊκά περιοδικά από το 1985, έχουν δημιουργήσει την πεποίθηση ότι θα μπορούσε να κατασκευαστεί μια ψηφιακή οικονομία με πλήρη ανωνυμία, μη-ανιχνευσιμότητα και αναρχο-καπιταλιστικά χαρακτηριστικά.

Το ηλεκτρονικό χρήμα, όπως έχει σχεδιαστεί από τους κρυπταναλυτές, μπορεί να μεταφερθεί μέσω e-mail και κωδικοποιημένο σε όλα τα σημεία της Γης. Διαθέτει επίσης μερικές πολύ ενδιαφέρουσες δυνατότητες. Π.χ. μπορεί να «αποδεσμευτεί» από την τελευταία συναλλαγή του μέσω μιας ειδικής κωδικοποίησής του, χωρίς όμως να ακυρωθεί για τις τράπεζες, οι οποίες με μια άλλη ειδική επεξεργασία θα μπορούν να πιστοποιήσουν την αξία του.

Επίσης, έχουν βρεθεί τρόποι να γίνονται εξαργυρώσεις του, χωρίς να αποκαλύπτεται η ταυτότητα αυτού που θα παραλάβει το αντίτιμό του. Φυσικά, οι κυβερνήσεις έχουν πανικοβληθεί εξαιτίας όλων αυτών και έχουν απαιτήσει να ενσωματωθούν στο ηλεκτρονικό χρήμα κάποιες λειτουργίες που θα το κάνουν ανιχνεύσιμο όταν θα ζητείται.

Όμως κάποιοι κρυπτο-αναρχικοί, ανάμεσά τους οι Ian Goldberg και Doug Barnes, έχουν αναπτύξει μεθόδους για να κάνουν ακόμη και ένα τέτοιο χρήμα, πλήρως μη ανιχνεύσιμο…

Οι παράξενες εφαρμογές του ηλεκτρονικού κρυπτογραφημένου χρήματος δεν σταματούν εδώ. Οι οικονομολόγοι συνειδητοποιούν ότι με το συνδυασμό κάποιων προχωρημένων οικονομικών τεχνικών και του ηλεκτρονικού χρήματος, μπορούν να δημιουργήσουν παραδοξότητες όπως «αιώνια κεφάλαια» τα οποία δεν θα χάνουν ποτέ την αξία τους και, χωρίς να είναι ανιχνεύσιμα, θα μπορούν να χρηματοδοτούν επί αιώνες επιχειρήσεις σε διεθνές επίπεδο, τελείως ανέγγιχτα από τις κυβερνήσεις. Οι πιθανές εφαρμογές όλων αυτών των ιδεών είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσουν τριγμούς σε παγκόσμιο επίπεδο και θα προκαλέσουν την κατάρρευση πολλών οικονομικών συστημάτων και κρατών…

Η ΚΡΥΠΤΟ-ΑΝΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΛΙΓΩΝ

Όλα αυτά που διαβάσατε σ’ αυτό το άρθρο ίσως ακούγονται τρομακτικά, αν και σίγουρα είναι πολλοί εκείνοι που θα ήθελαν να δούνε την κατάρρευση της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας και όλων των αμερικανότροφων κρατών εξαιτίας της Κρυπτο-Αναρχίας. Σίγουρα όμως υπάρχει μια δυσάρεστη λεπτομέρεια, που ακόμη και οι ίδιοι οι κρυπτο-αναρχικοί αποφεύγουν να συζητούν: Όλες οι τεχνικές για τις οποίες μιλάμε, είναι προσβάσιμες μονάχα από εκείνους που έχουν τη γνώση του χειρισμού τους. Είναι χρήσιμες μονάχα σε εκείνους που έχουν τα μέσα και τις ευκαιρίες για να τις εκμεταλλευτούν. Και αποδεικνύονται παντοδύναμες μονάχα στα χέρια των πιο ισχυρών, που θα τις χρησιμοποιήσουν τελικά ως ένα ακόμη εργαλείο καταπίεσης των άλλων. Για αυτό και οι κρυπτο-αναρχικοί παραδέχονται ότι η Κρυπτο-Αναρχία δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια «κάπως αναρχική προσέγγιση του καπιταλισμού», αφού το τελικό της αποτέλεσμα δεν θα είναι τίποτε παραπάνω από το να κάνει τους αδύναμους πιο αδύναμους και τους ισχυρούς πιο ισχυρούς…

Για αυτούς τους λόγους, ο διάσημος «αριστερός» χάκερ αλλά και οραματιστής μιας κοινωνίας χωρίς ιδιοκτησία, ο Richard Stallman, αντιπροτείνει στην Κρυπτο-Αναρχία: «Είναι καλύτερα να μην έχετε μυστικά, γιατί όλα τα μυστικά σας θα αποκαλυφθούν. Για αυτό αφήστε την πληροφορία ελεύθερη, κάτι που είναι και ηθικότερο και κοινωνικά σωστότερο»…

Όμως, αν και η Κρυπτο-αναρχία έχει τη σκοτεινή πλευρά της, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο που βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση πολέμου «όλων εναντίον όλων». Μια ιδεατή κοινωνία κοινοκτημοσύνης προϋποθέτει ένα ανθρώπινο επίπεδο μάλλον πολύ μακριά από αυτό στο οποίο βρισκόμαστε. Έτσι, όπως και ο Timothy May διαπιστώνει στο μανιφέστο του, μπορεί μεν η Κρυπτο-Αναρχία να μην είναι ό,τι καλύτερο και να φέρει πράγματι την κοινωνική αποσύνθεση, αλλά είναι δύσκολο, μέχρι και αδύνατο, να αποφευχθεί ο ερχομός της. Όταν λοιπόν θα έρθει, θα είναι καλύτερα να μπορούμε κι εμείς να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία της, παρά να μείνουμε οι μόνοι «διάφανοι» σε μια κοινωνία μυστικών συνεννοήσεων και ανώνυμων συναλλαγών…

Ο ΤΣΕΛΕΜΕΝΤΕΣ ΤΟΥ ΚΡΥΠΤΟ-ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ

Το μεγαλύτερο μέρος του κοινού θεωρεί ότι η υψηλή τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μονάχα για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των πολιτών. Εξάλλου, παιδιά της υψηλής τεχνολογίας είναι και οι κάμερες που έχουν στηθεί παντού μέσα στις πόλεις, οι διάφοροι χάκερ που τρυπώνουν μέσα στα προσωπικά μας αρχεία, οι τεράστιες databases που εξυπηρετούν το αποτελεσματικότερο «φακέλωμά» μας.

Όμως, η τεχνολογία και οι εφαρμογές της μπορούν να εφαρμοστούν και για το αντίθετο ακριβώς σκοπό: για την πλήρη διαφύλαξη του προσωπικού απόρρητου ενώ δρούμε μέσω του Διαδικτύου για τους προσωπικούς μας σκοπούς. Με τη χρήση μερικών προγραμμάτων που κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο, με αρκετή προσοχή και με κάποια απαραίτητη εμβάθυνση στη γνώση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των ψηφιακών συσκευών, μπορούμε να αποφύγουμε πλήρως κάθε προσπάθεια παρακολούθησης των κινήσεών μας, τουλάχιστον των ψηφιακών.

Οι κρυπτο-αναρχικοί σε διάφορα κείμενά τους στο διαδίκτυο (στο www.uni-mannheim.de/studorg/gahg/PGP/cryptolog1.html, μπορείτε να διαβάσετε πολλά από αυτά), προτείνουν κάποιες πολύ εξελιγμένες τεχνικές ανώνυμης ψηφιακής περιήγησης. Αλλά τα κείμενα αυτά είναι πολύ τεχνικά και ασχολούνται εκτενώς με το θεωρητικό μέρος της κρυπτογράφησης, οπότε δεν διαβάζονται εύκολα. Για αυτό θα προσπαθήσω εδώ να σας περιγράψω, με απλά λόγια, πώς μπορείτε να διασφαλίσετε το δικό σας προσωπικό διαδικτυακό απόρρητο:

Πρώτα από όλα, πρέπει να σιγουρευτείτε ότι δεν σας παρακολουθεί ήδη κάποιος μέσω του υπολογιστή σας. Πρέπει να εξοπλίσετε τον υπολογιστή μας με κάποια ενημερωμένα προγράμματα «καθαρισμού» των πιθανών spyware που περιέχει (διαβάστε το κείμενο για το Εμπόριο Πληροφοριών, όπου αναφέρω αναλυτικά τι είναι τα spyware και πώς αντιμετωπίζονται).

Το ίδιο ισχύει για τους ιούς, οι οποίοι αντιμετωπίζονται με ένα καλό αντιϊοικό πρόγραμμα, το οποίο θα ενημερώνεται συχνά (σήμερα, αρχές 2005, διάφορες κοινότητες του Internet θεωρούν ως καλύτερο πρόγραμμα κατά των ιών το ρωσικό Kaspersky Antivirus).

Επίσης, κάποια προγράμματα όπως το XP-Antispy, το οποίο μπορείτε να βρείτε δωρεάν στη σελίδα http://xp-antispy.org, αφαιρούν τα ενσωματωμένα στο λειτουργικό σύστημα των Windows προγράμματα αναγνώρισης που στέλνουν διάφορες πληροφορίες για τη χρήση του υπολογιστή σας προς τη «μαμά» Microsoft.

Δεύτερον, σιγουρευτείτε ότι ο υπολογιστής σας δεν είναι «διάφανος» και ορατός στο Internet.

Υπάρχουν ειδικά προγράμματα που χρησιμοποιούν οι χάκερ αλλά και οι υπηρεσίες πληροφοριών, που μπορούν να ελέγξουν σε λιγοστά δευτερόλεπτα την ύπαρξη όλων των υπολογιστών σε ένα εθνικό δίκτυο, με μια τεχνική που ονομάζεται «port scan».

Για να αποφύγετε το σκανάρισμα του δικού σας υπολογιστή, πρέπει να εγκαταστήσετε ένα «firewall», ένα ειδικό πρόγραμμα που δεν επιτρέπει την ανεξέλεγκτη σύνδεση του υπολογιστή σας με ξένους υπολογιστές. Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να μην αφήνει τον υπολογιστή να απαντά σε εξωτερικές «κλήσεις», οπότε ο υπολογιστής σας θα είναι σαν να μην υπάρχει. Αφού εγκαταστήσετε ένα firewall, υπάρχουν ειδικές σελίδες στο διαδίκτυο, που μπορούν να κάνουν προσομοίωση ενός port-scan εναντίον του υπολογιστή σας, και σας ενημερώνουν αν ο υπολογιστής σας είναι ορατός ή όχι. Μια πολύ καλή τέτοια σελίδα είναι το https://grc.com/x/ne.dll?bh0bkyd2, όπου υπάρχει ένα online τεστ που ονομάζεται Shields-Up, το οποίο σας ενημερώνει για τις τρύπες της ασφάλειας του υπολογιστή σας (ένας καλοστημένος υπολογιστής, βγάζει μόνο «πράσινα» στο τεστ «all service ports» της συγκεκριμένης σελίδας).

Τρίτον, αφού πλέον έχετε διασφαλίσει ότι δεν μπορεί να μπει κανείς στον υπολογιστή σας και να αντλήσει από εκεί τα στοιχεία σας, πρέπει να καλύψετε τα ίχνη των κινήσεών σας στο Internet. Η χρήση των anonymous proxy servers, τα οποία είναι ειδικοί servers που αναλαμβάνουν να «ανακατευθύνουν» (reroute) τις κινήσεις σας προς διάφορες σελίδες, διασφαλίζει ότι κανείς δεν ξέρει ποιες σελίδες επισκέπτεστε και από ποιο σημείο του πλανήτη. Τα proxy servers πρέπει να τα βρείτε σε κάποια λίστα στο Internet (π.χ. www.samair.ru/proxy) να διαλέξετε κάποιο και να το τοποθετήσετε στα connection settings του λειτουργικού συστήματος του υπολογιστή σας…

Τέταρτον, πρέπει να σιγουρέψετε την ασφαλή ανταλλαγή των μηνυμάτων σας με τους ανθρώπους που επικοινωνείτε και την κωδικοποίηση των «ευαίσθητων» αρχείων σας. Ένας από τους ασφαλέστερους τρόπους μη-παρακολουθήσιμης επικοινωνίας και κρυπτογράφησης αρχείων σήμερα γίνεται μέσω προγραμμάτων όπως το PGP (Preety Good Privacy) ή το Deltacrypt, τα οποία χρησιμοποιούν μια μέθοδο κωδικοποίησης μηνυμάτων με το σύστημα του λεγόμενου «δημοσίου κλειδιού» και με τον αλγόριθμο RSA.

Πέμπτον, αφού όλα τα κλειδιά, τα passwords κτλ, θα βρίσκονται αποθηκευμένα στον υπολογιστή σας και θα είναι διαθέσιμα σε όποιον τον ανοίξει, φροντίστε να κλειδώσετε την πρόσβασή σας στον υπολογιστή που χρησιμοποιείτε με κωδικούς πρόσβασης και να έχετε κωδικοποιημένα (encrypted) και κλειδωμένα με κωδικό τα «ευαίσθητα» αρχεία στα οποία βρίσκονται τα μυστικά σας…

Η τελευταία απαραίτητη τεχνική είναι η χρήση των «anonymous remailers». Αυτοί είναι ειδικοί server (κεντρικοί υπολογιστές) που υπάρχουν στο διαδίκτυο και αναλαμβάνουν να πάρουν το μήνυμά σας, να αφαιρέσουν τα στοιχεία του αποστολέα, να το «πακετάρουν» μαζί με χιλιάδες άλλα μηνύματα και μόνο μετά να το στείλουν στον προορισμό του. Έτσι, κάποιος που θα εντοπίσει το μήνυμα όταν αυτό θα φτάσει στον προορισμό του δεν θα μπορεί να εντοπίσει από πού ξεκίνησε, αφού οι remailers μπορεί να είναι διασκορπισμένοι σε όλον τον πλανήτη και ο αρχικός αποστολέας να βρίσκεται οπουδήποτε αλλού…

Η υποδομή του anonymous remailing σε συνδυασμό με την κωδικοποίηση RSA, εξασφαλίζει ότι κανείς δεν μπορεί να διαβάσει το μήνυμά σας αν το υποκλέψει στην πορεία του, ενώ ο παραλήπτης του, ο μόνος που θα μπορεί να το διαβάσει, δεν θα μπορεί να εντοπίσει από που ήρθε. Ο συνδυασμός αυτών των ιδιοτήτων, διασφαλίζει την πλήρη ανωνυμία μιας επικοινωνίας…

Αν χρησιμοποιήσετε τα παραπάνω, αν φροντίσετε να ενημερώνεστε για τις εξελίξεις των υπολογιστών και των δικτύων και δείξετε την απαραίτητη προσοχή και πονηριά (τι νόημα έχει να κάνετε όλα τα προηγούμενα αν αφήνετε τα προσωπικά σας στοιχεία σε κάθε σελίδα που επισκέπτεστε και σας το ζητάει;), τότε οι κινήσεις σας στο δίκτυο είναι αρκούντως μυστικές. Μόνο η εταιρεία που σας παρέχει την πρόσβαση γνωρίζει πότε και για πόσο συνδεθήκατε στο Δίκτυο και τις κατευθύνσεις, αλλά όχι το περιεχόμενο, μερικών από τα πακέτα πληροφορίας που στείλατε…

Ο καλύτερος δάσκαλος που είχα ποτέ…

Μόρφωση δεν είναι το να μπορείς να κρατήσεις στη μνήμη σου πολλά πράγματα ή να γνωρίζεις πολλά. Μόρφωση είναι το να είσαι σε θέση να ξεχωρίζεις εκείνο που γνωρίζεις από εκείνο που δεν γνωρίζεις.

Ανατόλ Φρανς

Ο κ. Whitson δίδασκε φυσική στην έκτη τάξη του δημοτικού.

Την πρώτη ημέρα που είχαμε μάθημα μαζί του, μας έκανε μια ομιλία για ένα πλάσμα που ονομάζεται “γατολέων”, ένα νυχτόβιο ζώο που εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια της εποχής των παγετώνων.

Καθώς μιλούσε, μας έδωσε να κοιτάμε ένα κρανίο. Εμείς κρατήσαμε σημειώσεις των πραγμάτων που μας έλεγε, γιατί αργότερα θα μας έβαζε τεστ.

Όταν πήρα πίσω την κόλλα μου, σοκαρίστηκα! Υπήρχε ένα μεγάλο κόκκινο Χ πάνω σε κάθε μία από τις απαντήσεις μου. Είχα αποτύχει! Έπρεπε να υπάρχει κάποιο λάθος! Είχα γράψει ακριβώς ό,τι είχε πει ο κ. Whitson!

Τότε συνειδητοποίησα ότι όλοι στην τάξη είχαν αποτύχει. Τι είχε συμβεί;

Πολύ απλά. O κ. Whitson μας εξήγησε ότι όσα μας είπε σχετικά με τον «γατολέοντα», τα είχε βγάλει από το μυαλό του. Ποτέ δεν υπήρχε αυτό το ζώο. Οι πληροφορίες στις σημειώσεις μας ήταν, επομένως, λανθασμένες. Πώς περιμέναμε να μας βάλει καλό βαθμό για λανθασμένες απαντήσεις;

Περιττό να πω ότι ήμασταν εξοργισμένοι. Τι είδους τεστ ήταν αυτό; Και τι είδους δάσκαλος;

Έπρεπε να το είχαμε καταλάβει, μας είπε ο κ. Whitson. Εξάλλου, την ίδια στιγμή που μας έδινε να δούμε το κρανίο του γατολέοντα (στην πραγματικότητα ήταν μιας γάτας) μας έλεγε ότι δεν είχε σωθεί κανένα ίχνος του ζώου! Είχε περιγράψει την καταπληκτική νυχτερινή όραση του, το χρώμα της γούνας του και διάφορα άλλα χαρακτηριστικά, που κανονικά δεν έπρεπε να γνωρίζει! Είχε δώσει στο ζώο ένα γελοίο όνομα, και εμείς ακόμη και τότε δεν υποπτευθήκαμε τίποτα!  Τα μηδενικά στις κόλλες μας θα καταγράφονταν στο επίσημο βαθμολόγιο μας, είπε. Και έτσι έγινε.

Ο κ. Whitson μας είπε ότι ήλπιζε πως θα μαθαίναμε κάτι από όλη αυτή την εμπειρία: Ότι οι εκπαιδευτικοί και τα σχολικά βιβλία δεν είναι αλάνθαστα. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν είναι. Μας είπε να μην αφήσουμε το μυαλό μας να κοιμηθεί, και να το λέμε όταν πιστεύαμε ότι ο ίδιος ή το βιβλίο ήταν λάθος.

Κάθε μάθημα ήταν μια περιπέτεια με τον κ. Whitson. Ακόμη θυμάμαι κάποιες μέρες αυτούσιες, σχεδόν κάθε στιγμή τους. Μια μέρα μας είπε ότι η Volkswagen του ήταν ένας ζωντανός οργανισμός. Μας πήρε δύο ολόκληρες μέρες για να μπορέσουμε να διατυπώσουμε μια άρνηση που δέχτηκε ως αδιαμφισβήτητη. Δεν μας άφησε να ησυχάσουμε μέχρι που αποδείξαμε όχι μόνο ότι γνωρίζαμε καλά τι είναι ένας οργανισμός, αλλά και ότι είχαμε το σθένος να πολεμήσουμε για την Αλήθεια.

Κουβαλήσαμε τον καίνουργιο αυτό σκεπτικισμό σε όλες τις επόμενες τάξεις μας. Αυτό προκάλεσε προβλήματα στους άλλους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι δεν είχαν συνηθίσει να τους αμφισβητούν. Σε κάποιες περιπτώσεις ο καθηγητής ιστορίας έλεγε κάτι, και κάποιος έβηχε υποτιμητικά μουρμουρίζοντας “…γατολέων”.

Αν μου ζητηθεί ποτέ να προτείνω μία λύση για τα προβλήματα στα σχολεία μας, θα είναι ο κ. Whitson. Δεν κάναμε καμιά μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη, αλλά τα παιχνίδια του κ. Whitson δίδαξαν σε μένα και τους συμμαθητές μου κάτι εξίσου σημαντικό: το θάρρος να κοιτούμε τους ανθρώπους στα μάτια και να τους λέμε ότι κάνουν λάθος. Μας δίδαξαν επίσης ότι μπορούμε να το κάνουμε με διασκεδαστικό τρόπο.

Δεν το εκτιμούν φυσικά όλοι. Κάποτε μίλησα σε έναν δάσκαλο για τον κ. Whitson και έμεινε άφωνος. «Δεν έπρεπε να σας εξαπατήσει έτσι», είπε.

Κοίταξα τον δάσκαλο στα μάτια και του είπα ότι έκανε λάθος.


Ένα εκπληκτικό κείμενο για το θέμα της διδασκαλίας. Το πρωτότυπο κείμενο μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Το Τέλος της Διαστημικής Εποποιίας;

Η περίφημη «νέα» αποστολή της NASA προς τη Σελήνη, ακυρώθηκε!

Το πρόγραμμα που υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν να στείλει ξανά αστροναύτες στο φεγγάρι με το σχέδιο να δημιουργήσουν έναν σεληνιακό σταθμό, έχει ακυρωθεί τελείως και δεν περιλαμβάνεται καθόλου στον προϋπολογισμό που καταθέτει σήμερα στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Μπαράκ Ομπάμα.

Αυτή η εξέλιξη φρενάρει τελείως την  ανάπτυξη του γιγάντιου πυραύλου Ares 1, ο οποίος αποτελούσε την ελπίδα της NASA και με τον οποίο η  διαστημική υπηρεσία σχεδίαζε να εξοπλίζει τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές της.

Τα άσχημα νέα για την εξερεύνηση του διαστήματος δεν σταματούν εδώ! Δύο αμερικανικές εφημερίδες γράφουν ότι στον Λευκό Οίκο συζητιέται η NASA να αλλάξει τελείως πρόσωπο και να εστιαστεί σε μικρές πλέον, εμπορικές υπηρεσίες,  όπως την τοποθέτηση δορυφόρων και μεταφορά αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS.

Τέλος λοιπόν για τον κατάκτηση του Διαστήματος; Απέτυχαν οι προσπάθειες των Αμερικανών;

Τα σχέδια για το ταξίδι στον Άρη ακούγονται τώρα πολύ πιο μακρινά..

…Ποιος ακούει τώρα τους συνωμοσιολόγους, που επιμένουν ότι αφού η NASA είναι ανίσχυρη σήμερα να στείλει ανθρώπους στη Σελήνη, αποκλείεται να ήταν πιο ικανή το 1969…

 

Υπάρχουν όρια στην Επιστημονική Αναζήτηση;

“Οι εικασίες του παρελθόντος είναι οι πιθανότητες του παρόντος και τα γεγονότα του μέλλοντος”, Ιούλιος Βέρν

Ο γνωστός φυσικός Dr. Michio Kaku έδωσε μία συνέντευξη στο αγγλόφωνο περιοδικό Astrobiology μιλώντας για την φυσική των εξωγήινων πολιτισμών, πως θα μπορούσαμε πιθανόν να τους εντοπίσουμε μέσα στο σύμπαν και να τους ταξινομήσουμε ανάλογα με την ενέργεια που παράγουν, διαχειρίζονται και καταναλώνουν. (περισσότερα…)