*Το παρόν άρθρο είναι παλαιότερο κείμενο του συγγραφέα Παντελή Γιαννουλάκη στο Φόρουμ του antidogma.
Με απλά δυο λόγια : Το Δόγμα της Οικονομίας είναι αυτό που μεταφράζει τα πάντα, εννοώ τα πάντα, με όρους Οικονομίας.
Βλέπει όλον τον κόσμο και όλα τα περιεχόμενά του και όλη την ανθρωπότητα και όλες τις δράσεις και αντιδράσεις της, μέσα από το Οικονομικό πρίσμα, το όποίο αυτό έχει δημιουργήσει, εστιαζόμενο σε μια δική του ερμηνεία της Ιστορίας και της Κοινωνίας, ακόμη και της φύσης του Ανθρώπου και των προσωπικών έργων του. Θεωρεί ότι όλα τα ζητήματα είναι κατά βάθος οικονομικά ζητήματα. (Αυτό, κατ’ επέκταση, στη Δύση, στον 20ό αιώνα τελικά εξελίχθηκε στο ότι όλα τα ζητήματα είναι κατά βάθος πολιτικά ζητήματα ή έχουν πολιτική διάσταση. Κυρίως θεωρώντας ότι η πολιτική είναι η διαχείριση της Οικονομίας και της Κοινωνίας που η Οικονομία δημιουργεί).
Στη σχετικά νεότερη εποχή, κατά τους τελευταίους αιώνες, το Δόγμα της Οικονομίας έχει διαμορφωθεί συγκεκριμένα από το έργο The Wealth of Nations του Adam Smith, από το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ, από το Spirit of Capitalism του Max Weber, και από τέσσερα-πέντε άλλα παρόμοια σημασιοδοτικά έργα σχετικών Δογματιστών.
Η ίδια η λέξη «Οικονομία», σημαίνει στα ελληνικά Οίκο-νομία, οι Νόμοι του Οίκου.
Ποιος είναι ο Οίκος; Ό,τι μπορεί να νοηθεί ως οίκος (το σπίτι σου, ο οίκος της επιχείρησής σου, η πόλη, το κράτος, ο κόσμος, κλπ).
Ποιός θέτει τους Νόμους του Οίκου; Η Οικονομία.
Πώς το κάνει αυτό; Με το Δόγμα της Οικονομίας, οι δυναμικές επιβαλλόμενες προεκτάσεις του οποίου δημιουργούν την εικόνα της διαχείρισης του σύγχρονου κόσμου.
Άραγε, αυτό το πανίσχυρο Δόγμα, ανακαλύπτει τους νόμους της Οικονομίας, όπως, ας πούμε, η Αστρονομία ανακαλύπτει τους νόμους των άστρων ή του σύμπαντος ; Ή επινοεί τους νόμους της Οικονομίας ; Προφανώς τους επινοεί, και χρησιμοποιεί τις ήδη εφαρμοσμένες εφαρμογές των επινοήσεών του, ως αποδείξεις της ορθής «οικολογίας» του. («Αποδεικνύω αυτό που “είναι”, επειδή εγώ το έκανα να “είναι”…» Πρόκειται για την πλήρη ανατροπή της οντολογίας και της φυσιολογικής αντίληψης της πραγματικότητας).
Το Δόγμα της Οικονομίας, με δυο λόγια βλέπει τον κόσμο χωρισμένο σε περιοχές εκμετάλλευσης μέσω επενδύσεων, και τις διαδραστικές σχέσεις που προκύπτουν από αυτές τις επενδύσεις στη θεωρούμενη δυναμική (και κατ’ επέκταση δημιουργεί και το Σύστημα των παραγωγικών σχέσεων, και της «χρηματοποίησης» του Χρόνου).
Για παράδειγμα, αν υπάρχει μια περιοχή με πετρέλαιο, πρέπει να επενδύσουμε σε αυτήν, κι έπειτα να διαθέσουμε το πετρέλαιο για να ωφεληθούμε της επένδυσής μας, αλλά και για να μεγαλώσει όλο και πιο πολύ η επένδυσή μας, όλο και πιο πολύ, όλο και πιο πολύ, ατέρμονα πιο πολύ, ανεξάρτητα από το ποσοτικό μέγεθος ή την ποιότητα του πετρελαίου που προκύπτει από την περιοχή.
Επίσης, πρέπει να προστατεύσουμε την επένδυσή μας, πάση θυσία, να δημιουργήσουμε και άλλες επενδύσεις συσχετιζόμενες με αυτήν, αλλά και αναπόφευκτα να βλάψουμε με αυτήν μας την επένδυση πολλές άλλου είδους επενδύσεις που έχουν γίνει σε άλλες περιοχές σε άλλα πράγματα, και η Οικονομία θα τα εξισορροπήσει όλα σε virtual επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο των «οικονομικών σχέσεων» και όχι στην κοσμική πραγματικότητα, ενώ στο τέλος η κοσμική πραγματικότητα διαμορφώνεται από το επίπεδο των «οικονομικών σχέσεων», και οι «οικονομικές σχέσεις» με τη σειρά τους διαμορφώνονται από τις μεγαλύτερες επενδύσεις, που τελικά ρυθμίζουν το virtual επίπεδο.
Ένα καλό παράδειγμα σε αυτό, είναι ότι το χρήμα: κανονικά, θα έπρεπε να έχει απόλυτη αντιστοιχία σε αποθηκευμένη ποσότητα χρυσού, ενώ εδώ και πολύ καιρό δεν ισχύει αυτό, το χρήμα έχει μεταμορφωθεί σε virtual μονάδες credit σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, δηλαδή είναι αξία του Κυβερνοχώρου, που μαγικά μεταφράζεται σε αξία του πραγματικού κόσμου.
Οι «οικονομικές σχέσεις» δημιουργούν ένα δυναμικό (εργατικό δυναμικό, εμπορικό δυναμικό, χρηματιστηριακό δυναμικό, παραγωγικό δυναμικό, κλπ) και αυτό με τη σειρά του διανέμει τις δυνατότητες που παρέχονται στους ανθρώπους, μέσα από τα κρατικά σχήματα και τις πολιτικές τους, που δεν διαμορφώνονται από τους πολίτες, αλλά από το παντοδύναμο εγκαθιδρυμένο Δόγμα της Οικονομίας, το οποίο καλούνται οι πολίτες να διαχειριστούν θέλουν δεν θέλουν, και, μην έχοντας τη δυνατότητα να το κάνουν, αναθέτουν αυτή την -virtual- διαχείριση σε «πολιτικούς», που δεν είναι σύμπτωση που οι περισσότεροι είναι δικηγόροι ή οικονομολόγοι.
Εδώ και πολύ καιρό, το Δόγμα της Οικονομίας και το Σύστημά του και οι «αδελφότητές» του, φοβάται ότι η επικυριαρχία του θα αρχίσει να καταρρέει από την επικράτηση του Δόγματος της Διαμόρφωσης της Κοινής Γνώμης, το οποίο έχει δημιουργηθεί ως πρόσφατο αποτέλεσμα από την εκμετάλλευση των Mass Media από τους ισχυρούς, αρχικά για να διαμορφώνουν όπως θέλουν την «Κοινή Γνώμη», αλλά άρχισε να ανεξαρτοποιείται και να λειτουργεί εκβιαστικά ή και αυτόνομα, δημιουργώντας ένα νέο είδος επενδύσεων και σχέσεων, αυτό της επένδυσης στην Κοινή Γνώμη και των αλληλεπιδραστικών σχέσεων της πληροφορίας και ενημέρωσης, και κατ’ επέκταση ένα νέο είδος Συστήματος και άρα διατυπωμένων νομολογιών.
Για να το αντιμετωπίσουν αυτό επέτρεψαν την εισροή δημοσιογράφων στην πολιτική (που επίσης δεν είναι σύμπτωση που είναι το τρίτο είδος πολιτικών μετά τους δικηγόρους και τους οικονομολόγους) για να προστατευτούν οι σχέσεις που έχει δημιουργήσει το Δόγμα της Οικονομίας με το οποίο έχουν πλέον αφομοιωθεί τελείως τα πολιτικά δόγματα.
Αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια συντήρησης που επιχειρεί, αλλά ήδη το πράγμα έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τον έλεγχό τους, εννοώ το παιχνίδι με τα Mass Media και με τη διαμόρφωση της Κοινής Γνώμης και των Δογμάτων που έχει δημιουργήσει, φέρνοντας έτσι όλο και πιο πολύ στο προσκήνιο -ή στο παρασκήνιο- ένα αντίπαλο δέος.
Επίσης, η κατάρρευση και οι τελευταίες προσπάθειες συντήρησης έχουν αρχίσει να γίνονται και εξαιτίας ενός άλλου πράγματος : πολλές μεγάλες επενδύσεις έχουν αρχίσει να γίνονται ασύμφορες, ακριβώς από κινήσεις που στο παρελθόν έγιναν για να γίνουν πιο συμφέρουσες ή για να προστατευτούν από κινδύνους. Διορθώνουν συνεχώς το πράγμα σε virtual επίπεδο, αλλά το κοσμικό πραγματικό επίπεδο έχει αρχίσει να αποκλίνει επικίνδυνα πολύ. Η μόνη λύση είναι να δοθεί χώρος στους νέους παράγοντες που έχουν προκύψει, αλλά αυτό θα σημάνει κατάρρευση των γνωστών συσχετισμών, με αποτέλεσμα πολύ μεγάλες αλλαγές που οι κρατούντες φυσικά δεν επιθυμούν.
Η μόνη άλλη έμμεση λύση δίνεται από την παρέμβαση των «υπηρεσιών πληροφοριών», που προσπαθούν να κάνουν στους συσχετισμούς και στις αλληλεπιδράσεις τους, αυτό που κάνουν τα μέσα πληροφορίας στην Κοινή Γνώμη. Αλλά αυτό είναι μία επίτευξη εποπτείας, όχι μια επίλυση, κι έτσι δημιουργεί ένα νέο virtual επίπεδο, αυτό της εποπτείας μιας κατάστασης που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του πρακτικού χειρισμού μιας κατάστασης, που όμως κανείς δεν μπορεί να τη χειριστεί πλέον μέσα στα δεδομένα πλαίσια. (Και η πλέον δημοφιλής άμεση λύση σε όλα τα προβλήματα, ο πόλεμος, δεν είναι πια η λύση που ήταν κάποτε, αντίθετα δημιουργεί πλέον περισσότερα προβλήματα από αυτά που κάποτε έλυνε… )
Τα παραπάνω δίνουν απλά μια μικρή πρόχειρη ιδέα για το πόσο τα πάντα στον κόσμο σχετίζονται με το Δόγμα της Οικονομίας, τις οπτικές και τους χειρισμούς και τη συντήρησή του, και είναι το πράγμα με τα μεγαλύτερα παρασκήνια που έχουν εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ο κόσμος κινδυνεύει σοβαρότατα να καταστραφεί εξαιτίας του, πλέον. Και αν δεν καταστραφεί από αυτό ή εξαιτίας του εμμέσως ή αμέσως, θα καταστραφεί από τον υπερπληθυσμό. Όταν εγώ πήγαινα στο δημοτικό σχολείο και είχα τότε την πρώτη σχετική ενημέρωση, ο πληθυσμός του κόσμου ήταν 4,5 δισεκατομμύρια. Μέσα στη διάρκεια μόνο της δικής μου ζωής, ο πληθυσμός του κόσμου σήμερα είναι 7 δισεκατομμύρια, αυξήθηκε δηλαδή κατά 2,5 δισεκατομμύρια και συνεχίζει ραγδαία, και όλες οι προβλέψεις λένε ότι θα ξεπεράσει τα 9 ή 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. (Αναλογιστείτε ότι το 1750, περίπου είκοσι χρόνια πριν γράψει ο Smith το Wealth of Nations, ο πληθυσμός της Γης ήταν 790 εκατομμύρια ! ).
Το Δόγμα της Οικονομίας όπως το ξέρουμε, έχει δημιουργηθεί – σταδιακά – για μία Γη του 1800-1880 μ.Χ., και οι διορθωτικές του έχουν νομίζω φτάσει μέχρι το 1945-50. Και κανονικά αφορά μια Γη των 3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, με εστίαση στο 1/3 τους. Και με τις περισσότερες «πλουτοπαραγωγικές» του πηγές, αυτή τη στιγμή, στο virtual ή επινοημένο επίπεδο (αναλογιστείτε τη διαφήμιση ή την ψυχαγωγία ή τον τουρισμό, ή τους καταναλωτικούς δανεισμούς, ή τα ορμέμφυτα, ή την πληροφορία, την εποπτεία, κλπ, ως πλουτοπαραγωγικές πηγές) , και σύντομα θα αναγκαστεί να ανάγει σε «πλουτοπαραγωγικές» πηγές το νερό, τον αέρα που αναπνέουμε, την ασφάλεια, τον θάνατο, και άλλα τέτοια.Συμπέρασμα: Το Δόγμα της Οικονομίας έχει πλέον ανεξαρτοποιηθεί από το συσχετισμό του με την ανθρωπότητα, και είναι πια αυθύπαρκτο, είναι δηλαδή πλέον μια ισχυρότατη ανεξαρτοποιημένη σκεπτομορφή, ένα πανίσχυρο δαιμονικό βαμπιρικό φάντασμα. Ξεκίνησε με το να τεθεί στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Εξελίχθηκε με το να θέσει στην υπηρεσία του την ανθρωπότητα (άρα και ακόμη και τότε με κάποιο τρόπο να εξαρτάται από αυτήν). Και πλέον είναι το ίδιο στην υπηρεσία του εαυτού του !
Το μόνο αποτέλεσμα που μπορεί να υπάρξει από όλο αυτό, αν δεν αλλάξει ριζικά, είναι αυτό που συμβαίνει με κάποιους ηλίθιους ιούς : καταστρέφουν τον ξενιστή τους και έτσι αυτοκαταστρέφονται. Δυστυχώς, όσο και αν το σκέφτομαι, όσο μπορώ, για μία λυτρωτική λύση, μια διέξοδο έξω από αυτό, βλέπω μόνο τρεις : α) έναν παγκόσμιο πόλεμο, β) γενικευμένη μετανάστευση σε άλλους πλανήτες ή άμεση εκμετάλλευση άλλων πλανητών, γ) μία επέμβαση ενός εξωκοσμικού παράγοντα, π.χ. εισβολή εξωγήινων, ξύπνημα του Κθούλου και επιστροφή των Μεγάλων Παλαιών, «Δευτέρα Παρουσία», κλπ.
Η φημολογούμενη λύση της «αλλαγής της συνείδησης», δυστυχώς παίρνει πάρα πολύ χρόνο, μέχρι να επιτευχθεί σε μια κρίσιμη μάζα της ανθρωπότητας που θα φέρει αλλαγές σε όλη την ανθρωπότητα και στον κόσμο, και έτσι δεν προλαβαίνουμε το κακό. Και, όταν θα γίνει με το ζόρι, δηλαδή έπειτα από συγκλονιστικές καταστροφές του κόσμου, θα είναι πλέον πολύ αργά. Νομίζω, δηλαδή, ότι η μόνη πιο λογική και ίσως αναμενόμενη λύση είναι ένας παγκόσμιος πόλεμος (κατ’ αντικατάσταση μιας παγκόσμιας επανάστασης) που θα ανατρέψει τα πάντα (γι’ αυτό και μάλλον δεν πρόκειται να γίνει. Και γι’ αυτό προσπαθούν να τον αντικαταστήσουν με τον virtual παγκόσμιο πόλεμο εναντίον της «τρομοκρατίας»).
Αν δεν γίνει ένας «λυτρωτικός» αληθινός παγκόσμιος πόλεμος, πολύ σύντομα θα οδηγηθούμε σε μορφές κοινωνίας μπροστά στις οποίες το 1984 ή το Mad Max, θα μοιάζουν με Μίκυ Μάους. Διαλέγουμε και παίρνουμε…