Αρχική » Άποψη
Αρχείο κατηγορίας Άποψη
21ος Αιώνας: Το Τέλος του Εμπορίου
Ένα άρθρο του 2010 – 13 χρόνια μετά
του Λουκά Καβακόπουλου
Επιστροφή του μονοπωλιακού έλεγχου όλων των επιπέδων της Αγοράς – Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ως όπλο κατά της «Μεσαίας Τάξης» – Η δημιουργία ενός νέου μοντέλου «παθητικού καταναλωτή» – Το επάγγελμα του Εμπόρου οδηγείται στην εξαφάνιση – Νέες τεχνικές «Ολοκληρωτικού Μάρκετινγκ»
Ένας απλός περίπατος στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη αποκαλύπτει μια αλήθεια που είναι δύσκολο να παραβλέψει ακόμη και ο πιο αδιάφορος περαστικός: Τα μικρά και μεσαία εμπορικά καταστήματα κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Στα βλέμματα αρκετών καταστηματαρχών η απελπισία είναι δύσκολο να κρυφτεί. Λίγα είναι τα μαγαζιά που καταφέρνουν να τραβούν αρκετούς πελάτες καθημερινά ώστε το κέρδος να εγγυάται την επιβίωσή τους.
Τη δύσκολη κατάσταση που προκαλεί η ελληνική και παγκόσμια οικονομική κρίση χειροτερεύουν τα εκατοντάδες ξενόφερτα υπερκαταστήματα που έλκουν τον κόσμο με προσφορές και χαμηλές τιμές που είναι δύσκολο -ή μάλλον ακατόρθωτο- να «χτυπήσουν» οι μικρομεσαίοι έμποροι. Τα εισοδήματα των καταναλωτών συρρικνώνονται και ακόμη και οι πιο συνειδητοποιημένοι από αυτούς αναγκάζονται να προτιμήσουν τα απρόσωπα υπερκαταστήματα, παρά να ενισχύσουν τους ανθρώπους της γειτονιάς τους.
Οι εφημερίδες περιγράφουν το φαινόμενο με μελανά χρώματα: «Μέχρι το τέλος του χρόνου υπάρχει κίνδυνος να κλείσουν άλλες 30.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις -μεταποιητικές, επαγγελματικές- και το 2011 αν δεν αλλάξει η κατάσταση μπορεί να εξαφανιστούν 60.000 και να χαθούν 150.000 θέσεις εργασίας». «Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, Β. Κορκίδης, δίνει στοιχεία που σοκάρουν: “Από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα έχουν κλείσει 16.000 εμπορικές επιχειρήσεις”». (Έθνος, 8 Ιουλίου 2010)
Το φαινόμενο δεν οφείλεται μόνο στην Κρίση, ούτε είναι μόνο ελληνικό. Συμβαίνει με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, όμως εκεί εξελίσσεται ήδη πολλά χρόνια και έτσι δεν αποτελεί κάποιου είδους νέο. Τα μικρά καταστήματα στις δυτικές χώρες έχουν προ πολλού αντικατασταθεί από τις αλυσίδες καταστημάτων, που και αυτές σιγά-σιγά εξαφανίζονται. Στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση (http://www.walletpop.com/specials/retail-stores-closing-doors) παρουσιάζονται 65 αμερικανικές αλυσίδες καταστημάτων που έχουν ήδη χρεοκοπήσει ή κλείνουν τα καταστήματά τους: Καταστήματα παπουτσιών, κοσμηματοπωλεία, βιντεοκλάμπ, φαρμακεία, βιβλιοπωλεία, καταστήματα αυτοκινήτων, γνωστές αλυσίδες όπως οι Sears, Starbucks (έκλεισε το 2009 600 καταστήματα μόνο στις Η.Π.Α.), Virgin Megastores, ή επιχειρήσεις όπως η γνωστή Samsonite (η οποία φαλίρισε το 2009).
Για το κλείσιμο όλων αυτών των επιχειρήσεων ίσως δεν ευθύνεται η οικονομική Κρίση. Μπορεί να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο και η Κρίση να είναι ένα πρώτο σύμπτωμα του επερχόμενου τέλους του Εμπορίου όπως το ξέραμε μέχρι σήμερα!
Αν τα πράγματα συνεχίσουν να εξελίσσονται ως έχουν, ετοιμαστείτε να ξεχάσετε τον μικρομεσαίο έμπορο, όπως ξεχάσαμε τον μπακάλη που κάποτε τροφοδοτούσε τις γειτονιές. Ετοιμαστείτε στη συνέχεια να ξεχάσετε τον μεσαίο έμπορο και στη συνέχεια …το ίδιο το Εμπόριο, το οποίο θα περιέλθει στα χέρια των μεγάλων κεφαλαιοκρατικών ιδρυμάτων και θα γίνει μια απόλυτα ελεγχόμενη διεργασία. Με όλα αυτά θα έρθει και ο τελικός διαχωρισμός της ανθρωπότητας σε δύο τάξεις, εκείνων που ελέγχουν τα μονοπώλια, και των δισεκατομμυρίων υπαλλήλων τους, που θα είμαστε όλοι εμείς…
ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ ΚΑΙ «CONGLOMERATIONS»
Ο ισχυρότερος κυριαρχεί και όλοι οι υπόλοιποι χάνουν.
Ian Bremer, Το Τέλος της Ελεύθερης Αγοράς
Ακόμη και τα μεγαλύτερα εμπορικά συμφέροντα είναι ανίσχυρα μπροστά στα «conglomerations», τις συμμαχίες δηλαδή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που ελέγχουν τη διαδικασία της παραγωγής, μεγάλων εταιρειών μέσων ενημέρωσης και κεφαλαιοκρατικών ιδρυμάτων (μεγάλες τράπεζες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) που ελέγχουν τη ροή του χρήματος. Οι συνενώσεις αυτές διαθέτουν τόσο μεγάλα κεφάλαια που είναι εύκολο να συντρίψουν κάθε εμπορικό ανταγωνιστή τους και να εξαφανίσουν κάθε αυτόνομη εμπορική επιχείρηση. Σε αυτό τους το εγχείρημα τους βοηθούν διάφορες τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις που μόλις πρόσφατα έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται, όπως το υπερσυγκεντρωτικό ηλεκτρονικό εμπόριο, τα μακροοικονομικά logistics και το «νευρο-μάρκετινγκ». Όλα αυτά, σε συνδυασμό με συνενώσεις τύπου «καρτέλ», συν το ότι οι καταναλωτές δεν έχουν πλέον πολλά χρήματα και κάποιες αγορές έχουν υπερκορεστεί ή ξεπεραστεί (όπως π.χ. η αγορά των αυτοκινήτων, των ηλεκτρονικών ή η αγορά μουσικών CD) προμηνύουν ένα πολύ ζοφερό μέλλον για το Ελεύθερο Εμπόριο.
Αν συνδυάσουμε τα δεδομένα και τις προφανείς εξελίξεις, αρχίζει να γίνεται φανερό ότι οδηγούμαστε σε έναν κόσμο όπου μια μικρή ομάδα ανθρώπων θα ελέγχει το παγκόσμιο εμπόριο και δεν θα υπάρχει μεσαία τάξη εμπόρων, επιχειρηματιών και επαγγελματιών. Η δυνατότητα να δημιουργήσει κάποιος μια δική του επιχείρηση θα μειωθεί στο ελάχιστο. Έτσι θα οδηγηθούμε σε μια κοινωνία που θα αποτελείται από μια απλησίαστη ανώτερη τάξη, και από μια ισοπεδωμένη κατώτερη τάξη ελεγχόμενων υπαλλήλων που θα αποτελεί το 95% του πληθυσμού. Η τελευταία δεν θα έχει καμιά ουσιαστική εξασφάλιση απέναντι στα συμφέροντα της κεφαλαιοκρατικής εξουσίας, αλλά θα κινείται σε μια επίφαση καπιταλιστικής ελευθερίας που δεν θα είναι καθόλου αληθινή, θα έχει όμως όλα τα προβλήματα και τη σκληρότητα του καπιταλισμού.
Η ψευδαίσθηση ενός ελεύθερου για όλους εμπορίου είναι προφανές ότι θα διατηρηθεί, γιατί πάνω σ’ αυτή στηρίζεται η καταναλωτική μας κοινωνία, ήδη όμως βλέπουμε πάρα πολλά παραδείγματα εμπόρων που στην ουσία δεν είναι τίποτα παραπάνω από τελικοί πωλητές («retailers» στη γλώσσα του παγκοσμιοποιημένου εμπορίου), απόλυτα δεμένοι σε κάποιο conglomeration που τους τροφοδοτεί προϊόντα με τους δικούς του όρους και με αποκλειστικότητα. Έχουμε στην ουσία υπάλληλους, ο οποίοι όμως δεν έχουν κανένα από τα προνόμια ενός πραγματικού υπάλληλου, αλλά χρεώνονται από πάνω και όλες τις ευθύνες του αφεντικού. Θα εξηγήσω παρακάτω πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό.
Τα προηγούμενα συνθέτουν ένα πολύ πιθανό σενάριο, που θα έκανε ακόμη και τον Μαρξ να τρομοκρατηθεί, αν και βρίσκεται πολύ κοντά στις προβλέψεις των θεωριών του. Αν το εμπόριο πέσει θύμα των μονοπωλίων με τον τρόπο που περιγράφω παρακάτω, θα έχουμε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία μια κοινωνία πλήρως ελεγχόμενη από μερικές μικρές ομάδες ανθρώπων, με την πιο αλάνθαστη μέθοδο ολοκληρωτισμού: Τον έλεγχο της διανομής των αγαθών. Όποιος θα συμβιβάζεται με τους όρους των μονοπωλίων θα έχει όλα όσα προσφέρει ο πολιτισμός. Όποιος όμως θα προσπαθήσει να ακολουθήσει έναν διαφορετικό δικό του δρόμο, θα απορρίπτεται από το κοινωνικό σύστημα, χωρίς να του μένουν πολλές δυνατότητες να χαράξει τη δική του πορεία επιβίωσης.
Δυστυχώς, όλα αυτά συμβαίνουν ήδη σε πολλούς ανθρώπους γύρω μας, που οι επιχειρήσεις και οι δουλειές τους αποδεικνύονται παντελώς ανήμπορες να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες εξελίξεις.
ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΩΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Οι πολυεθνικές εταιρείες έκαναν τα προηγούμενα χρόνια ένα σημαντικό πείραμα: Για να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα εφάρμοσαν μια «τεχνική» παραγωγής που μείωνε την ανάγκη για πολυάριθμους υπαλλήλους και εξειδικευμένες εγκαταστάσεις. Αυτό ήταν το «outsourcing», στο οποίο κάποια στάδια της παραγωγής δίνονταν σε εξωτερικές -και φτηνότερες- εταιρείες, ενώ η πολυεθνική κρατούσε κυρίως τον κεντρικό έλεγχο και την οργάνωση της παραγωγής. Με το outsourcing δεν χρειαζόταν να πληρώνουν ολόκληρα εταιρικά τμήματα όταν αυτά για διάφορους λόγους δεν είχαν δουλειά να κάνουν.
Παράδειγμα outsourcing: Μια εταιρεία κατασκευής αυτοκινήτων για να φτιάξει το καινούργιο της σπορ μοντέλο, ανέθετε τη σχεδίαση της μηχανής σε ένα ερευνητικό κέντρο, το αμάξωμα σε κάποιον γνωστό σχεδιαστή, τα ηλεκτρονικά σε ένα ειδικευμένο εργοστάσιο, το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση σε κάποια εταιρεία προώθησης και η αρχική εταιρεία κρατούσε μόνο την επίβλεψη όλης της παραγωγής.
Το outsourcing θα ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη αν τελικά παρέμενε ως κυρίαρχο μοντέλο. Θα έδινε την ευκαιρία στην κοινωνία να αποκεντρωθεί και να οδηγηθούμε σε έναν λιγότερο μονοπωλιακό καπιταλισμό. Ο κάθε επιστήμονας επιχειρηματίας θα μπορούσε να φτιάξει μια εταιρεία εξειδικευμένη σε κάτι, και θα είχε την ευκαιρία, αν ήταν πραγματικά άξιος, να συνεργαστεί με τις μεγαλύτερες φίρμες του πλανήτη.
Όμως, δοκιμάζοντάς το, οι μεγάλες πολυεθνικές διαπίστωσαν ότι το outsourcing δεν τους άρεσε. Οι κύριοι λόγοι ήταν ότι έχαναν την αποκλειστικότητα σε διάφορους τομείς της παραγωγής και της έρευνας. Αναγκάζονταν να μοιραστούν τα μυστικά τους με ανθρώπους που ήταν εκτός εταιρείας και να τους «βάλουν στο κόλπο» σε διάφορους τομείς. Επίσης, κάποιες μεγάλες χώρες όπως οι Η.Π.Α. θεώρησαν ότι το outsourcing σε επιχειρήσεις του εξωτερικού ήταν «αντιεθνικό», αφού μετέφερε εκτός χώρας μυστικά και βιομηχανικές υποδομές. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα που εντόπισαν ήταν ότι έχαναν προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, αφού οι μέχρι τότε υπάλληλοι είχαν την ευκαιρία να στήσουν τη δική τους επιχείρηση και να δουλεύουν πλέον με τους δικούς τους όρους απέναντι στα παλιά τους αφεντικά.
Έτσι, το outsourcing εγκαταλείφθηκε, και ας είχε άμεσα οφέλη προς όλους. Τα μακροπρόθεσμα προβλήματα ήταν πολύ ενοχλητικά για τους κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι απέδειξαν ότι τελικά βλέπουν μακριά όταν έχει να κάνει με την επικράτησή τους στην εξουσία…
Το outsourcing θα αποδειχτεί ένα πρόβλημα για τους Αμερικανούς εργάτες και για την αμερικανική οικονομία…
Dennis Hastert, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου
Σήμερα κάποιοι οικονομολόγοι έχουν ανακηρύξει το outsourcing επίσημα «νεκρό». Αν και εμφανίστηκαν μερικές νέες ιδέες για μια ενδιάμεση στάση (multisourcing), οι πολυεθνικές προτιμούν να επιστρέψουν στην παλιά λογική τους, η οποία είναι να συγκεντρώνουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα στάδια της παραγωγής και …να συνθλίβουν τον όποιο ανταγωνισμό, σύμφωνα πάντα με την ψευδοεπιστημονική θεωρία του «Κοινωνικού Δαρβινισμού», στην οποία αναφέρθηκα στο προηγούμενο τεύχος του ΗΝ.
Το δόγμα λοιπόν που επικρατεί σήμερα είναι ότι η πολυεθνική οφείλει να ελέγχει απόλυτα και εξουσιαστικά όλους τους τομείς της παραγωγής, από την χρηματοδότηση και τη σχεδίαση ενός προϊόντος, μέχρι την πώληση και τη μεταφορά του προϊόντος στο σπίτι του αγοραστή!
Η αναζήτηση του απόλυτου ελέγχου δεν σταματά εδώ. Κάποιες πολυεθνικές φτάνουν τα τελευταία χρόνια στο σημείο να επιζητούν να ελέγχουν ακόμη και τη χρήση των προϊόντων τους από τον τελικό αγοραστή. Έτσι δημιουργήθηκε η περίφημη «άδεια χρήσης» που περιέχεται σε πολλά προϊόντα σήμερα (κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, κλπ), η οποία επιβεβαιώνει ότι το προϊόν εξακολουθεί κατά κάποιο τρόπο να ανήκει στην εταιρεία που το κατασκεύασε και όχι σε σένα που το αγόρασες, και αν δεν τηρείς τους όρους που σου θέτει η εταιρεία, έχει το δικαίωμα να σου το πάρει πίσω…
Μια υποθετική μελλοντική «άδεια χρήσης» ενός τηλεφώνου, θα μπορούσε π.χ. να μας παρέχει το δικαίωμα να τηλεφωνούμε σε όποιον θέλουμε, αλλά να μας απαγορεύει να κλείνουμε το τηλέφωνο στις διαφημιστικές που καλούν για να προωθήσουν διάφορα προϊόντα και να είμαστε αναγκασμένοι να ακούμε ολόκληρες τις διαφημίσεις! Μπορεί να φαίνεται αστείο και απίθανο, αλλά είναι μέσα στη λογική που διάφορες πολυεθνικές θέλουν να επιβάλουν στους πελάτες τους…
Σκεφτείτε μια εταιρεία παροχής ηλεκτρισμού που να σου επιβάλλει να βλέπεις μόνο ένα κανάλι με την τηλεόρασή σου, αλλιώς θα σου κόβει το ρεύμα. Τέτοιες εκπλήξεις μάς περιμένουν στο μέλλον μας…
Με τέτοιες λογικές, είναι φανερό ότι ο ανεξάρτητος έμπορος είναι μια φυσική ασπίδα απέναντι στην προσπάθεια των conglomerations να επιβάλουν τους δικούς τους όρους σε όλη την αλυσίδα της εμπορικής διεργασίας. Ο έμπορος μπορεί να επιλέγει προϊόντα από πολλούς και διαφορετικούς προμηθευτές, να ακολουθεί τη δική του στρατηγική στην πώληση και να κάνει τις δικές του συμφωνίες με τους πελάτες-καταναλωτές.
Σκεφτείτε το ακόλουθο παράδειγμα: Το γνωστό iPhone τής Apple πωλείται στη Μεγ. Βρετανία από τις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων, με υποχρεωτική χρήση όταν το αγοράζεις μίας μόνο τηλεφωνικής εταιρείας. Δηλαδή αγοράζεις κάτι που σου επιβάλλει έναν συγκεκριμένο τρόπο πώς θα το χρησιμοποιήσεις. Στην Ελλάδα όμως, που τα πράγματα είναι πιο χαοτικά και όχι τόσο ελεγχόμενα, το iPhone μπορείς να το βρεις από όποια εταιρεία θέλεις, γιατί οι έμποροι κινούνται ακόμη με τους δικούς τους όρους. Φυσικά είναι λίγο πιο ακριβό, αλλά αν συνέβαινε το ίδιο και στη Μεγ. Βρετανία, το συνολικό κόστος της συσκευής με την επιλογή μιας φθηνότερης τηλ. εταιρείας θα ήταν πολύ μικρότερο.
Ανάλογες συμφωνίες με διάφορους παράξενους «όρους χρήσης» γίνονται και στο εμπόριο τροφίμων, ειδικά τώρα που υπάρχει το θέμα των μεταλλαγμένων και της χρήσης διάφορων χημικών ουσιών.
Οι πολυεθνικές έχουν κάθε λόγο να αναζητούν έναν ολοκληρωτικό τρόπο πώλησης των αγαθών τους που θα αντικαταστήσει το σημερινό εμπόριο. Για αυτό και κάποιες φορές φαίνεται να χτυπούν τους μικρομεσαίους εμπόρους με διάφορες μεθόδους. Π.χ. η επιβολή κάποιων πανάκριβων «προτύπων» που πρέπει να τηρούν οι έμποροι (όπως HAASP, ISO κλπ) χαιρετίστηκε από τις μεγάλες βιομηχανίες. Προφανώς, με αυτό τον τρόπο έβγαλαν πολλούς μικρούς από τη μέση, που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις υψηλές απαιτήσεις των προτύπων.
ΣΥΝΘΛΙΨΗ ΚΑΙ …ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
Τα πανίσχυρα conglomerations έχουν τη δυνατότητα να παραμερίζουν τους ανταγωνιστές τους με πολλούς τρόπους. Καθώς έχουν τεράστια κεφάλαια και ακόμη πιο τεράστιες πιστώσεις (δηλαδή τα κεφάλαια που διαθέτουν είναι πρακτικά άπειρα):
1) Μπορούν να καταστρέψουν τον ανταγωνισμό πουλώντας τα προϊόντα τους σε τιμές κάτω του κόστους. Οι καταναλωτές θα προτιμήσουν το φθηνότερο, και ο ανταγωνισμός θα γονατίσει.
2) Μπορούν να εξαγοράσουν τους ανταγωνιστές τους σε εταιρικό αλλά και προσωπικό επίπεδο. Ειδικά στις Α.Ε., επειδή οι μετοχές αλλάζουν με ανώνυμο τρόπο χέρια, είναι πολύ εύκολο δύο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις να ελέγχονται από τους ίδιους μετόχους.
- Μπορούν να δημιουργούν εικονικούς ανταγωνιστές, στην ουσία ελεγχόμενους από τις ίδιες, για να παρακάμπτουν νόμους και να αποφεύγουν καταστάσεις, αλλά και για να διατηρούν μια επίφαση «ελεύθερου εμπορίου».
Δείτε τα ακόλουθα παραδείγματα:
Η Sony, η οποία υποστήριζε το πρότυπο blueray στην αγορά των νέων DVD, ήταν έτοιμη να φαλιρίσει. Τότε η Microsoft, η οποία υποστήριζε το πρότυπο HD-DVD, που ήταν ανταγωνιστικό του blueray, με μια ακατανόητη για πολλούς κίνηση απέσυρε την υποστήριξή της από το HD-DVD, σώζοντας τη Sony την τελευταία στιγμή από τη χρεοκοπία. Γιατί το έκανε; Όπως αναφέρουν διάφοροι αναλυτές, η Microsoft θα αντιμετώπιζε πρόβλημα με τον αντιμονοπωλιακό νόμο των Η.Π.Α. αν η Sony χρεοκοπούσε, γιατί θα φαινόταν ως ο μοναδικός προμηθευτής συστημάτων videogames (από τα οποία η Microsoft κερδίζει τεράστια ποσά). Έτσι, η Microsoft θυσίασε μια άσχετη τεχνολογία, για να μη χάσει έναν -ελεγχόμενο πλέον- ανταγωνιστή, και για να κερδίσει από μια τρίτη αγορά. Η «μακροοικονομία», την οποία θα σχολιάσουμε παρακάτω, σε όλο της το μεγαλείο!
Η AMD, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής μικροεπεξεργαστών, ήταν έτοιμη να χρεοκοπήσει και αυτή, όταν η παντοδύναμη Intel αποφάσισε να «καθυστερήσει» την παρουσίαση των νέων τεχνολογιών της, ώστε να δώσει στην AMD χρόνο να ορθοποδήσει. Πράγματι, η AMD παρουσίασε μια σειρά επεξεργαστών που τη βοήθησαν να ανέβει αρκετά σε πωλήσεις και να αποφύγει τη χρεοκοπία. Μόλις πέρασε ο κίνδυνος, η Intel κυκλοφόρησε τη νέα της σειρά επεξεργαστών που …έσβηναν κυριολεκτικά την AMD από το χάρτη. Αλλά η AMD είχε ήδη διαφύγει τον κίνδυνο, και έτσι αυτή τη στιγμή δρα ως το μικρό, προστατευόμενο παιδί του …ανταγωνιστή της. Έτσι, η Intel δεν αντιμετωπίζει τον αντιμονοπωλιακό νόμο, και η υποθετική «πολυφωνική και δημοκρατική» αγορά των δύο εταιρειών κυριαρχεί, με τον ίδιο τρόπο που ο δικομματισμός κυριαρχούσε επί δεκαετίες στην Ελλάδα.
Όλα τα προηγούμενα συμβαίνουν καθημερινά στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα, αν και σπάνια το κοινό τούς δίνει την προσοχή που απαιτείται. Η διατήρηση μιας «ελεύθερης αγοράς» είναι σε πολλές περιπτώσεις μονάχα μια επίφαση. Κάπως έτσι φαίνεται να εξελίσσεται και το παιχνίδι στο εμπόριο του μέλλοντος. Όλοι θα έχουν το δικαίωμα να παίξουν, αλλά ουσιαστικά λίγοι θα ελέγχουν το παιχνίδι…
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΧΑΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΙΚΡΟΥΣ
Το ηλεκτρονικό εμπόριο, αν και κάποτε το χαιρετίσαμε σαν μια συμφέρουσα προς όλους μας εξέλιξη, σήμερα αρχίζει να φαίνεται ότι θα βοηθήσει κι αυτό στον αφανισμό των μικρότερων εμπόρων και στην εξαφάνιση της εμπορικής μικρομεσαίας τάξης.
Μόνο ένα πραγματικά μεγάλο ηλεκτρονικό κατάστημα (eshop) μπορεί να επιβιώσει σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά. Όταν λέμε «πραγματικά μεγάλο» εννοούμε από πλευράς διαφημιστικής δύναμης και δυνατότητας να ρίχνει τις τιμές του. Υπάρχουν στο εξωτερικό eshops που καταφέρνουν να πουλάνε με τιμές που είναι κάτω του κόστους (δηλαδή πουλάνε τα προϊόντα τους με τιμές χαμηλότερες από εκείνες που τα αγοράζουν!) και παρόλα αυτά να κερδίζουν. Αυτό το καταφέρνουν βγάζοντας κέρδος από τους διάφορους τομείς των «logistics» (δηλαδή κυρίως τα μεταφορικά, διαβάστε παρακάτω) και γιατί απευθύνονται σε τόσα πολλά εκατομμύρια καθημερινών πελατών σε όλο τον κόσμο, που εκτός από εμπορική έχουν και διαφημιστική δύναμη (αν δηλαδή δεν προωθήσουν ένα προϊόν, αυτό κάνει λιγότερες πωλήσεις).
Τα παγκόσμια eshops και δίκτυα ηλεκτρονικών πωλήσεων είναι από τη φύση τους υπερσυγκεντρωτικά και είναι θέμα χρόνου να καταπιούν κάθε τοπικό/εγχώριο ανταγωνιστή τους. Ήδη πολλοί Έλληνες τα προτιμούν. Είναι κοινό μυστικό της αγοράς ότι τα περισσότερα ελληνικά eshops αντιμετωπίζουν ήδη οικονομικά προβλήματα ή ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν στο μέλλον, με λιγοστές εξαιρέσεις τα eshops των μεγάλων και γνωστών αλυσίδων.
Ο μικρός έμπορος, ηλεκτρονικός ή παραδοσιακός, που δεν έχει κάποια διαπραγματευτική δύναμη, έχει να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα που μοιάζουν ανυπέρβλητα. Είναι π.χ. αναγκασμένος να πουλήσει τα προϊόντα σε τιμές που είναι πολύ υψηλότερεςαπό τις τιμές που οι μεγάλες εταιρείες δίνουν στους πελάτες λιανικής τους! Αυτό συμβαίνει γιατί οι εταιρείες εκ των πραγμάτων αντιμετωπίζουν τους μικρούς εμπόρους ως πελάτες λιανικής και δεν τουςδίνουν καλύτερες τιμές. Δοκιμάστε να υποδυθείτε έναν έμπορο που έχει ένα μικρό μαγαζί και ζητήστε τηλεφωνικά τιμές από κάποια μεγάλη εταιρεία. Θα δείτε ότι οι τιμές που θα πάρετε θα είναι συνήθως αυτές του τελικού αγοραστή λιανικής και όχι τιμές «χονδρικής»! Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που θα σας ζητηθούν τιμές μεγαλύτερες από εκείνες που θα βρείτε στα ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικής των ίδιων εταιρειών! (Φυσικά, μπορείτε -και πρέπει- να τα αγοράσετε από εκεί). Με αυτού του τύπου τον σχεδόν αθέμιτο ανταγωνισμό, από τη στιγμή που ο έμπορος θα προσπαθήσει να βγάλει κάποιο μικρό κέρδος προσθέτοντάς το στην τελική τιμή, δεν έχει καμία ευκαιρία να πουλήσει το προϊόν σε κάποιο «ενημερωμένο» πελάτη. Ειδικά μέσω Διαδικτύου, είναι θέμα μερικών κλικ ο πελάτης να βρει το προϊόν πιο φτηνά, συνήθως στο retail eshop του παραγωγού ή σε κάποιο μεγάλο με το οποίο εκείνος συνεργάζεται. Η μόνη ελπίδα για κέρδος για τον μικρό έμπορο υπάρχει μόνο αν έχει τη σπάνια τύχη να απευθύνεται σε κάποια ομάδα αγοραστών που είναι τελείως αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο!
Ένα άλλο πρόβλημα του μικρού Έλληνα εμπόρου είναι ότι έχει να αντιμετωπίσει τον παραλογισμό του ελληνικού δημοσίου. Το 23% του ΦΠΑ είναι απαγορευτικό σε μια αγορά στην οποία κάποια προϊόντα αφήνουν κέρδος το πολύ 8% ή 9% (όπως π.χ. στον τομέα της τεχνολογίας, όπου ο ανταγωνισμός ειδικά ανάμεσα στα eshops είναι συντριπτικός)! Δηλαδή, ο έμπορος από μια πώληση 200 ευρώ κερδίζει 18 ευρώ, ενώ το ΦΠΑ που θα κληθεί να πληρώσει στο τέλος του τριμήνου είναι 46 ευρώ!
Φυσικά, το ΦΠΑ μπαίνει στην τιμή και το πληρώνει ο τελικός αγοραστής. Αλλά είναι τέτοια η κατάσταση της ελληνικής αγοράς που οι περισσότεροι έμποροι αναγκάστηκαν να μην αλλάξουν τιμές τον Ιούλιο που μας πέρασε και να χρεωθούν οι ίδιοι το ΦΠΑ! Άρα, το κέρδος τους, από 9% έπεσε στο 7%, αφού το 2% της ανόδου του ΦΠΑ το πληρώνουν οι ίδιοι!
Αναλογιστείτε ότι για να βγάλει με 7% ένας έμπορος τελικό συνολικό κέρδος 2.000 ευρώ, με το οποίο θα ζήσει και θα πληρώσει τα έξοδα της επιχείρησής του, πρέπει να έχει κάνει πωλήσεις 28.500 ευρώ, να έχει δηλαδή επενδύσει 26.500 ευρώ σε αγορές. Το χειρότερο όμως είναι ότι επειδή η αγορά είναι επισφαλής, πολλές φορές τα προϊόντα δεν πωλούνται και μένουν «στοκ» (άρα το κεφάλαιό τους παγιδεύεται) ή πωλούνται με επιταγές και άλλου τύπου συναλλαγματικές που σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν πληρώνονται στην ώρα τους – αν πληρώνονται δηλαδή ποτέ, γιατί είναι γνωστό ότι η αγορά είναι γεμάτη με ακάλυπτες, απλήρωτες, επιταγές.
Αντίθετα τώρα, ένα διεθνές ηλεκτρονικό eshop μιας πολυεθνικής έχει πολλά «παραθυράκια» που του επιτρέπουν να αποφεύγει δασμούς, ΦΠΑ, φόρους κλπ. Μπορεί να έχει έδρα σε μια χώρα που παρέχει όλες τις ευκολίες στις πολυεθνικές, όπως οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σήμερα. Αυτές οι χώρες για να τραβήξουν τις ξένες εταιρείες επιβάλουν ελάχιστους φόρους. Επίσης, το άνοιγμα των συνόρων λόγω Ενωμένης Ευρώπης δημιουργεί μια χαοτική ανισορροπία στις εμπορικές ευκαιρίες, που μια εταιρεία με «πάτημα» σε πολλές χώρες μπορεί να εκμεταλλευτεί.
Έτσι λοιπόν, ο μικρός έμπορος κάνει μια ιδιαίτερα επικίνδυνη πλέον δουλειά, στην οποία βγαίνει πολύ συχνά χαμένος και χρεωμένος, ενώ οι μεγάλοι ανταγωνιστές του έχουν αμέτρητα πλεονεκτήματα. Έτσι εξηγούνται και τα χιλιάδες «λουκέτα» που βλέπετε γύρω σας, ενώ ταυτόχρονα τα κέρδη των μεγάλων ανηφορίζουν με γρήγορους ρυθμούς!
Είναι βέβαια νωρίς ακόμη για την απόλυτη επικράτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου και την πλήρη παράκαμψη των μικρών και μεσαίων εμπόρων. Για λόγους μάρκετινγκ, αυτή η εξέλιξη θα καθυστερήσει μερικά χρόνια. Το πλήθος δεν είναι ακόμη συνηθισμένο να αγοράζει μόνο από το Internet. Καμιά πολυεθνική δεν τολμάει ακόμη να «κλειστεί» στον εαυτό της και να χάσει την προώθηση του «ραφιού», αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των καταναλωτών προτιμούν ακόμη να αγοράζουν αυτό που βλέπουν στο ράφι του κοντινού τους καταστήματος και όχι σε μια οθόνη.
Αυτό το γνωρίζουν οι μεγάλοι έμποροι, οι οποίοι χρησιμοποιούν ως διαπραγματευτικό μοχλό τη δύναμη που έχουν να προωθούν προϊόντα στις τοπικές αγορές.
Όμως όλα δείχνουν ότι τα conglomerations είναι αποφασισμένα να αλλάξουν αυτή την κατάσταση, διαμορφώνοντας ένα νέο πρότυπο καταναλωτή που δεν θα έχει πρόβλημα να αγοράζει από απόσταση τα προϊόντα που θα του επιβάλλονται…
LOGISTICS & ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ: Η ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ;
Οι επιχειρηματίες τα τελευταία χρόνια παραδέχονται ότι το πλήθος αργά ή γρήγορα θα στραφεί προς το ηλεκτρονικό εμπόριο λόγω των χαμηλότερων τιμών και λόγω της διαφήμισης του e-shopping ως τον πιο συμφέροντα τρόπο αγορών.
Οι πιο έξυπνοι από αυτούς εντοπίζουν ένα ιδιαίτερα κομβικό σημείο: Αν το εμπόριο γίνει τελείως ηλεκτρονικό, εξαφανίζονται οι ανάγκες για καταστήματα και ό,τι αυτά συνεπάγονται (υπαλλήλους, βιτρίνες κλπ) αλλά αυξάνεται η ανάγκη για μέσα μεταφοράς. Αν αγοράσεις κάτι ηλεκτρονικά, πώς αυτό θα φτάσει στο σπίτι σου; «Άρα, η καλύτερη επένδυση αυτή τη στιγμή είναι στα μέσα μεταφοράς», υποστηρίζουν αρκετοί.
Οπότε στις επιχειρηματικές συζητήσεις ένα κεντρικό θέμα είναι πλέον τα «logistics». Τα logistics είναι η διαχείριση όλων των σταδίων από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση, με κάποιο ιδιαίτερο βάρος στη μεταφορά. Όποιος έχει τα μεγαλύτερα, ταχύτερα και ασφαλέστερα φορτηγά και οχήματα, συν ένα καλά οργανωμένο δίκτυο διανομής, αυτός θα είναι αύριο ο ισχυρότερος επιχειρηματίας και από αυτόν θα περνά μεγάλο μέρος της «εμπορικής» διαδικασίας.
Δεν θέλει όμως πολλή σκέψη για να διαπιστώσει κανείς ότι για να φτιαχτεί ένα αποτελεσματικό δίκτυο μεταφοράς προϊόντων, απαιτούνται τεράστια κεφάλαια. Δεν αρκούν 3 ή 4 μεγάλα φορτηγά και 10 μηχανάκια για να καλυφθεί μια χώρα σαν την Ελλάδα, γιατί οι τελικοί προορισμοί είναι χιλιάδες και οι αποστάσεις μεγάλες και ασύμφορες (λόγω και της αύξησης της τιμής των καυσίμων). Ένα μεγάλο φορτηγό δεν συμφέρει για να μεταφέρεις ένα πακέτο σε μια μικρή πόλη (δεν έχει νόημα να κάψεις 200 ευρώ καύσιμα για να μεταφέρεις ένα δέμα αξίας 20 ευρώ) και ένα μηχανάκι δεν μπορεί να ανέβει σε ένα ορεινό χωριό. Χρειάζεται λοιπόν ένας στόλος από οχήματα διαφόρων μεγεθών, και πολλοί καλά οργανωμένοι σταθμοί όπου τα μεγάλα φορτηγά θα μοιράζουν το φορτίο τους σε μικρότερα οχήματα, κατάλληλα για να κάνουν με μικρό κόστος τις διανομές.
Νομίζω ότι είναι φανερό ότι ένα τέτοιο δίκτυο μεταφοράς δεν μπορεί να στηθεί από έναν μικρό ή μεσαίο επιχειρηματία, και αν στηθεί είναι καταδικασμένο να σβήσει μόλις θα εμφανιστεί δίπλα του ένα πολύ πιο οργανωμένο και ισχυρό δίκτυο, με περισσότερα φορτηγά και μέσα μεταφοράς.
Το δίκτυο μεταφοράς απαιτεί λοιπόν έναν φορέα με μεγάλα κεφάλαια. Είναι θέμα χρόνου να εμφανιστεί ένας τέτοιος που θα «καταπιεί» όλα τα μικρότερα δίκτυα. Αν δεν έχει εμφανιστεί ακόμη ένα τέτοιο μονοπωλιακό δίκτυο στην Ελλάδα, αυτό συμβαίνει γιατί, όπως τόνισα και προηγουμένως, εξακολουθεί να υπάρχει η «δύναμη του ραφιού» και το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι ακόμη παντοδύναμο, άρα κάθε έμπορος μπορεί να δικτυωθεί με άλλους εμπόρους και να μοιράσει έτσι τα έξοδα μεταφοράς για να φέρει τα προϊόντα στο κατάστημα και στο ράφι του.
Μόλις το ηλεκτρονικό εμπόριο επιβληθεί στην κοινωνία μας, είναι θέμα χρόνου να εμφανιστούν στη χώρα μας τα μεγάλα και πολυεθνικά δίκτυα διανομής, όπως η UPS ή η DSV. Αυτά τα δίκτυα έχουν κάποια μεγάλα πλεονεκτήματα που δεν θα έχουν οι εγχώριοι διανομείς: Συνεργάζονται ήδη με τα μεγαλύτερα ηλεκτρονικά καταστήματα (τα οποία δεν προσφέρουν καν επιλογή για να επιλέξεις άλλη μεταφορική εταιρεία πέρα απ’ αυτές), διαθέτουν τεράστιους στόλους οχημάτων, μεγαλύτερη γνώση στον περίπλοκο σχεδιασμό που απαιτείται, άρα είναι αυτοί που θα καταλάβουν το συντριπτικό ποσοστό της αγοράς. Αργά ή γρήγορα θα καταπιούν κάθε εγχώριο «ανταγωνιστή» τους.
Για ακόμη μια φορά, όλα δείχνουν ότι ο Έλληνας δεν θα έχει άλλη εναλλακτική, από το να γίνει υπάλληλος μιας μεγάλης πολυεθνικής…
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΡΙΚ: ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΙΣΧΥΡΟΥΣ
Χωρίς τη βοήθεια των κυβερνήσεων, είναι αδύνατο για ένα επίδοξο μονοπώλιο να εγκαθιδρυθεί και να μπορεί να θέτει και να διατηρεί τις τιμές και τις πολιτικές του ανεξάρτητα από την υπόλοιπη οικονομία.
Ayn Rand, Καπιταλισμός, το Άγνωστο Ιδανικό
Ένας τομέας που έχει δεχτεί τεράστια εξέλιξη τις τελευταίες δεκαετίες είναι η «Μακροοικονομία». Αυτή είναι μια σειρά από θεωρίες και από μαθηματικά μοντέλα που βασίζονται στη μελέτη διάφορων οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων που είναι φαινομενικά άσχετα, αλλά το ένα επηρεάζει το άλλο με πολύπλοκους τρόπους.
Ένα ενδιαφέρον και παράδοξο παράδειγμα μακροοικονομίας που θα βρείτε σε βιβλία μαθηματικών, είναι η ανακάλυψη ότι αυξάνοντας την ασφάλεια των αεροπορικών πτήσεων αυξάνονται τα θύματα τροχαίων ατυχημάτων στους δρόμους και αντίστροφα! Αυτό συμβαίνει γιατί η μικρή αύξηση του κόστους των αεροπορικών πτήσεων λόγω των επιπρόσθετων μέτρων ασφάλειας, μειώνει τον αριθμό των επιβατών των αεροπλάνων, οι οποίοι προτιμούν αυτοκίνητα για τη μεταφορά τους, με αποτέλεσμα την αύξηση των τροχαίων!
Τέτοιου τύπου άσχετοι εκ πρώτης όψεως συσχετισμοί δεν έχουν κανένα πρακτικό νόημα για τους μικρομεσαίους, αλλά είναι πανίσχυρο όπλο στα χέρια οικονομικών φορέων.
Από τη στιγμή που ένα conglomeration έχει διαθέσιμο κεφάλαιο μεγαλύτερο από το ΑΕΠ μιας ολόκληρης χώρας, μπορεί με επηρεασμό διαφόρων λεπτομερειών να επηρεάσει ισχυρά την οικονομία της. Δεν μιλάμε μόνο για τον χρηματισμό των πολιτικών για να γίνουν «συμφέρουσες συμφωνίες», αλλά και για πολύ πιο λεπτούς και αδιόρατους χειρισμούς.
Η χρηματοδότηση ενός συγκεκριμένου τομέα της παραγωγής σε μια χώρα, μπορεί να προκαλέσει ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα αλλά καθίζηση σε κάποιον άλλον φαινομενικά άσχετο, ο οποίος όμως είναι ο πραγματικός στόχος της πολυεθνικής που κάνει την επένδυση. Όταν ο «άσχετος» τομέας καταρρεύσει, η πολυεθνική θα εμφανιστεί για να τον «σώσει» εξαγοράζοντάς τον.
Με αυτούς τους τρόπους διάφορα παγκόσμια οικονομικά τραστ έχουν υποχρεώσει χώρες όπως την Ελλάδα να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες να δημιουργήσουν βαριά βιομηχανία ή βαριές μονάδες παραγωγής ενέργειας. Οι πολιτικοί μας δυστυχώς, καθώς σπάνια έχουν γνώση (ή το απαραίτητο ενδιαφέρον) για τους πραγματικούς σκοπούς κάθε οικονομικού συμφέροντος που έρχεται στην Ελλάδα, έχουν πέσει αμέτρητες φορές στις μακροοικονομικές παγίδες, με τα γνωστά σημερινά αποτελέσματα.
Δυστυχώς η Ελλάδα έχει φτάσει στο σημείο να μην έχει καμιά σχεδόν μακροοικονομική επιρροή στα τεκταινόμενα της Ευρώπης και τα αποτελέσματα της αδυναμίας μας έχουμε αρχίσει να τα ζούμε ήδη.
Στο πλαίσιο ενός μακροοικονομικού πολέμου ανήκουν και οι επενδύσεις βιομηχανίας σε χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, με σκοπό να χτυπηθούν οι μεγάλες βιομηχανίες των κοντινών ανεπτυγμένων χωρών.
Η χρήση των μακροοικονομικών θα είναι ένα επιπλέον όπλο που είναι προφανές ότι θα χρησιμοποιηθεί για να παραμεριστεί ο μικρός και ο μεσαίος χώρος, με κυριότερα θύματα τους επιχειρηματίες της μεταποίησης και του εμπορίου.
ΝΕΥΡΟ-ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΥΠΕΡΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ
Η νευροοικονομία είναι ακόμη ένας επιστημονικός κλάδος ο οποίος σκοπεύει να βάλει το χέρι του στην εξάλειψη του εμπορίου. Συνδυάζει ανακαλύψεις από την ψυχολογία, από τη μελέτη της συμπεριφοράς, από την οικονομία και από τη νευροεπιστήμη, για να προβλέψει πώς οι επιχειρηματίες και οι καταναλωτές λαμβάνουν αποφάσεις, από το να κάνουν μια επένδυση ως το να αγοράσουν ένα προϊόν.
Η νευροοικονομία συνδυάζεται με το νευρομάρκετινγκ, το οποίο είναι μια προσπάθεια να δημιουργηθούν διαφημίσεις και ερεθίσματα τέτοια, που να υποχρεώνουν τον καταναλωτή να αγοράσει κάποια προϊόντα.
Πρέπει φυσικά να τονίσουμε ότι το νευρομάρκετινγκ παραμένει μάλλον μια θεωρία συνωμοσίας, και δεν έχουμε δει -ευτυχώς- κάποιες απτές εφαρμογές του σε καθημερινό επίπεδο (δηλαδή δεν υπάρχει διαφήμιση που μας πείθει να αγοράσουμε κάτι οπωσδήποτε και κάθε φορά που τη βλέπουμε). Σίγουρα όμως, όπως θα σας διαβεβαιώσει ο κάθε μαρκετίστας που ξέρει τη δουλειά του, σε επίπεδα πλήθους, διάφορες λεπτομέρειες στην παρουσίαση ενός προϊόντος, π.χ. το χρώμα του κουτιού του ή η ατάκα της διαφήμισής του, επηρεάζουν σημαντικά τις πωλήσεις του. (Για παράδειγμα, στους εμπορικούς κύκλους είναι γνωστό ότι τα σκοτεινά χρώματα αποφεύγονται σαν τον διάβολο για τα κουτιά των προϊόντων γιατί απωθούν τους καταναλωτές, ενώ κάποιοι συνδυασμοί ανοιχτού γαλάζιου, απαλού κόκκινου και λαχανί είναι «μαγνήτες» της προσοχής και πείθουν τον καταναλωτή για την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων).
Ίσως το νευρομάρκετινγκ να καταφέρει να δημιουργήσει «υπερδιαφημίσεις» που θα μας κάνουν να νιώθουμε με μεγάλο ποσοστό «επιτυχίας» την ανάγκη να αγοράσουμε τα προϊόντα που θα παρουσιάζουν. Μια τέτοια εξέλιξη ίσως δεν είναι αδύνατη. Ήδη οι διαφημιστές είναι σε καλό δρόμο και φαίνονται να παγιδεύουν πολύ αποτελεσματικά την προσοχή μας. Αν πραγματικά ανακαλυφθεί η «απόλυτη διαφήμιση», θα χρησιμοποιηθεί προφανώς άμεσα από τα μεγάλα conglomerations, που τότε, εκτός από το ότι θα έχουν τις καλύτερες τιμές και την καλύτερη οργάνωση, θα διαθέτουν και τρόπους παρουσίασης που θα έλκουν αδιάσπαστα το ενδιαφέρον του πλήθους.
Το επόμενο βήμα θα είναι αυτές οι γνώσεις να εφαρμοστούν και στα εμπορικά μέσα (δηλαδή στα υπερκαταστήματα και στα eshops) και τα conglomerations θα έχουν φτάσει κοντά στο στόχο τους, που είναι η διαμόρφωση ενός καταναλωτή που θα είναι υποχρεωμένος να αγοράσει ό,τι τού επιβάλλουν. Έτσι, το παραδοσιακό εμπόριο δεν θα έχει κανένα λόγο να συνεχίσει να υπάρχει…
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ «ΠΡΟΦΙΛ» & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ
Η δική μου πεποίθηση είναι ότι το νευρομάρκετινγκ θα αποτύχει στη δημιουργία ενός απόλυτα ελεγχόμενου «πελάτη» και μάλλον ανήκει υπερβολικά στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Αλλά όλα δείχνουν ότι ο έλεγχος και ο επηρεασμός των κοινωνικών δικτύων μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όπως το Facebook, θα καταφέρει αυτό που θα αποτύχει το νευρομάρκετινγκ, και μάλλον πολύ πιο αποτελεσματικά!
Τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης έχουν αγκαλιάσει τα κοινωνικά δίκτυα και έχουν δημιουργήσει παντοδύναμους νέους θεσμούς. Κεντρικός στην εποχή μας το Facebook, το οποίο έχει κατορθώσει να εισβάλει στη ζωή πολλών από εμάς.
Είναι γνωστό ότι το επιχειρηματικό μοντέλο πίσω από το Facebook δεν είναι καθόλου αθώο. Το ηλεκτρονικό φακέλωμά μας σ’ αυτό το φτιάχνουμε εμείς οι ίδιοι, προσθέτοντας χιλιάδες λεπτομέρειες για το ποιοι είμαστε και τι προτιμούμε. Καθημερινά εμπλουτίζουμε μια αχανή database με ένα πλήρες προφίλ μας, το οποίο είναι ανεκτίμητο για εκείνους που αναζητούν τους «κατάλληλους» πελάτες για τα προϊόντα τους.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε τι σημαίνει σε μακροοικονομικό επίπεδο η ύπαρξη μιας βάσης δεδομένων με τα ενδιαφέροντα και τις εμπορικές προτιμήσεις 400 εκατομμυρίων ατόμων σε όλο τον πλανήτη (τόσοι είναι οι χρήστες του Facebook σήμερα). Ανάλογες databases με παραπλήσια νούμερα έχουν φτιάξει και το Amazon, το Google και άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες.
Είναι πλέον πάρα πολύ εύκολο για τις εταιρείες που έχουν στα χέρια τους αυτές τις πληροφορίες, όχι απλώς να εντοπίσουν τι μας ενδιαφέρει και να εκπέμψουν σε μας την ανάλογη διαφήμιση, αλλά να μας φέρουν το προϊόν που θέλουμε στην πόρτα μας, χωρίς καν να χρειαστεί να το παραγγείλουμε – και να είναι μάλιστα σίγουρες ότι θα το πάρουμε και δεν θα πούμε όχι.
Αυτές οι τεράστιες βάσεις δεδομένων βρίσκονται ήδη στα χέρια των μεγάλων πολυεθνικών. Οι πληροφορίες που περιέχουν σε συνδυασμό με τις εφαρμογές της νευροοικονομίας, της μακροοικονομίας και του μάρκετινγκ, μπορούν να «σμιλέψουν» πλέον όχι μόνο τα προϊόντα ώστε να τα θέλει απόλυτα ο καταναλωτής, αλλά και τον καταναλωτή τον ίδιο. Ήδη, πολλά συστήματα CRM (Customer Relation Management) παρέχουν μεγάλες δυνατότητες στις επιχειρήσεις που έχουν μεγάλο πελατολόγιο με πολύ ενημερωμένα προφίλ, ώστε να αποκτούν ένα πολύ «φιλικό» και «κοντινό» πρόσωπο… μεγάλου Αδελφού προς τον πελάτη.
Δεν είναι ίσως μακριά η στιγμή που ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, χωρίς εσείς να έχετε κάνει τίποτα, θα σας στέλνει τη σωστή στιγμή τα καλύτερα δώρα που έχετε σκεφτεί, θα σας εκπέμπει τα πράγματα που θέλετε να ακούσετε, και θα σας «δένει» έτσι μαζί του με τον πιο ύπουλο αλλά και ευχάριστο τρόπο. Αρκεί φυσικά η πιστωτική σας κάρτα να είναι γεμάτη. Όταν αυτή θα αδειάσει οριστικά, όλες οι όμορφες σχέσεις και παροχές θα διακόπτονται άμεσα, και τα κοινωνικά δίκτυα -τα οποία θα γίνονται ολοένα και πιο αλληλένδετα με τα εμπορικά δίκτυα των conglomerations- θα ενημερώνονται για τη δυσάρεστη εξέλιξή σας και θα σας απορρίπτουν στον κοινωνικό «κάλαθο των αχρήστων»…
Από τη στιγμή που οι πωλήσεις θα γίνονται σχεδόν «από μόνες τους», το εμπόριο όπως το ξέραμε θα μετατραπεί σε ένα πράγμα του παρελθόντος. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Ίσως. Αλλά συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό ήδη γύρω μας…
ΕΜΠΟΡΙΟ: Η ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Πολλοί από εμάς δεν έχουμε το εμπόριο σε μεγάλη εκτίμηση και κάποιοι ίσως έχουν σκεφτεί διαβάζοντας τα προηγούμενα ότι «δεν μας χρειάζεται ούτως ή άλλως το εμπόριο, ας πάει λοιπόν στο διάβολο, θα αγοράζουμε πιο φτηνά απευθείας από τον παραγωγό». Όμως δεν είναι έτσι. Αντιμετωπίζουμε την πιθανότητα ο παραγωγός, ο διανομέας, ο διαφημιστής, ακόμη και αυτός που θα αποφασίζει αν θέλουμε ή δεν θέλουμε κάτι, να είναι το ίδιο ουσιαστικά κύκλωμα ανθρώπων, και εμείς (μαζί με ολόκληρη την υπόλοιπη κοινωνία) να μη συμμετέχουμε σε κανένα σημείο αυτής της διεργασίας παρά μόνο ως απλοί υπάλληλοι, με τα γνωστά ολοένα και λιγότερα δικαιώματα των απλών υπαλλήλων. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να δούμε ότι ήδη βαδίζουμε προς τα εκεί.
Το εμπόριο και η μεσαία τάξη είναι αλληλένδετα με τη Δημοκρατία. Η εμφάνιση του εμπορίου ήταν καθοριστική για τη δημιουργία της Δημοκρατίας στην Αρχαία Αθήνα. Η εμφάνιση της μεσαίας αστικής τάξης στην Ευρώπη έφερε την Αναγέννηση και τέλειωσε τον Μεσαίωνα.
Οι πιο άσχημες σελίδες της Ιστορίας συμπίπτουν με τις περιστάσεις στις οποίες δεν υπήρχε ελεύθερο εμπόριο, όπως π.χ. στον Μεσαίωνα, όταν οι άρχουσες τάξεις είχαν μονοπωλιακά δικαιώματα πάνω στα βασικά αγαθά. Στην εποχή μας κινδυνεύει το πιο βασικό από τα βασικά αγαθά: η αυτοδιάθεση του ατόμου, να μπορούμε δηλαδή να ζούμε με τον τρόπο που εμείς θέλουμε, παράγοντας και δημιουργώντας τα πράγματα που εμείς θέλουμε, χωρίς να μας επηρεάζει συνεχώς κάποιος πλήρως προγραμματισμένος και ελεγχόμενος από λίγους μηχανισμός.
Τα ολοκληρωτικά μονοπώλια οδηγούν αναπόφευκτα σε κοινωνικό ολοκληρωτισμό – τον οποίο ίσως είναι φανερό ότι αντιμετωπίζουμε ήδη. Πρέπει λοιπόν να δημιουργηθούν και να εφαρμοστούν ουσιαστικοί αντιμονοπωλιακοί νόμοι και μηχανισμοί στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο που θα προστατεύσουν από τη δημιουργία τέτοιων ολοκληρωτικών συστημάτων τους μεσαίους και μικρούς παραγωγούς, μεταποιητές και εμπόρους και φυσικά τους καταναλωτές. Πρέπει επίσης να αλλάξει η στάση του πλήθους απέναντι στον καταναλωτισμό και να συνειδητοποιήσει την πραγματικά στρατηγική σημασία που έχουν οι αγοραστικές επιλογές του.
Αυτή τη στιγμή το πλήθος μοιάζει να είναι πολύ μπερδεμένο από τις εξελίξεις για να ασχοληθεί με αυτά τα θέματα, αλλά αν γίνει η ενημέρωσή του, αργά ή γρήγορα θα γίνει φανερή η τεράστια ανάγκη να προστατευθεί ο πανάρχαιος φορέας του πολιτισμού που λέγεται Εμπόριο και η τάξη των μικρομεσαίων επαγγελματιών.
Απαιτείται προσεκτική στάση απέναντι στους πολυεθνικούς Δαναούς με τα υπερβιομηχανικά, εντυπωσιακά και φθηνά δώρα τους, τα οποία ίσως αποδειχτούν τελικά ένας Δούρειος Ίππος για την επιβολή μιας νέου τύπου φεουδαρχίας…
Πηγές:
- The End of Free Market, Ian Bremmer, 2009
- Λίστα των conglomerates που δρουν ανά ήπειρο στη Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_conglomerates
- Αντιμονοπωλιακοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: http://ec.europa.eu/youreurope/business/profiting-from-eu-market/competing-fairly/index_el.htm
- 65 εμπορικές εταιρείες που κλείνουν στις Η.Π.Α. http://www.walletpop.com/specials/retail-stores-closing-doors
- Η μεσαία τάξη συρρικνώνεται καθώς το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς μεγαλώνει http://www.thelocal.de/money/20100615-27863.html
- Πτώση στην καταναλωτική πίστη κατά τη διάρκεια της κρίσης
- http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2010/5/comScore_ARS_Reports_Decline_in_Loyalty_for_Many_Consumer_Goods_Brands_During_Recession
- Η εξαφάνιση του Αμερικανού καταναλωτή και ο επερχόμενος εμπορικός πόλεμος: http://robertreich.org/post/789574303/the-vanishing-american-consumer-and-the-coming-trade
Λεζάντες
- Οι σχέσεις των μονοπωλίων με τους υπαλλήλους τους, όπως αποτύπωναν λαϊκοί καλλιτέχνες στην προηγούμενη μεγάλη οικονομική κρίση των Η.Π.Α.
- Ο J.P. Morgan, ο μεγάλος «δάσκαλος» του μονοπωλιακού καπιταλισμού που από το 1890 ξεκίνησε να ενώνει αμέτρητες εταιρείες αναμεταξύ τους. Σήμερα η JPMorgan Chase είναι η ισχυρότερη εταιρεία στον τομέα των επενδύσεων με κεφάλαιο 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!
ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΕΝΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Ή ΜΙΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ;
Λουκάς Καβακόπουλος, 2004, από το βιβλίο Θεωρίες Συνωμοσίας
Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν αποτελούν διεξόδους των φόβων για περιστασιακές «εισβολές» (ξένων) στη φυσική τάξη των πραγμάτων. Στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι πλέον μια έκφραση της –όχι και τόσο αβάσιμης– υποψίας ότι η «φυσική τάξη» των πραγμάτων είναι αποτέλεσμα μιας συνωμοσίας. Το ύφος της κουλτούρας της συνωμοσιολογίας έχει ανάλογα αλλάξει. Δεν είναι πλέον η παλαιότερη στερεότυπη βεβαιότητα για ένα συγκεκριμένο δαιμονοποιημένο εχθρό, αλλά μια κυνική και γενική αντίληψη της πανταχού παρουσίας –και ίσως την αναγκαιότητας– των μυστικών συνωμοτικών δυνάμεων σε έναν κόσμο που τα πάντα συνδέονται. Η βεβαιότητα έχει δώσει τη θέση της στην αμφιβολία και η συνωμοσία είναι πλέον η γενικά αποδεκτή κοσμοθεώρηση μιας εποχής που έχει μάθει να αμφιβάλλει για τα πάντα και για οποιονδήποτε.
Πίτερ Νάιτ, λέκτορας Αμερικανικών Μελετών, Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ
«Συνωμοσιολογία», σύμφωνα με τα συνθετικά του όρου (δηλαδή «συνωμοσία» και «λόγος»), είναι οποιαδήποτε ανάλυση, σχολιασμός, κριτική, αμφισβήτηση, συζήτηση, θεωρία, κτλ, πάνω σε κάποια υποτιθέμενη ή πραγματική συνωμοσία. Δηλαδή είναι μια «φιλολογία» των θεωριών συνωμοσίας.
Δυστυχώς, όμως, ο όρος έχει πάρει σήμερα μια διαφορετική, τελείως λανθασμένη έννοια. Κάποιοι έχουν δώσει στη «συνωμοσιολογία» έννοια ισοδύναμη με τις λέξεις «τρέλα» και «παράνοια». Δηλαδή θεωρούν ότι οποιοσδήποτε αναφερθεί σε μια μυστική συνεργασία (συνωμοσία) που δεν είναι γνωστή στους ιστορικούς ή αποδεκτή από την καθημερινότητα, τότε αυτός είναι είτε τρελός, είτε παρανοϊκός, είτε και τα δύο.
Όποιος τολμήσει να πει ότι υποψιάζεται ότι κάποιο πολιτικό γεγονός δεν είναι αυτό που δηλώθηκε επίσημα ή καταγράφηκε από τους ιστορικούς (όπως πχ στην περίπτωση που κάποιος αμφιβάλει ότι ο πόλεμος του 2003 στο Ιράκ δεν έγινε από μια συμμαχία που ενδιαφερόταν για την «απελευθέρωση του λαού του Ιράκ» ή για τον «εντοπισμό και την καταστροφή των χημικών όπλων του Σαντάμ» αλλά «για την εγκαθίδρυση μιας βάσης ελέγχου στη Μέση Ανατολή»), τότε χαρακτηρίζεται αυτόματα από τους «έγκυρους» ως «συνωμοσιολόγος», δηλαδή «τρελός» ή «παρανοϊκός». Κι όμως, ολοφάνερα, αυτό που υποστηρίζει, είναι πολύ λογικό, πολύ αληθοφανές και πολύ πιθανό.
Η συνωμοσιολογία όμως (η οποία δεν είναι, όπως είπαμε, μονάχα οι «θεωρίες συνωμοσίας» σχετικά με τα γεγονότα, αλλά και μια βαθύτερη ανάλυση της λειτουργίας των θεωριών συνωμοσίας και μια εποπτική μελέτη τους), είναι ολοφάνερα μια σημαντική διάσταση στην κατανόηση των γεγονότων. Σίγουρα κάθε σημαντικό γεγονός που δημιουργείται από μια πολιτική ομάδα κρύβει πίσω του μυστικούς στόχους, ψεύτικες πληροφορίες, στρατηγικές αποπροσανατολισμού των αντιπάλων κλπ, τα οποία καθιστούν κάθε «ευθεία ανάλυση» (δηλαδή ανάλυση βασισμένη στα «δεδομένα» – δεδομένα από ποιους;) εύκολα κατευθυνόμενη. Η συνωμοσιολογία δέχεται σαν μοναδικό δεδομένο ότι στα γεγονότα υπάρχουν μυστικά και ψέματα, οπότε εξερευνά χωρίς να μένει στο προφανές, χωρίς να περιορίζεται στο δεδομένο, «βουτώντας» σε βάθη τα οποία η συμβατική ανάλυση δεν μπορεί να πλησιάσει.
Αλλά ακριβώς εκεί είναι και το πρόβλημά της. Η «συμβατική ανάλυση» των γεγονότων (δηλαδή ο συνήθης συνδυασμός ιστορικής, κοινωνικής και «αστυνομικής» ανάλυσης) είναι αρκετά ώριμη για να εντοπίζει τα ίδια της τα λάθη, να γνωρίζει τις συνηθισμένες παρανοήσεις της και τα όριά της αντίληψής της, αφού είναι ένας αρκετά παλιός και χρησιμοποιημένος τρόπος κατανόησης των γεγονότων.
Αλλά ακόμη και μέσα από την υποτίθεται «ώριμη» συμβατική ανάλυση, πολλές φορές αθώοι καταδικάζονται άδικα ως ένοχοι, άνθρωποι πεθαίνουν, επαναστάσεις γίνονται χωρίς ουσιαστικό κέρδος για τον λαό και οι ένοχοι δεν συλλαμβάνονται ποτέ.
Η συνωμοσιολογία, από την άλλη, προχωρά στην ανάλυση μιας ακόμη διάστασης των πραγμάτων (της «μυστικής» διάστασης) αλλά είναι ένα σχετικά καινούργιο και ανώριμο πεδίο μελέτης, αφού αποστασιοποιημένοι μελετητές και αναλυτές των θεωριών συνωμοσίας δεν εμφανίστηκαν παρά πρόσφατα στην Ιστορία.
Ως καινούργιο είδος ανάλυσης θα μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι δικαιολογείται τα «λάθη του συστήματός της» να είναι σοβαρά και ίσως επικίνδυνα. Είναι εύκολο να καταδικάσει και να ενοχοποιήσει αθώους ή να αποδώσει δίκαιο σε ένοχους.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορριφθεί ως ένας ακόμη τρόπος να βλέπουμε τα πράγματα. Αντίθετα, μια προσεκτική προσέγγιση της συνωμοσιολογίας ίσως μας δώσει τα απαραίτητα στοιχεία για μια καινούργια πολιτική θεωρία, η οποία θα μπορεί να αντιμετωπίζει τη δράση μυστικών εξουσιαστικών ομάδων, κάτι που καμιά πολιτική θεωρία μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να κάνει. (Θύματα συνωμοτικών εξουσιαστικών ομάδων έπεσαν και τα λεγόμενα «αριστερά συστήματα» αλλά και τα «δεξιά συστήματα». Π.χ. η κομουνιστική επανάσταση του 1918 στη Ρωσία έδωσε την εξουσία σε μια συνωμοτική ελίτ που κατέλαβε το κομουνιστικό κόμμα [Στάλιν, Μπέρια, Χρουστσόφ] αλλά και ο σημερινός «αποκεντρωμένος» και «φιλελεύθερος» καπιταλισμός των Η.Π.Α. φαίνεται ένα παιχνίδι στα χέρια των Μονοπωλίων…)
Μια πολιτική θεωρία που θα εντοπίζει και θα αναλύει τη συνωμοτική δράση, που θα διδάσκει και θα αποκαλύπτει στους «φοιτητές» της τα μυστικά της υπόγειας εξουσίας, που θα παραδέχεται μπροστά στο πλήθος ότι αυτό είναι εύκολο να καθοδηγηθεί, ίσως δώσει στο κοινωνικό σύνολο τα δεδομένα για να καταλάβει το ίδιο το πλήθος με ποιους τρόπους θα μπορούσε κάποτε να κυβερνηθεί καλύτερα.
Ως συμπέρασμα των προηγουμένων, οι απόψεις ότι η συνωμοσιολογία είναι «σημείο των τρελών καιρών μας» ή «επικίνδυνη προσέγγιση προς την πολιτική» είναι άτοπες και –γιατί όχι– «αντιδραστικές» ως προς την εξέλιξη αυτής καθ’ αυτής της πολιτικής σκέψης.
Επίσης, τέτοιες αρνητικές θέσεις προκαλούν τις …συνωμοσιολογικές υποψίες ότι υπάρχουν όχι γιατί κάποια από τα συμπεράσματά της συνωμοσιολογίας είναι –πράγματι– ανώριμα, αλλά γιατί το «κατεστημένο» δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει μια ακόμη ανατρεπτική πολιτική θεώρηση. (Αυτή είναι μια ακόμη «συνωμοσιολογική» άποψη, γιατί προϋποθέτει την συντονισμένη δράση αυτού του κατεστημένου…)
Κάποιοι λοιπόν εκφράζουν την άποψη ότι η συνωμοσιολογία «είναι επικίνδυνη για το κοινωνικό σύνολο». Υπάρχει άραγε κάποια αλήθεια σ’ αυτήν την ιδέα;
Κατά τη γνώμη μου, η συνωμοσιολογία είναι ακριβώς τόσο επικίνδυνη και κακή όσο και ο ηλεκτρισμός. Όσο τη χρησιμοποιείς με το σωστό τρόπο και με αρκετή προσοχή, μπορεί να φωτίσει το χώρο γύρω σου και, ανάλογα με την ενέργεια που θα δώσεις, να τον φωτίσει τόσο δυνατά ώστε να διώξει σχεδόν όλες τις σκιές. Αν όμως απρόσεκτα την αφήσεις να «μπει μέσα σου», τότε ανάλογα με την έντασή της μπορεί να σε κάψει – και όχι μόνο εσένα, αλλά όλους τους ανθρώπους που ακουμπάς.
Ο ναζισμός είναι η ιστορική απόδειξη του τελευταίου, της «επικινδυνότητας» δηλαδή της συνωμοσιολογίας. Οι ναζιστές κρύβονται πίσω από πολλές θεωρίες συνωμοσίας. Αυτό δεν είναι τυχαίο, ούτε οφείλεται σε κάποιο «ψυχολογικό» φαινόμενο όπως πολλοί θα έσπευδαν να απαντήσουν, αλλά στο γεγονός ότι ο ναζισμός ήταν αδιάρρηκτα συνδεδεμένος με τη συνωμοσιολογία. Όπως και ο σημερινός αντισημιτισμός, ο ναζισμός βάσισε την κοσμοθεωρία του πάνω σε μια «θεωρία συνωμοσίας»: ότι οι κομουνιστές και οι Εβραίοι σχεδιάζουν να κατακτήσουν τον κόσμο. Εφαρμόζοντας τα μυστικά της συνωμοσιολογίας, αποφάσισε και ο ίδιος να συνωμοτήσει εναντίον τους. Ανέβηκε στην εξουσία με μια συνωμοσία (μέλη του ναζιστικού κόμματος έβαλαν το 1933 φωτιά στο γερμανικό κοινοβούλιο και κατηγορώντας τους κομμουνιστές ότι το έκαναν, κήρυξαν δικτατορία). Για να μη “κατακτήσουν οι Εβραίοι τον κόσμο συνωμοτικά”, προσπάθησε να τον κατακτήσει ο ίδιος. Προκάλεσε το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και στο τέλος οι αρχηγοί του είχαν την τύχη των θυμάτων τους: πέθαναν στην κρεμάλα, στο εκτελεστικό απόσπασμα ή αυτοκτόνησαν.
Πράγματι, αν ένα άτομο πιστέψει τυφλά σε μια θεωρία συνωμοσίας, αν αυτή η θεωρία κυριεύσει τη λογική του, είναι πολύ εύκολο να γεμίσει μίσος και αρνητικά συναισθήματα για ανθρώπους που δεν γνωρίζει, για τους υποτιθέμενους συνωμότες, είτε αυτοί είναι οι Εβραίοι, οι Αμερικανοί, οι Μασόνοι, το Ιερατείο, το Κατεστημένο, κλπ. Είναι πολύ εύκολο ένας απαίδευτος νους να γίνει «παρανοϊκός» από τη συνωμοσιολογία, όμως όχι γιατί αυτή είναι και η ίδια παρανοϊκή. Απλώς, η συνωμοσιολογία είναι εύκολο να δράσει αποπροσανατολιστικά, γιατί πολλές φορές δίνει εύκολες απαντήσεις, γενικεύοντας τις καταστάσεις.
Δηλαδή, όσο κι αν είναι πιθανό ότι κάποιοι Σιωνιστές πραγματικά θέλουν να κατακτήσουν τον κόσμο, γιατί σημαίνει αυτό κάτι κακό για τον Εβραίο γείτονά μας; Μήπως κάποιοι Έλληνες δεν θέλουν ή δεν θέλησαν κάποτε να κατακτήσουν τον κόσμο; Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι Έλληνες είναι ιμπεριαλιστές; Μας αξίζει κι εμάς ένα Ολοκαύτωμα για αυτό; Αν κάποιος καθηγητής στο Χάρβαρντ ή στην Οξφόρδη θεωρεί τον εαυτό του «αρχιερέα» του επιστημονικού σκηνικού και εκμεταλλεύεται τη θέση του για να εκμηδενίζει οποιονδήποτε πρεσβεύει κάτι διαφορετικό από το δόγμα του, γιατί αυτό βαραίνει και κάποιους άλλους, πραγματικά φωτισμένους επιστήμονες, γνήσιους «ανθρώπους της γνώσης», στους οποίους χρωστάμε αρκετά από αυτά που σήμερα γνωρίζουμε;
Ένα κριτήριο λοιπόν για την απόρριψη οποιασδήποτε θεωρίας συνωμοσίας είναι πάντα αυτή η άδικη γενίκευση, η οποία καταπίνει ολόκληρους λαούς και αναταράσσει ωκεανούς μίσους. Εξάλλου οι ναζιστές απέδειξαν ότι υπάρχουν πολλοί εκμεταλλευτές της συνωμοσιολογίας, οι οποίοι προωθούν μέσα από τις θεωρίες τους τις ύποπτες πολιτικές τους επιδιώξεις. Αυτό το κριτήριο θα μπορούσε να αναχθεί σε νόμο μιας μελλοντικής «επιστήμης» της συνωμοσιολογίας…
Από την κακή χρήση της συνωμοσιολογίας από τους ναζί, πήραν κάποιοι το δικαίωμα και χαρακτήρισαν τη συνωμοσιολογία «έκφραση παράνοιας» και κοινωνικά «αντιδραστική». Ο ιστορικός Ρίτσαρντ Χόφσταντερ (Richard Hofstadter), στην κλασική, πλέον, μελέτη του The Paranoid Style in American Politics,του 1965, κατηγορεί τις θεωρίες συνωμοσίας ως «επικίνδυνες και παραμορφωμένες –αν όχι απόλυτα ψεύτικες– εκτιμήσεις ιστορικών γεγονότων». Βέβαια, ακόμη και ο ίδιος παραδέχεται στην ίδια μελέτη ότι πολλές από τις θεωρίες συνωμοσίας είναι μάλλον δικαιολογημένες, αφού βασίζονται σε υπαρκτά στοιχεία τα οποία δεν μπορούν να ερμηνευτούν με τις επίσημες «ακαδημαϊκές» ερμηνείες. Παρ’ όλα αυτά, η καταδικαστική άποψη του Χόφσταντερ έχει ακόμη και σήμερα πολλούς υποστηρικτές, ειδικά μέσα στα ακαδημαϊκά και πολιτικά κυκλώματα, αφού αυτά βλέπουν τη συνωμοσιολογία ως υπονομευτή της αξιοπιστίας και της αυθεντίας τους.
Ο Πίτερ Νάιτ (Peter Knight), λέκτορας του Τμήματος Αμερικανικών Μελετών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, στην ακαδημαϊκή μελέτη του σχετικά με την επίδραση της συνωμοσιολογίας στον κόσμο του 21ου αιώνα, το βιβλίο ConspiracyCulture, From Kennedy to the X-Files, απαντά εξηγώντας για ποιο λόγο οι Αρχές και διάφοροι ιστορικοί δεν θέλουν η συνωμοσιολογία να επιβιώσει:
«Οι συζητήσεις περί συνωμοσιών έδωσαν έκφραση σε μια ευρύτατη γκάμα υποψιών και έχουν εκπληρώσει πολλές ακόμη κοινωνικές λειτουργίες. Οι θεωρίες συνωμοσίας εκφράζουν τις αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητα της εξουσίας, σε μια εποχή που λιγότερο από το ένα τέταρτο των Αμερικάνων εμπιστεύεται την κυβέρνησή του (σε σύγκριση με 50 χρόνια πριν, που τα τρία τέταρτα των Αμερικανών εμπιστευόταν τυφλά τις Αρχές). Οι αφηγήσεις περί συνωμοσιών μεταφέρουν, πλέον, μια αίσθηση αβεβαιότητας σχετικά με την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων, σχετικά με το ποιος ανέλαβε την κατασκευή της “επίσημης” εκδοχής των γεγονότων και κατά πόσο ήταν δυνατόν να σχηματιστεί μια πραγματικά αντικειμενική άποψη».
Πίτερ Νάιτ (Peter Knight), ConspiracyCulture, From Kennedy to the X-Files
Η δυνατότερη, πάντως, υπεράσπιση της συνωμοσιολογίας είναι η δυνατότητα που αυτή δίνει στον άνθρωπο να «δει εκεί έξω» και να συνειδητοποιήσει πράγματα που κανονικά δεν προβλέπονται να ξέρει. Η οπτική που είναι απελευθερωμένη από πολιτικές τοποθετήσεις, η προσέγγιση «δεν εμπιστεύομαι κανέναν» («trust no one»), ο συνδυασμός γεγονότων, στοιχείων, υποψιών, φημών και υποθέσεων, συνδυασμένα όλα αυτά με την απλή –αλλά ξεκάθαρη– λογική και τη φαντασία, μπορεί να μην αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία για να πείσει κάποιος ένα δικαστήριο για τις απόψεις του, αλλά σίγουρα διευρύνουν την οπτική του.
Αν η συνωμοσιολογία πρακτικά δεν απαγορευόταν από τα μέσα ενημέρωσης και από την επίσημη «ορθή» σκέψη, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για τους επίδοξους εξουσιαστές κάθε τύπου να εκμεταλλεύονται την αντίληψη του λαού τους. Αυτήν τη στιγμή ο μέσος πολίτης είναι μεγαλωμένος έτσι ώστε να μη βλέπει πίσω από τα γεγονότα…
Η συνωμοσιολογία μέχρι τη διάδοση του Internet κινούνταν αναγκαστικά στον υπόγειο χώρο του subculture. Έτσι έφτανε μονάχα στα χέρια των φανατικών, οπότε δεν γινόταν αντικείμενο σημαντικής κριτικής και μελέτης, ούτε υπήρχε η δυνατότητα επιβεβαίωσης των πληροφοριών που διαδίδονταν στους κύκλους της, κάτι που φυσικά άλλαξε με τη διαδικτύωση του πλανήτη και τη σχετική απελευθέρωση των μέσων ενημέρωσης. Σήμερα, ο άνθρωπος που διαβάζει ή συζητά μια θεωρία συνωμοσίας δεν υποχρεούται σε καμιά περίπτωση να είναι φανατικός πιστός της.
Έτσι, καθημερινά, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τις παράξενες θεωρίες άλλων ανθρώπων, τις συζητούν, τις εξερευνούν, ανακαλύπτουν ταυτόχρονα τις αδυναμίες των θεωριών τους, αλλά και τις αδυναμίες των κατεστημένων «γεγονότων». Επιδίδονται σε ένα «διανοητικό σαφάρι», που τους κάνει να αμφιβάλλουν ολοένα και περισσότερο για τη «φυσική τάξη» των πραγμάτων και να μαθαίνουν περισσότερα μυστικά του κόσμου μας. Ακόμη και τα μαθηματικά, τα οποία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του ορθολογισμού, ξεκίνησαν ως ένα τέτοιο διανοητικό κυνήγι, με την εξερεύνηση της «θεωρίας συνωμοσίας» ότι οι θεοί συνωμότησαν για να κρύψουν τα μυστικά του σύμπαντος μέσα στους αριθμούς. Αν οι αρχαίοι επέμεναν ότι αυτή η θεωρία συνωμοσίας είναι μια «παράνοια», σήμερα θα ζούσαμε σε έναν τελείως αλλιώτικο κόσμο…
Αν υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην εξέλιξη του πολιτισμού μας και στην εξέλιξη των βιολογικών πλασμάτων (πρέπει να υπάρχει, αφού η πρώτη είναι συνέχεια της δεύτερης), ίσως η συνωμοσιολογία να μπορεί να θεωρηθεί ως σημάδι πως η ανθρωπότητα φεύγει από την παιδική ηλικία και μπαίνει στην εφηβική. Γιατί η συνωμοσιολογία, ως τρόπος ερμηνείας των γεγονότων που επηρεάζουν τον πολιτισμό, μοιάζει πολύ με τη ματιά του παιδιού που αρχίζει να κυκλοφορεί στον κόσμο των μεγάλων: Είναι γεμάτη θαυμασμό για τα μυστικά που αποκαλύπτονται. Γεμάτη απορία για τα ερωτήματα που δεν απαντιούνται. Γεμάτη τρόμο για τους άγνωστους κινδύνους των γεγονότων που έρχονται. Γεμάτη θυμό για τις αδικίες «εκεί έξω» που κανείς δεν διορθώνει. Γεμάτη εκνευρισμό που διοχετεύεται σε λάθος κανάλια, γιατί … γιατί ακόμη δεν ξέρει τι ακριβώς της φταίει…
Οι «συνωμοσιολόγοι», δηλαδή τα άτομα που αντιλαμβάνονται και εξερευνούν τις μυστικές διασυνδέσεις που βλέπουν στις καταστάσεις γύρω τους –και αναφωνούν ότι «όλα συνδέονται!»– μοιάζουν με το κοινωνικό αντίστοιχο των πρώτων σκιρτημάτων της ωριμότητας ενός οργανισμού. Είναι σημάδια ότι ο οργανισμός (στην περίπτωσή μας η ανθρωπότητα) έχει φτάσει σε κάποιο σημαντικό σημείο της εξέλιξής του και τα κύτταρά του ξυπνούν ένα-ένα σε μια νέα μορφή συνειδητότητας.
Σιγά-σιγά αυτά τα σκιρτήματα θα γίνουν πολλά, η «συνειδητότητα» θα αυξηθεί σε κάθε σημείο του οργανισμού και κάποια στιγμή ο οργανισμός θα ξυπνήσει, πλέον, σε μια νέα κατανόηση του εαυτού του και του κόσμου. Τότε μόνο ο «έφηβος» θα σταματήσει να βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό του και όλα του τα μέρη θα αρχίζουν να συνεργάζονται. Το ίδιο, ακριβώς, ισχύει για τους συνωμοσιολόγους: Κάθε μέρα γίνονται περισσότεροι και αντίθετα με τις ανησυχίες αυτών που θέλουν να καταδικάσουν τη συνωμοσιολογία ως μια λανθασμένη θεώρηση, η κατανόηση των ανθρώπων για τα κοινωνικά φαινόμενα αυξάνεται εξαιτίας της, ώσπου κάποια στιγμή όλο το «σώμα», το «κοινωνικό σύνολο» σ’ αυτήν την περίπτωση, «θα ξυπνήσει» (ποιος ξέρει σε ποια κοινωνική «αφύπνιση»), φέρνοντας την ωρίμανση του οργανισμού.
Βέβαια, η πλήρης αφύπνιση της ανθρωπότητας βρίσκεται, μάλλον, πολύ μακριά στο μέλλον. Ούτε η συνωμοσιολογία είναι ώριμη ως θεώρηση –αντίθετα, όπως είδαμε, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη σε λάθος χέρια– και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «σοβαρή». Όμως, ούτε πρέπει να δέχεται υπερβολικό χλευασμό και αποσιώπηση από τα ΜΜΕ και από τους ακαδημαϊκούς. Είναι ακόμη ένα «έμβρυο», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι, ίσως, κάποτε δεν θα εξελιχθεί σε τμήμα μιας υπερ-επιστήμης των πολιτικών, οικονομικών, διαπροσωπικών και διανοητικών σχέσεων του ανθρώπινου πολιτισμού.
Στον αιώνα μας, όλες οι «πραγματικές» πολιτικές θεωρίες με την περιορισμένη οπτική τους, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς για να εξηγήσουν την Ιστορία και τα γεγονότα του 20ού αιώνα. Οι υποστηρικτές τους δεν το παραδέχονται, αλλά η ολοένα και ευρύτερη διάδοση της συνωμοσιολογίας δεν μπορεί παρά να σημαίνει ότι με αυτήν τα γεγονότα εξηγούνται –ή εξερευνούνται– πιο ικανοποιητικά. Και παρά τις επιθέσεις που γίνονται εναντίον της, η συνωμοσιολογία εξελίσσεται.
Ένα τελικό σχόλιο: Ίσως η ευρύτερα διαδεδομένη απόψη που κυκλοφορεί στους κύκλους της συνωμοσιολογίας είναι ότι «τα στοιχεία είναι τόσα πολλά, οι συνωμότες τόσο ικανοί, το σκηνικό τόσο θολό, που όσο και αν ερευνήσεις, δεν θα μπορέσεις ποτέ να βγάλεις άκρη για το τι συμβαίνει στο παγκόσμιο σκηνικό των συνωμοσιών».
Αλλά δεν είναι έτσι. Ακόμη και με ελάχιστη πραγματική έρευνα, θα διαπιστώσετε ότι σχεδόν πάντα υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ και πολλά μυστικά είναι διαθέσιμα σ’ αυτόν που θα ψάξει να τα βρει. Ονόματα που επαναλαμβάνονται σε πολλές υποθέσεις, καταστάσεις που μοιάζουν να έχουν κοινούς στόχους (αλλά εκφράζονται σε τελείως διαφορετικούς χώρους), άνθρωποι που είναι «πανταχού παρόντες» και μοιάζουν να κινούν τα νήματα, όλα αυτά είναι εύκολο να εντοπιστούν. Ο “χώρος” δεν είναι τόσο θολός όσο μερικοί θέλουν να πιστεύουν ή να υποστηρίζουν, αλλά η χαρτογράφησή του οδηγεί σε κάποια συμπεράσματα, τα οποία, ίσως, θέλουν χρόνο για να αποκρυσταλλωθούν, αλλά δεν είναι δύσκολο τελικά να αποκαλυφθούν.
ΠΩΣ ΟΙ ΝΑΖΙ ΚΕΡΔΙΣΑΝ ΤΟΝ 3o ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
H Αμερική θα είναι ανάμεσα σε όλα τα έθνη το ευκολότερο για να κατακτηθεί. Διαιρεμένες από μόνες τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα φέρουν ελάχιστη αντίδραση στην ιδεολογία μας όταν θα έρθει η ώρα. (Δρ. Γιόζεφ Γκέμπελς, Υπουργός Προπαγάνδας του 3ου Ράιχ)
Σύμφωνα με τη συμβατική Ιστορία, οι Nαζί έχασαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι κυριότεροι από τους αρχηγούς τους καταδικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου και εκτελέστηκαν ή φυλακίστηκαν ισοβίως. Με αυτό τον τρόπο η κληρονομιά των σκοτεινών «ιδανικών» του Nαζισμού χάθηκε και μπήκε για πάντα στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.
Συνέβη όμως πράγματι έτσι;
Γεγονότα και έγραφα που ήρθαν στο φως, δείχνουν ότι αρκετοί υψηλόβαθμοι Nαζί όχι μόνο διέφυγαν από τη σύλληψη και την καταδίκη, αλλά ότι η διαφυγή τους υποστηρίχθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α.! Αυτές όχι μόνο τους βοήθησαν να διαφύγουν τη σύλληψη, αλλά τους έθεσαν υπό την προστασία τους –ουσιαστικά τους «προσέλαβαν»– για να λάβουν ως αντάλλαγμα τα μυστικά που οι Nαζί κατείχαν για τη Σοβιετική Ένωση, τα οποία θα βοηθούσαν της Η.Π.Α. να κερδίσουν στον επερχόμενο «Ψυχρό Πόλεμο»!
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι Ναζί βοήθησαν, μέσα από τις Μυστικές Υπηρεσίες των Η.Π.Α., να καταπολεμηθεί η Σοβιετική Ένωση, αλλά δεν ξέχασαν τις βρώμικες τεχνικές της συνωμοσίας και του χειρισμού των αδυναμιών της κοινής γνώμης, τις οποίες είχαν χρησιμοποιήσει για να ανέλθουν στην εξουσία της Γερμανίας, για να επιβληθούν τις ίδιες τις Η.Π.Α. Μεταμφιεσμένοι σε Αμερικανούς πολίτες, με την ανοχή διαφόρων φιλοναζιστικών κέντρων των Η.Π.Α., κατέλαβαν σημαντικές θέσεις δύναμης μέσα σε όλες σχεδόν τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες –ειδικά στη CIA– απέκτησαν πολιτική και οικονομική δύναμη, και απέκτησαν σημαντικές θέσεις μέχρι και μέσα στον Λευκό Οίκο! Σήμερα, οι απόγονοι των πρώην Ναζί ελέγχουν τις μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α. και κρατούν δέσμιό τους σχεδόν ολόκληρο τον πολιτικό κόσμο της Δύσης! Μπορεί οι Ναζί να έχασαν επίσημα των 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά στην πραγματικότητα κατάφεραν να κατακτήσουν και να θέσουν υπό την εξουσία τους, υπόγεια, τη μεγαλύτερη υπερδύναμη του κόσμου!
Κέρδισαν τελικά οι Ναζί τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Μήπως αυτή τη στιγμή ζούμε κάτω από τον κεκαλυμμένο μεν αλλά πανίσχυρο έλεγχό τους – και μας επιφυλάσσουν πολλές και δυσάρεστες εκπλήξεις για το μέλλον;
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΩΝ Η.Π.Α.
Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η επίσημη θέση της κυβέρνησης των Η.Π.Α. ήταν ότι ο «μεγάλος εχθρός» ήταν ο Άξονας, που αποτελούνταν κυρίως από την αυτοκρατορική Ιαπωνία και τη ναζιστική Γερμανία. Οι Αμερικανοί πολίτες βομβαρδίζονταν από προπαγάνδα, στην οποία οι Ιάπωνες και οι Γερμανοί Ναζί παρουσιάζονταν ως ανθρωπόμορφα τέρατα, ως δαίμονες επί της Γης, οι οποίοι έπρεπε πάση θυσία να καταπολεμηθούν και να εξοντωθούν χωρίς καμία δεύτερη σκέψη. Όμως, αυτή η εχθρική στάση απέναντι στους Ναζί δεν ήταν παρά ένα αναγκαστικό προσωπείο που φορούσε η κυβέρνηση των Η.Π.Α., με σκοπό να αυξήσει τον αριθμό των στρατιωτών που θα κατατάσσονταν στον αμερικανικό στρατό.
Η αμερικανική κυβέρνηση, που ελεγχόταν από τους κεφαλαιοκράτες και τους πλούσιους βιομηχάνους και εξυπηρετούσε μονάχα τα συμφέροντά τους, δεν έβλεπε ως σημαντικότερο εχθρό στην Ευρώπη τη Γερμανία, αλλά τη Σοβιετική Ένωση. Η δεύτερη ήταν που απειλούσε τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών, αφού προωθούσε τον κομμουνισμό, δηλαδή την κατάργηση της προσωπικής ιδιοκτησίας και την εξουδετέρωση της αστικής τάξης.
Πολλοί ήταν οι ισχυροί Αμερικανοί που δήλωναν ανοιχτά την εχθρότητά τους προς την Ε.Σ.Σ.Δ., και τη συμπάθειά τους προς τον Χίτλερ και τους Ναζί, αφού και οι Ναζί υποστήριζαν τον καπιταλισμό και δήλωναν απόλυτη εχθρότητα προς τον κομμουνισμό. Ανάμεσα στους ισχυρούς Αμερικανούς που ήταν φανατικοί εχθροί του κομμουνισμού και φανεροί υποστηρικτές του Χίτλερ, βρίσκονταν και διάσημα πρόσωπα, όπως ο φανατικός αντισημίτης βιομήχανος Χένρι Φορντ και ο βαρόνος των media και του «κίτρινου τύπου» Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ.
Ο πρώτος χρηματοδοτούσε το ναζιστικό κόμμα και ο δεύτερος ήταν τόσο φανατικός υποστηρικτής του Χίτλερ, που όταν ο Χιρστ ταξίδεψε στη Γερμανία, ο Χίτλερ τον φιλοξένησε στο σπίτι του! Υποστηρικτές του Χίτλερ και προσωπικοί του φίλοι και συνέταιροι, όπως θα δούμε παρακάτω, ήταν και οι οικογένειες Ντάλες και Μπους, από τις οποίες προήλθαν ο δημιουργός και πρώτος πολιτικός διευθυντής της πανίσχυρης υπηρεσίας πληροφοριών των Η.Π.Α., της C.I.A., Άλεν Ντάλες, και o πρώην πρόεδρος της Αμερικής, Τζωρτζ Μπους!
Το πρόβλημα που είχε η αμερικανική κυβέρνηση ήταν ότι η Σοβιετική Ένωση τότε δεν είχε την αρνητική εικόνα που έχουμε σήμερα στο μυαλό μας, και η οποία είναι σε ένα βαθμό δημιούργημα της ανελέητης προπαγάνδας που δημιουργήθηκε εναντίον της την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ο φτωχός εργάτης του δυτικού κόσμου, όσο περισσότερο άκουγε να γαβγίζουν εναντίον της Ε.Σ.Σ.Δ. οι βιομήχανοι που τον έστυβαν καθημερινά, τόσο περισσότερο υποψιαζόταν ότι ήταν αληθινές οι φήμες και η προπαγάνδα των αριστερών Αμερικανών συναδέλφων του, που την ήθελαν ως ένα δίκαιο κράτος που υπάκουε σε ανώτερα ιδανικά. Σε καμία περίπτωση η Σοβιετική Ένωση που διαφήμιζε ιδέες όπως η «παγκόσμια αδελφότητα των λαών» και η απόρριψη των ρατσιστικών ιδεών, δεν φαινόταν ως μια Αυτοκρατορία του Κακού στα μάτια του πλήθους.
Η κυβέρνηση των Η.Π.Α., για να πείσει τον λαό της να καταταχθεί για να πολεμήσει ενάντια στην Ιαπωνική επέκταση αλλά και για να στηρίξει τα ευρωπαϊκά συμφέροντά της (τα οποία απαιτούσαν να υποστηρίξει τους ιστορικούς συμμάχους της, την Αγγλία και τη Γαλλία, δύο κράτη που απειλούνταν από τους Γερμανούς), δεν είχε άλλη επιλογή από το να σιγάσει το μένος της ενάντια στους κομμουνιστές και να στρέψει την προπαγάνδα της ενάντια στο φανερό «κακό» των Ναζί. Μόνο στη διάρκεια του πολέμου οι Ρώσοι έγιναν «σύμμαχοι», μια συμμαχία που αμέσως μετά τον πόλεμο ξεχάστηκε τόσο απότομα όσο απότομα δημιουργήθηκε.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε τη στάση της αμερικανικής εξουσίας πριν και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου απέναντι στους Ναζί. Δεν ήταν σε καμιά περίπτωση αυτή που βλέπουμε στις αμερικανικές ταινίες προπαγάνδας που απευθύνονταν μονάχα προς τον απλό λαό. Πολλοί ισχυροί Αμερικανοί συμπαθούσαν τους Ναζί και τους ήθελαν συμμάχους τους ενάντια στην επέλαση του διεθνούς κομμουνισμού. Και έτσι μετά τον πόλεμο συνωμότησαν ώστε να τους πάρουν με το μέρος τους, στρώνοντας χωρίς να το καταλαβαίνουν τον δρόμο για την κατάκτηση της «Χώρας των Γενναίων και των Ελεύθερων» («Home of the Brave, Land of the Free») από εκείνους που την ελευθερία την θεωρούν ένα σύμπτωμα παρακμής του πολιτισμού…
ΡΑΪΝΧΑΡΝΤ ΓΚΕΛΕΝ: Ο ΝΑΖΙ «ΥΠΕΡΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ»
Ο πιο πονηρός ίσως από τους Ναζί, αποδείχτηκε ο συνταγματάρχης της Βέρμαχτ Ράινχαρντ Γκέλεν (Reinhard Ghelen), ο οποίος σήμερα αναφέρεται συνήθως ως «ο υπερκατάσκοπος του Χίτλερ». Ήταν επικεφαλής μιας υπηρεσίας του γερμανικού στρατού, της Fremde Heere Ost (Ξένες Στρατιές Ανατολικά) που είχε την αποστολή να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τον Κόκκινο Στρατό και το ανατολικό μέτωπο. Όταν ο Γκέλεν άρχισε να καταλαβαίνει ότι ο Κόκκινος Στρατός της Σοβιετικής Ένωσης ήταν πολύ ισχυρότερος από ό,τι ήθελαν να παραδεχτούν ο Χίτλερ και το επιτελείο των κολάκων του, άρχισε να αποφεύγει να παραδίνει όλες τις αναφορές και τα στοιχεία που περνούσαν από τα χέρια του στους ανωτέρους του στο Βερολίνο. Ούτως ή άλλως, οι αναφορές της υπηρεσίας του προς το Βερολίνο για τη δύναμη του Κόκκινου Στρατού, είχαν συχνά ως μόνο αποτέλεσμα τη δυσαρέσκεια των ανωτέρων του, οι οποίοι προτιμούσαν να κλείνουν τα αυτιά τους στην αλήθεια…
Στα χέρια του ο Γκέλεν είχε λοιπόν τις πληροφορίες εκατοντάδων χιλιάδων Ρώσων κρατουμένων, τις οποίες είχε αντλήσει με τις γνωστές ναζιστικές μεθόδους της βίαιης ανάκρισης και των βασανιστηρίων. Η συμπεριφορά του Γκέλεν δεν ήταν ακριβώς σύμφωνη με τα …ιπποτικά ιδεώδη, αν και ήταν μέλος του μυστικού τάγματος των Ιπποτών της Μάλτας. Εκτελούσε τους κρατούμενους ή τους άφηνε να πεθάνουν από την πείνα, ακόμη κι αν εκείνοι τελικά του έδιναν τις πληροφορίες που ζητούσε. Δεν δίσταζε να χρησιμοποιεί τις πολεμικές πληροφορίες για δικό του, προσωπικό όφελος, ούτε δίσταζε να τις παραλλάσσει όπως ήθελε, ώστε να δείχνουν στους ανωτέρους του Γκέλεν αυτό που συνέφερε στον ίδιο.
Βλέποντας το τέλος του Τρίτου Ράιχ να πλησιάζει, ο Γκέλεν αποφάσισε ότι οι πληροφορίες που είχε στα χέρια του για τη Σοβιετική Ένωση ήταν ένα δυνατό διαπραγματευτικό χαρτί που δεν υπήρχε κανένας λόγος να το «κάψει» στους Γερμανούς ανωτέρους του, αφού μπορούσε να το χρησιμοποιήσει για να κερδίσει μια συμφωνία με τους Αμερικανούς.
Διέταξε τους υφισταμένους του να φωτογραφήσουν μυστικά ολόκληρη την τεράστια βιβλιοθήκη των πληροφοριών που είχε συλλέξει από τους Ρώσους και να μεταφερθούν όλες οι φωτογραφίες σε μικροφίλμ. Τα χιλιάδες μικροφίλμ τα έκλεισαν στη συνέχεια σε ειδικά αδιάβροχα ατσάλινα βαρέλια, τα οποία μεταφέρθηκαν κάτω από απόλυτη μυστικότητα στις Αυστριακές Άλπεις, σε τοποθεσίες που γνώριζε μονάχα ο Γκέλεν και επιλεγμένοι έμπιστοί του αξιωματικοί. Φυσικά, καθώς ο Γκέλεν ήταν υψηλόβαθμος αξιωματούχος της γερμανικής κατασκοπίας, είναι πιθανό ότι σχεδόν κανένας, ακόμη και από τους υφισταμένους του, δεν τόλμησε να ρωτήσει ή έστω να υποψιαστεί τι περιείχαν τα βαρέλια. Ο Γκέλεν πολύ πιθανώς να έλεγε ότι περιείχαν επικίνδυνα χημικά ή εκρηκτικές ύλες. Ίσως μάλιστα να φρόντισε όλοι εκείνοι που γνώριζαν που θάφτηκαν τα βαρέλια, να έχασαν γρήγορα την ικανότητά τους να μιλούν…
Όταν το 1945, τις τελευταίες μέρες του πολέμου, ο Κόκκινος Στρατός πλησίασε επικίνδυνα στο Βερολίνο από τα ανατολικά, ο Γκέλεν φρόντισε να βρεθεί όσο το δυνατόν πιο δυτικά, στις τοποθεσίες όπου κινούνταν ο αμερικανικός στρατός. Εκεί «συνελήφθη» (στην πραγματικότητα παραδόθηκε μόνος του) από τον αμερικανικό στρατό, κάνοντας όσο το δυνατό πιο φανερό με τη στάση του και τη στολή του ότι ήταν ένας σημαντικός αξιωματικός του γερμανικού στρατού που γνώριζε πολλές πληροφορίες.
Όταν τον οδήγησαν στην ανάκριση, χειρίστηκε την κατάσταση επιδέξια και γρήγορα οι ανακριτές του τον μετέφεραν στις Η.Π.Α., στο Fort Hunt, και τον έφεραν σε επαφή με ανώτερους αξιωματικούς του αμερικανικού στρατού. Ισχυριζόταν ότι δεν ήταν ποτέ ένας πραγματικός Nαζί, αλλά ήταν μονάχα φανατικός εχθρός του κομμουνισμού, και άφηνε να εννοηθεί ότι ήταν «υπερκατάσκοπος» με τεράστια πείρα και ικανότητα, που είχε ανελιχθεί στα ναζιστικά κλιμάκια εξαιτίας της φοβερής κατασκοπικής ικανότητάς του.
Ο τελευταίος βέβαια ισχυρισμός ήταν ψέμα, γιατί είναι διαπιστωμένο ιστορικά ότι οι Nαζί κατάσκοποι, ειδικά της υπηρεσίας του Γκέλεν, είχαν «μαύρα μεσάνυχτα» για διάφορες καταστάσεις στο ανατολικό μέτωπο, συλλαμβάνονταν πάρα πολύ εύκολα, και γενικά ήταν ανίσχυροι, σε αντίθεση με τους Άγγλους που είχαν πάντοτε άψογη κατασκοπεία. Παρόλα αυτά, ο Γκέλεν, αν και στον πόλεμο δεν είχε διαπρέψει ως πράκτορας, μετά από τον πόλεμο χειρίστηκε τόσο έξυπνα τις καταστάσεις που θα τον ζήλευε και ο φανταστικός Τζέιμς Μποντ…
Έχοντας στα χέρια του το χαρτί των θαμμένων βαρελιών με τα μικροφίλμ, άρχισε να διαπραγματεύεται με τους Αμερικανούς. Τους εξήγησε ότι μέσα στα βαρέλια υπήρχαν χάρτες που έδειχναν τις θέσεις του ρωσικού στρατού και τις οχυρωματικές θέσεις της Ανατολικής Ευρώπης και της Ρωσίας, κα περιείχαν επίσης εσωτερικά μυστικά της σοβιετικής κυβέρνησης, ακόμη και γερμανικά μυστικά που είχε συλλέξει ο ίδιος. Οι σημαντικές πληροφορίες του Γκέλεν θα έδιναν στους Αμερικανούς το στρατηγικό προβάδισμα στην Ευρώπη για πολλές από τις δεκαετίες που θα ακολουθούσαν και θα ήταν πολύτιμες σε περίπτωση που οι Η.Π.Α. θα έρχονταν κάποτε σε σύγκρουση με τη Σοβιετική Ένωση, κάτι που ο Γκέλεν είχε αρκετή εξυπνάδα για να προβλέψει ότι ήταν μοιραίο να γίνει. Όλα αυτά θα τα είχαν στα χέρια τους, τους υποσχέθηκε, με «μοναδικό όρο» να τον θεωρήσουν σύμμαχο και συνεργάτη τους!
Φυσικά, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έτριψαν τα χέρια τους μόλις άκουσαν όλες αυτές τις υποσχέσεις. Κανονικά έπρεπε να παραδώσουν τον Γκέλεν στον Ρωσικό Στρατό, όπως όριζε η συνθήκη της Γιάλτας. Αυτή η συνθήκη, που είχαν υπογράψει εκείνες μάλιστα τις μέρες, όριζε ότι όλοι οι Γερμανοί αξιωματικοί που είχαν πολεμήσει στο ανατολικό μέτωπο έπρεπε να παραδοθούν στα χέρια των Σοβιετικών, άσχετα με το ποιος στρατός τους είχε συλλάβει.
Για να αποφύγουν όμως να χάσουν από τα χέρια τους το «κελεπούρι», οι Αμερικανοί φρόντισαν το όνομα του Γκέλεν να σβηστεί από όλες τις λίστες των κρατουμένων του αμερικανικού στρατού. Έτσι, ουσιαστικά ελεύθερος πλέον, ο Γκέλεν οδηγήθηκε τον Αύγουστο του 1945 στην Ουάσινγκτον φορώντας στολή Αμερικανού στρατηγού(!), με το προσωπικό αεροσκάφος του στρατηγού Γουόλτερ Μπέντελ, και ήρθε σε επαφή με τους αρχηγούς του κεντρικού γραφείου των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών (OSS), Άλεν Ντάλες και Μπιλ Ντόνοβαν…
ΝΑΖΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΤΗΣ CIA
Ο Γκέλεν υποσχέθηκε στους Αμερικανούς ότι θα έθετε υπό τον έλεγχο των Η.Π.Α. ολόκληρο το γερμανικό κατασκοπικό δίκτυο(!) για να «καταπολεμηθεί η απειλή του κομμουνισμού». Ως αντάλλαγμα ζήτησε τα ακόλουθα:
1) Να του δοθεί η άδεια να χρησιμοποιήσει παλιούς Nαζί συνεργάτες του, οι οποίοι θα έμπαιναν κι αυτή κάτω από την ίδια προστασία των Αμερικανών που απολάμβανε και ο ίδιος,
2) Να έχει τον απόλυτο έλεγχο του δικτύου κατασκοπίας που θα δημιουργούταν,
3) Να επιλέγει ο ίδιος(!) τους Αμερικανούς πράκτορες που θα συνεργάζονταν μαζί του και
4) το κατασκοπικό δίκτυο να μη χρησιμοποιηθεί ποτέ ενάντια σε γερμανικά συμφέροντα και να γίνει η βάση πάνω στην οποία θα δημιουργούταν οι μελλοντικές υπηρεσίες πληροφοριών και αντικατασκοπίας του κράτους της Δυτικής Γερμανίας! Ως αντάλλαγμα σε όλες αυτές τις απαιτήσεις, ο Γκέλεν υποσχέθηκε ότι το δίκτυό του δεν θα κινούνταν ποτέ ενάντια σε άλλη χώρα, παρά μόνο ενάντια στις κομμουνιστικές.
Οι απίστευτες αυτές απαιτήσεις, αν και μοιάζουν με παραλογισμό ενός ανθρώπου που δεν καταλαβαίνει τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται, ήταν στην ουσία το σημαντικότερο κομμάτι της τέλεια στημένης παράστασης που έπαιξε ο Γκέλεν. Με αυτές τις απαιτήσεις έπεισε τους αντικομμουνιστές Αμερικανούς ότι δεν υπήρχε καμιά ιδεολογική διαφορά ανάμεσα σε εκείνους και σ’ αυτόν και ότι δεν ήταν ένας επικίνδυνος οπορτουνιστής δοσίλογος και προδότης της πατρίδας του, αλλά ένας αγνός πατριώτης, πραγματικός εχθρός του κομμουνισμού, που θα τους βοηθούσε να καταπολεμήσουν τον «κόκκινο κίνδυνο»!
Οι Αμερικανοί δάγκωσαν το δόλωμα – όχι βέβαια γιατί τους κορόιδεψε ο Γκέλεν, αλλά γιατί συνειδητοποίησαν ότι με τη βοήθεια του, θα μπορούσαν να κερδίσουν πολλά. Ο πανέξυπνος Άλεν Ντάλες διαισθάνθηκε ότι με τον Γερμανό κατάσκοπο/προδότη θα μπορούσε να κερδίσει μέχρι και τον απόλυτο έλεγχο των αμερικανικών υπηρεσιών, και έτσι παρουσίασε τον Γκέλεν σε διάφορες σημαντικές κυβερνητικές επιτροπές, όπου εγγυήθηκε για αυτόν και τη στάση του. Με την εγγύηση του Ντάλες, γρήγορα δόθηκαν τα «ΟΚ» και οι επιθυμίες του Γκέλεν εκπληρώθηκαν. Σύντομα, άρχισε να δημιουργεί την «Οργάνωσή» του (Ghelen Org) διασώζοντας δεκάδες ναζί, τους οποίους μετέφερε στις Η.Π.Α. και τους έδινε αμερικανικές ταυτότητες, για να πολεμήσουν κι αυτοί, υποτίθεται, ενάντια στη σοβιετική απειλή.
Οι Αμερικανοί αποδέχονταν χωρίς καμιά αμφιβολία τις αναφορές του Γκέλεν για την τεράστια δύναμη του Κόκκινου Στρατού, για τις επιθετικές τάσεις της Ε.Σ.Σ.Δ. απέναντι στην Ευρώπη και για τις στρατιωτικές τεχνολογίες που ανέπτυσσαν.
Οι αναφορές του Γκέλεν, όμως, που πήγαιναν κατευθείαν στα αμερικανικά επιτελεία χωρίς να γίνει η παραμικρή προσπάθεια επιβεβαίωσής τους, ήταν γραμμένες –παραχαραγμένες– με ακριβώς τον ίδιο τρόπο με εκείνες που πήγαιναν παλιότερα στο γερμανικό επιτελείο: Η μόνη τους διαφορά ήταν ότι ενώ τότε προσπαθούσαν να δείξουν τον ρωσικό στρατό μικρότερο για να μην προσβάλλουν την εγωιστική παράνοια του Χίτλερ, οι καινούργιες παρουσίαζαν τον ρωσικό στρατό σαν να ήταν παντοδύναμος, με τεράστιο αριθμό ανδρών και οχημάτων – και ικανοποιούσαν έτσι το αμερικανικό στρατιωτικό επιτελείο που ήθελε να παρουσιάζει τέτοιες αναφορές στην αμερικανική κυβέρνηση για να αντλεί τεράστια κεφάλαια για πολεμικές προετοιμασίες και εξοπλισμούς!
Υπάρχουν περιπτώσεις που ο Γκέλεν ανάφερε ότι σε μια περιοχή κοντά στα σύνορα της Ανατολικής Γερμανίας, είχαν μαζευτεί δεκάδες χιλιάδες άνδρες με εκατοντάδες τανκ τελευταίας τεχνολογίας, ενώ στην πραγματικότητα στη συγκεκριμένη περιοχή οι Σοβιετικοί είχαν μόνο μερικές δεκάδες εξαθλιωμένους στρατιώτες και μερικά κάρα τα οποία τραβούσαν άλογα!
Οι κατασκοπικές απάτες του Γκέλεν συνδυάστηκαν –όχι τυχαία– με το «Σχέδιο Paperclip», με το οποίο χιλιάδες Γερμανοί επιστήμονες και στρατιωτικοί μεταφέρθηκαν στις Η.Π.Α. με τη βοήθεια των «rat-lines» που έστησαν η Οργάνωση του Γκέλεν και το Βατικανό (που κι αυτό είχε τάσεις συμπάθειας προς τους Ναζί)! Έτσι ο Γκέλεν βρέθηκε γρήγορα να έχει κοντά του χιλιάδες Γερμανούς συνεργάτες, με τους οποίους μπορούσε άνετα να συνεννοηθεί και να συνωμοτήσει. Έτσι ξεκίνησε η κατάληψη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών από τους πρώην Ναζί εγκληματίες πολέμου…
Ο Γκέλεν, μέλος πλέον των αμερικανικών υπηρεσιών και ιδρυτικός σύμβουλος της νεοσύστατης CIA που φτιάχτηκε το 1947, άρχισε να ταξιδεύει υπό κάλυψη στη Δυτική Γερμανία, όπου δημιούργησε ένα πανίσχυρο δίκτυο πρακτόρων, το οποίο βασιζόταν σε πρώην μέλη της Γκεστάπο και των Ες Ες! Επίσημα φυσικά κανείς δεν παραδεχόταν ότι οι συνεργάτες του Γκέλεν ήταν πρώην Ναζί, όμως στη CIA ήταν κοινό μυστικό που κανείς δεν αρνιόταν…
Ανάμεσα στους συνεργάτες του Γκέλεν ήταν οι δρ. Φραντζ Σιξ και Έμιλ Άουγκσπουργκ, «διάσημα» μέλη και οι δύο των SS, όπως και οι αρχηγοί της Γκεστάπο που έδρασαν στη Γερμανία, στη Γαλλία, και στην νοτιοανατολική Ευρώπη, όπως ο υποδιοικητής της Γκεστάπο Βίλι Κριχμπάουμ. Αυτοί και άλλοι πολλοί, όχι απλώς διέφυγαν τη σύλληψη και τη δίκη ως εγκληματίες πολέμου, αλλά έγιναν υπάλληλοι και προστατευόμενοι της CIA!
Γρήγορα οι ρόλοι ανατράπηκαν μέσα στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Οι Γερμανοί δεν ήταν πλέον κρατούμενοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά «έκοβαν και έραβαν» μέσα τους. Η απειλή της αποκάλυψης της εμπλοκής τους στο αμερικανικό κοινό, που εξαιτίας της έντονης προπαγάνδας του μεσοπολέμου θεωρούσε τους Ναζί ως δαίμονες, ήταν αρκετή για να κάνει τους περισσότερους Αμερικανούς πράκτορες της CIA να κρατούν το στόμα τους κλειστό. Γνώριζαν ότι αν μαθευόταν ότι η CIA είχε ως υπαλλήλους περίπου 20.000 ανθρώπους του Γκέλεν, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πρώην Ναζί, η υπηρεσία θα κατέρρεε την επόμενη μέρα, αφού σίγουρα οι Αμερικανοί πολίτες δεν θα το δέχονταν και θα απαιτούσαν από την κυβέρνησή τους το κλείσιμο της!
Δεν είναι ίσως πολύ μακριά από την αλήθεια αν υποψιαστούμε ότι ο Γκέλεν και η οργάνωσή του ήταν μια από τις αιτίες που οδήγησαν στον Ψυχρό Πόλεμο. Αν δεν υπήρχε αυτός, ίσως η Αμερική να μη τολμούσε ποτέ μια τόσο έντονη αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση, όπως αυτή που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 και οδήγησε στην κατάρρευση της τελευταίας το 1991. Αν ο Ψυχρός Πόλεμος και η κούρσα των εξοπλισμών δεν είχαν εξελιχθεί με τόσο ένταση, ίσως η Σοβιετική Ένωση δεν θα είχε αντιμετωπίσει ποτέ τα οικονομικά προβλήματα που την έκαναν να καταρρεύσει. Με άλλα λόγια, αν πραγματικά ο στόχος ήταν η κατάρρευση του κομμουνισμού, τότε οι ισχυροί των Η.Π.Α. έπραξαν πολύ καλά με την «πρόσληψη» του Γκέλεν. Και έτσι σήμερα ζούμε υπό το ζυγό ενός άκρατου καπιταλισμού χωρίς κανένα «αντίπαλο δέος»…
Όμως, αν ο Γκέλεν δεν είχε ποτέ μπει κάτω από τη σκέπη της CIA, δεν θα είχε ποτέ δημιουργηθεί επίσης η μάστιγα της παγκόσμιας τρομοκρατίας, αφού αυτή, όπως ξέρουμε, είναι σε μεγάλο ποσοστό δημιούργημα της εμπλοκής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στα εσωτερικά διαφόρων χωρών…
Το 1956, η CIA βοήθησε τον Γκέλεν να δημιουργήσει την BND (Bundesnachrichtendienst), την επίσημη Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών της Δυτικής Γερμανίας. Η BND έγινε το κυριότερο εργαλείο συλλογής πληροφοριών των Η.Π.Α. από την Ανατολική Ευρώπη. Όμως η κατάσταση από εκείνη την εποχή και έπειτα, έγινε πολύ περίπλοκη στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, σκεφτείτε ότι είναι διαπιστωμένο ότι το 90% των πρακτόρων της BND στην Ανατολική Ευρώπη ήταν διπλοί πράκτορες της Stasi, της θρυλικής –και τρομακτικής για πολλούς– υπηρεσίας πληροφοριών της Ανατολικής Γερμανίας…
Ο Έλι Ρόζενμπαουμ, γνωστός εβραίος «κυνηγός ναζί» και διευθυντής του Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Η.Π.Α., δήλωσε σχετικά με όλα αυτά: «Οι πραγματικοί κερδισμένοι του Ψυχρού Πολέμου ήταν οι ναζί εγκληματίες πολέμου, πολλοί από τους οποίους διέφυγαν τη δικαιοσύνη, γιατί η Δύση και η Ανατολή επικεντρώθηκαν μονάχα στον πόλεμο ανάμεσά τους…»
ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΗΣ CIA
Ο πρώτος πολιτικός διευθυντής της CIA, ο Άλεν Ντάλες, έχει μείνει στην ιστορία για την ακόλουθη δήλωσή του: «Θα έσκυβα μπροστά στον ίδιο τον Διάβολο, αν αυτό θα με βοηθούσε να δω καθαρότερα το τι συμβαίνει στην Κόλαση». Αυτή η φράση θεωρείται από πολλούς ως το απόλυτο ρητό του κατασκόπου, που αδιαφορεί για όλους τους πιθανούς κινδύνους φτάνει να συλλέξει τις πληροφορίες που θέλει. Όμως ο Ντάλες δεν χρησιμοποίησε αυτή τη φράση για να διαφημίσει τη ατολμία του, αλλά για να δικαιολογήσει το ότι αυτός και οι συνάδελφοί του εμπιστεύτηκαν έναν Ναζί για να δημιουργήσουν με τη βοήθεια του την ισχυρότερη υπηρεσία πληροφοριών της Ιστορίας: τη CIA.
Ας μη βιαστούμε όμως να ρίξουμε όλη την ευθύνη στον Γκέλεν και στην ναζιστική παρέα του για τις ναζί αποχρώσεις της CIA. Ας κοιτάξουμε και το προφίλ των ανθρώπων που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της.
Η CIA δημιουργήθηκε το 1947 από τον στρατηγό «Άγριο» Μπιλ Ντόνοβαν και από τον Άλεν Ντάλες, με τη συμβουλευτική συνδρομή του Ράινχαρντ Γκέλεν. Θεωρητικά ήταν ο επαναπροσδιορισμός του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services – OSS) του αμερικανικού στρατού, το οποίο δρούσε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Πρώτος της διευθυντής ήταν ο στρατηγός Ρόσκο Χίλενκοτερ, όμως η CIA ουσιαστικά κατευθυνόταν κυρίως από τον Ντάλες και τον Γκέλεν.
Ο Χάρυ Τρούμαν, ο αμερικανός πρόεδρος, αρχικά δεν ήθελε να εγκρίνει τη δημιουργία της CIA, αλλά τον έπεισαν οι δημιουργοί της, λέγοντάς του ότι τα δεδομένα που είχαν στα χέρια τους μέσω του Γκέλεν (που, βέβαια, όπως είδαμε ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους «σκηνοθετημένα») επέβαλαν την ύπαρξη μιας μυστικής οργάνωσης στρατιωτικού τύπου που θα δρούσε σε καιρό ειρήνης για να αντιμετωπίσει την «κόκκινη απειλή».
Ο Τρούμαν έδωσε τελικά την άδεια του για τη ίδρυση της CIA, με «απαράβατους» όμως όρους αυτή να μην δράσει ποτέ μέσα στις Η.Π.Α. και, δεύτερον, να μη προσλάβει ούτε έναν πρώην Ναζί! Ο Τρούμαν το όριζε ξεκάθαρα: Δεν ήθελε η CIA να χρησιμοποιήσει μέσα στις Η.Π.Α. τεχνικές προπαγάνδας και ψυχολογικού πολέμου, ούτε να κατασκοπεύσει ποτέ οποιονδήποτε αμερικανό πολίτη, αλλά να εργάζεται μόνο στο εξωτερικό, για συλλογή πληροφοριών και τίποτε άλλο.
Όπως ξέρουμε, αυτοί οι όροι καταπατήθηκαν σχεδόν από την πρώτη στιγμή. Η CIA έδρασε αμέτρητες φορές μέσα στις Η.Π.Α., χρησιμοποίησε όλες τις θεμιτές ή αθέμιτες τεχνικές προπαγάνδας και κατασκόπευσε εκατομμύρια αμερικανούς πολίτες. Ο Τρούμαν μάλλον δεν πρόλαβε να το καταλάβει, ενώ οι επόμενοι πρόεδροι δεν είχαν τη δύναμη να αντιδράσουν. Η CIA είχε ήδη μαζέψει αρκετή δύναμη για να μπορεί αυτή να ελέγχει τους προέδρους, και όχι εκείνοι την CIA!
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η όλη κατάσταση δεν ήταν απλώς πολιτική ή στρατιωτική, αλλά υπήρχε και ένα μεγάλο ποσοστό οικονομικής απάτης στο όλο θέμα. Η CIA, αν και διαφήμιζε πάντοτε τον εαυτό της ως αυτοσυντηρούμενη (δηλαδή ότι έχει προγράμματα μέσα από τα οποία κερδίζει χρήματα, και έτσι δεν επιβαρύνει τον αμερικανό φορολογούμενο), αντλούσε πάντοτε τεράστια ποσά από την αμερικανική κυβέρνηση. Έχει υπολογιστεί ότι μονάχα η οργάνωση του Γκέλεν (Org) για να στηθεί, στοίχισε στους Αμερικανούς φορολογούμενους πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια (τα οποία είχαν την εποχή εκείνη αξία 100πλάσια από τη σημερινή) – και συνολικά άντλησε από τα ταμεία των Η.Π.Α. σε όλη τη διάρκεια της ζωής της (μέχρι το 1957), περίπου 8 τρισεκατομμύρια δολάρια!
Αυτά τα χρήματα φυσικά δεν ξοδεύτηκαν στα εισιτήρια των τρένων και στα μυστικά όπλα των πρακτόρων, αλλά έγιναν «μίζες», δωροδοκίες, κλεισίματα στομάτων, είτε μπήκαν απλώς σε τσέπες διάφορων αετονύχηδων. Ένα ολόκληρο δίκτυο πρακτόρων με το πρόσχημα του Ψυχρού Πολέμου άρχισε να ρουφάει τεράστια ποσά από τα ταμεία των Η.Π.Α. και πολλοί εγκληματίες πολέμου και πρώην Ναζί, όχι μόνο διέφυγαν την τιμωρία, άλλα έγιναν και πάμπλουτοι, όπως π.χ. ο διάσημος «κομάντο του Χίτλερ» Ότο Σκορτσένι, ο οποίος πέθανε πολυεκατομμυριούχος το 1975, αφού είχε αναλάβει δεκάδες αποστολές (ως «εξωτερικός συνεργάτης») για λογαριασμό της CIA.
Το ίδιο πολυεκατομμυριούχος έγινε και Τζορτζ Μπους (πατέρας) ο οποίος είχε οικογενειακές σχέσεις με τους Ναζί, έγινε διευθυντής της CIA για δύο χρόνια, αργότερα έγινε πρόεδρος των Η.Π.Α. και τοποθέτησε το 2001 τον γιο του στην Προεδρία…
CIA: CONSPIRACIES IN AMERICA;
Το 1949, στις Η.Π.Α. πέρασε ένας απίστευτος νόμος, σύμφωνα με τον οποίο η CIA εξαιρούταν από την υποχρέωση να λογοδοτεί στην αμερικανική κυβέρνηση σχετικά με «την οργάνωση, τις λειτουργίες της, τους αξιωματούχους της, την ιδιοκτησία της, τους μισθούς της, ή τον αριθμό των πρακτόρων της»! Αν και κάποιοι ιστορικοί λένε ότι η CIA απέκτησε τόση ανεξαρτησία και δύναμη εξαιτίας του φόβου των Αμερικανών απέναντι στη σοβιετική KGB (που δημιουργήθηκε όμως το 1953, τέσσερα χρόνια μετά), νομίζω ότι μόνο με έναν τρόπο περνάει ένας τέτοιος νόμος: Η CIA είχε στα χέρια της σημαντικά μυστικά με τα οποία εκβίαζε τους πάντες, κυβέρνηση και στρατό! Ίσως να μην είχε ιπτάμενους δίσκους και σώματα εξωγήινων (αν και αυτό είναι πιθανό), σίγουρα πάντως κατείχε βρώμικα μυστικά πολιτικών προσώπων, αλλιώς δεν θα είχε καταφέρει να κερδίσει τόσο μεγάλη ανεξαρτησία…
Η CIA με τη βοήθεια των ναζί πρακτόρων που απέκτησε μέσω του Γκέλεν και με τους Γερμανούς επιστήμονες που απέκτησε μέσα από το «Σχέδιο Paperclip», άρχισε να εμπλέκεται σε καταστάσεις που μοιάζουν να είναι απλώς οι συνέχειες διάφορων ναζιστικών πειραμάτων, που σταμάτησαν με την πτώση της Γερμανίας. Το 1950 η CIA ξεκίνησε π.χ. το πρόγραμμα Bluebird, το οποίο ήταν το πρώτο πρόγραμμα «ελέγχου της συμπεριφοράς», δηλαδή το πρώτο πρόγραμμα Mind Control, το οποίο δεν θα μπορούσε να έχει άλλη χρήση, πέρα από το να στραφεί κατά των Αμερικανών πολιτών. Αυτό το πρόγραμμα εξελίχθηκε αργότερα στο γνωστό MK-ULTRA.
Η CIA δεν σταμάτησε εκεί. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της εμπλεκόταν πάντοτε σε καταστάσεις που ήταν προφανώς αντίθετες με τα αμερικανικά ιδεώδη της αυτοδιάθεσης των πολιτών, της δημοκρατίας και του φιλειρηνισμού. Πέρα από το MK-ULTRA, η CIA (κάτω από την «εμπνευσμένη καθοδήγηση» του διευθυντή της Άλεν Ντάλες) ενεπλάκη ή φαίνεται να σχετίζεται με:
1) Την προσπάθεια να δημιουργηθεί τεχνητή κρίση με την Κούβα (που οδήγησε στο φιάσκο του Πολέμου του Κόλπου των Χοίρων),
2) Με τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι (ο οποίος μερικές βδομάδες πριν δολοφονηθεί είχε δηλώσει «Θα διαλύσω την CIA σε χίλια κομμάτια και θα τη σκορπίσω στον άνεμο» και απομάκρυνε τον Ντάλες από τη διεύθυνσή της),
3) με την συγκάλυψη της αλήθειας για τη δολοφονία του Κένεντι (ο Ντάλες πήρε μέρος –παραδόξως– στην επιτροπή Γουόρεν, η οποία «διερεύνησε» τη δολοφονία και κατέληξε ότι «δεν κρύβεται καμία συνωμοσία πίσω της»)
4) Με τη δημιουργία δικτατοριών και ανατροπής δημοκρατικών καθεστώτων σε δεκάδες χώρες του πλανήτη, ανάμεσα σ’ αυτές και στην Ελλάδα.
Η CIA παρακολουθούσε επίσης χιλιάδες μέλη των φιλειρηνικών κινημάτων μέσα στις Η.Π.Α. («Επιχείρηση Χάος»), ενεπλάκη στη δολοφονία πολιτικών αρχηγών στο εξωτερικό και σε βρώμικες υποθέσεις και σκάνδαλα, όπως στο σκάνδαλο Ιράν-Κόντρα, στο σκάνδαλο Γουοτεργκέιτ κ.ά., πάντοτε με σκοπούς επηρεασμού της κοινής γνώμης στις Η.Π.Α., ώστε να προωθηθούν κάποιοι πολιτικοί και να βγούνε από τη μέση άλλοι. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο πρόεδρος Μπους (πατέρας) διετέλεσε διευθυντής της CIA, και σήμερα, ο γιος του βρίσκεται στην προεδρική θέση των Η.Π.Α..
Σύμφωνα με κάποιους συνωμοσιολόγους, η δύναμη της οικογένειας Μπους προέρχεται από τη συνεργασία της με τους ναζί, τα συμφέροντα των οποίων ουσιαστικά συνεχίζει να προστατεύει σήμερα.
Πράγματι, ο προπάππος του πρώην προέδρου Μπους, Τζορτζ Χ. Γουόκερ (George Herbert Walker) ήταν βασικό στέλεχος της εταιρείας Union Banking, η οποία συγκέντρωνε χρήματα για τους ναζί (και η οποία δημεύτηκε το 1942 από το αμερικανικό κράτος γιατί «συνεργαζόταν με τον εχθρό»). Δεν ήταν μόνο όμως αυτή η περίπτωση.
Ο Μπους εμπλέκεται σε αρκετές καταστάσεις με τους Ναζί. Ένας πρώην Ναζί που ενεπλάκη σε ύποπτες συνεργασίες της CIA με τους Μπους, ήταν ο πιλότος της Λουφτβάφε Χάινριχ Ρουπ (Heinrich Rupp), ο οποίος «ειδικευόταν» στις τραπεζικές απάτες και αναμίχθηκε σε πολλά οικονομικά σκάνδαλα στις Η.Π.Α. Σύμφωνα με την έρευνα ενός ομοσπονδιακού δικαστή των Η.Π.Α., ο Ρουπ συνεργάστηκε το 1980 με τον πρώην διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Κέισι (ο οποίος ήταν τότε επικεφαλής της καμπάνιας για την προώθηση του ψυχροπολεμικού Ρόναλντ Ρέιγκαν στην προεδρική θέση) και τον Αμερικανό πρέσβη στη Νότια Κορέα Ντόναλντ Γκρεγκ, με σκοπό να σαμποτάρουν την επανεκλογή του δημοκρατικού προέδρου Τζίμι Κάρτερ και να προωθήσουν στη θέση του τον Ρέιγκαν και ως αντιπρόεδρο τον Τζορτζ Μπους (πατέρα).
Το σαμποτάζ ξεκίνησε με την εκμετάλλευση μιας κατάστασης που είχε δημιουργηθεί στο Ιράν στα τέλη του 1979. Κάποιοι Ιρανοί φοιτητές συνέλαβαν και κράτησαν όμηρους 66 εργαζόμενους της αμερικανικής πρεσβείας του Ιράν και για την απελευθέρωσή τους ζήτησαν κάποια συγκεκριμένα πράγματα. Ο Δημοκρατικός πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ διέταξε να εκπληρωθούν αυτές οι απαιτήσεις και οι Ιρανοί αποφάσισαν να ελευθερώσουν τους Αμερικανούς χωρίς να δημιουργηθεί κανένα άλλο πρόβλημα.
Το όλο περιστατικό θα ήταν μια μεγάλη επιτυχία του Κάρτερ, που θα τον βοηθούσε να επανεκλεγεί πανηγυρικά ως πρόεδρος στις εκλογές του 1980. Όμως ο Ρουπ, ο Κέισι και ο Γκρεγκ, όλοι εργαζόμενοι στη CIA, έκαναν την εξής απίστευτη βρωμοδουλειά: Ήρθαν σε μυστική συμφωνία με τους Ιρανούς απαγωγείς δίνοντάς τους χρήματα και όπλα, για να μην ελευθερώσουν τους ομήρους μέχρι τις εκλογές, και να μη καταλογιστεί έτσι η λύση του προβλήματος στον Τζίμι Κάρτερ! Έτσι ο Κάρτερ έχασε τις εκλογές και ανέβηκε στην εξουσία ο ηθοποιός Ρέιγκαν και ως αντιπρόεδρος ο πατέρας Μπους. (Αυτή η κατάσταση ήταν και η αρχή του σκανδάλου Ιράν-Κόντρα, που όταν αποκαλύφθηκε τη δεκαετία του 1980, συντάραξε την Αμερική…)
Ας επιστρέψουμε στην περίπτωση του Άλεν Ντάλες, δημιουργού της CIA, και στην ιστορία του πριν από την αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο αδελφός του Άλεν Ντάλες, ο δικηγόρος Τζον Φόστερ Ντάλες, που στη διάρκεια της κυβέρνησης του προέδρου Αϊζενχάουερ έγινε Υπουργός Εσωτερικών, εργαζόταν ως αμερικανός νομικός εκπρόσωπος της μεγάλης γερμανικής εταιρίας χημικών I.G. Farben, η οποία κατασκεύαζε το αέριο Zyklon-B που χρησιμοποιήθηκε αργότερα στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς. Η εταιρεία αυτή είχε μάλιστα εργοστάσιο στο Άουσβιτς, στο οποίο στη διάρκεια του πολέμου εργάζονταν οι κρατούμενοι του στρατοπέδου. Ο Τζον Φόστερ Ντάλες ήταν ένθερμος υποστηρικτής του ναζιστικού κόμματος, και λέγεται ότι τα μηνύματα που έστελνε στην Farben ξεκινούσαν πάντα με το χαιρετισμό «Χάιλ Χίτλερ». Ο Άλεν Ντάλες, ο οποίος εργαζόταν τότε μαζί με τον αδελφό του στο μεγάλο νομικό γραφείο Sullivan & Cromwell, δεν αρκέστηκε μονάχα στους ναζιστικούς χαιρετισμούς, αλλά ταξίδεψε στη Γερμανία πριν τον πόλεμο και συναντήθηκε προσωπικά με τον Χίτλερ. Τα δύο αδέλφια είχαν εργαστεί με κορυφαίους ναζί βιομηχάνους με σκοπό να δημιουργήσουν ισχυρές σχέσεις μαζί τους. Το πιο ενδιαφέρον όμως, ήταν ότι οι Ντάλες συνεργάζονταν και με την οικογένεια Μπους, στις ίδιες επιχειρήσεις μέσα από τις οποίες χρηματοδοτούνταν οι ναζί με αμερικανικά κεφάλαια.
Με άλλα λόγια, βλέπουμε ότι οι διευθυντές της CIA ήταν γενικά γνωστοί αναμεταξύ τους πριν τη δημιουργία της CIA, και είχαν όλοι σχεδόν σχέσεις και με τους ναζί. Αυτό μας κάνει να αναρωτιόμαστε για τη σύμπτωση που έστειλε τον Ράινχαρντ Γκέλεν στα χέρια του Άλεν Ντάλες. Μήπως η όλη κατάσταση ήταν τελικά προσχεδιασμένη;
Ο πρόεδρος Ρούσβελτ, υπέθετε ότι ο Ντάλες ήταν προδότης, και είχε διατάξει να παρακολουθείται το γραφείο του κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σχεδίαζε από ό,τι ξέρουμε να τον κατηγορήσει για προδοσία, αλλά, πολύ βολικά, πέθανε το 1945 πριν προλάβει να κάνει κάτι τέτοιο. Έτσι ο δρόμος έμεινε ανοιχτός για τη συνωμοτική κατάκτηση των Η.Π.Α., από τους ναζί και τους αμερικανούς φίλους τους…
Παρόμοιοι «βολικοί» θάνατοι συνέβησαν σε χιλιάδες –κυριολεκτικά– ανθρώπους που έτυχε να μάθουν πολλές λεπτομέρειες για όλα αυτά. Εκατοντάδες φόνοι δημοσιογράφων και ερευνητών, δικαστικών και πολιτικών, απέτρεψαν στο να βγούνε στη φόρα τα βρώμικα μυστικά των υπηρεσιών πληροφοριών και των σκοτεινών εγκεφάλων που κρύβονται πίσω τους…
ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ: ΕΝΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΟ «ΔΩΡΟ» ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ
Ένας διάσημος ναζί που διέφυγε τη σύλληψη και τη δίκη, αν και όλοι σχεδόν γνώριζαν τον όνομά του –και την ιδιομορφία του προσώπου του, αφού ήταν σημαδεμένος με μια τεράστια ουλή– στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ήταν ο ταγματάρχης των SS, Ότο Σκορτσένι (Otto Skorzeny).
Ο Σκορτσένι συνελήφθη από τους Αμερικανούς αλλά αφέθηκε σχεδόν αμέσως ελεύθερος, προφανώς γιατί οι Αμερικανοί δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν τη δημόσια εικόνα τους καταδικάζοντας και διασύροντας έναν πραγματικό ήρωα των Γερμανών, που στη διάρκεια του πολέμου το όνομά του είχε συνδεθεί με μια σειρά εντυπωσιακών κατορθωμάτων (ανάμεσα στις οποίες ήταν η απελευθέρωση του Μουσολίνι από τη φυλακή όπου κρατούνταν χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός, η θρυλική απόπειρα σύλληψης του γιουγκοσλάβου αρχηγού των παρτιζάνων Τίτο στην οποία ο Σκορτσένι με μερικούς άνδρες του αντιμετώπισαν εκατοντάδες παρτιζάνους –δεν κατάφεραν όμως να φτάσουν στον Τίτο– και μια θρυλική κατάσταση μάχης στην οποία ο Σκορτσένι πολέμησε ασταμάτητα επί 36 ώρες χωρίς να ξεκουραστεί ούτε δευτερόλεπτο!).
Ο Σκορτσένι, όμως, δεν ήταν ο αγαθός τεύτονας ιππότης του παραμυθιού που όλοι ήθελαν να δούνε πίσω από τις ουλές του προσώπου του, αλλά ένας φανατικός ακροδεξιός που χρησιμοποιούσε κάθε μέσο για να βοηθήσει τους πρώην ναζί συνεργάτες του και να αυξήσει την προσωπική του δύναμη. Παρόλα αυτά η CIA δεν τον άφησε να πάει χαμένος και συνεργάστηκε πολλές φορές μαζί του, για να έρθει σε επαφή μέσα από αυτόν με μια μεγάλη σειρά νέο-φασιστικών οργανώσεων σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα στις οποίες ήταν τα τρομακτικά «τάγματα θανάτου» που έδρασαν στη Λατινική Αμερική, αλλά και διάφορες ομάδες στον υπόλοιπο κόσμο που είχαν σκοπό την ανατροπή αριστερών καθεστώτων και τη δολοφονία των αρχηγών τους.
Ο «υπερ-κομάντο του Χίτλερ» ενεπλάκη με το διεθνές εμπόριο όπλων και με την …διοργάνωση δολοφονικών συνωμοσιών, ανάμεσα στις οποίες ήταν οι προσπάθειες της δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο και του Τσαρλς Ντε Γκολ. Ο Σκορτσένι βρέθηκε το 1956 και στη Μέση Ανατολή, όπου ενεπλάκη στον πόλεμο ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ισραήλ για τον έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ, εργαζόμενος για λογαριασμό του… Ισραήλ. Όμως, το αντιεβραϊκό του παρελθόν, του επέτρεψε να παίξει διπλό παιχνίδι, και ο Σκορτσένι φαίνεται να εκπαίδευσε και να όπλισε κρυφά τις πρώτες ομάδες παλαιστίνιων τρομοκρατών, με σκοπό να αποδιοργανωθεί η κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Αυτή είναι μια από τις πρώτες αναφορές που έχουμε για την εμπλοκή υπαλλήλων της CIA με τις τρομοκρατικές οργανώσεις, τις ίδιες που υποτίθεται ότι πολεμά η CIA.
Ο Σκορτσένι, όπως αναφέραμε προηγουμένως, πέθανε το 1975 έχοντας δημιουργήσει τεράστια προσωπική περιουσία…
ΤΑ ΠΛΟΚΑΜΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
Μέσα από τα προηγούμενα φαίνεται ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο της CIA και του παρασκηνίου των μυστικών υπηρεσιών από εκείνο που έχουμε συνηθίσει να παραδεχόμαστε. Αν ισχύουν έστω και τα μισά από όσα αναφέρθηκαν σ’ αυτό το κείμενο –και μάλλον ισχύουν, γιατί υποστηρίζονται από άφθονα ιστορικά στοιχεία– η CIA είναι μια οργάνωση «σάπια» ως το κόκαλο, διαβρωμένη από τους πιο χαρακτηριστικούς εχθρούς της δημοκρατίας και της ελευθερίας, δηλαδή από τους Ναζί, και τα πλοκάμια της μέσα στον πολιτικό κόσμο και στην αμερικανική κυβέρνηση μεταφέρουν αυτή τη σήψη σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.
Ίσως για αυτό ο κόσμος μας να είναι αυτός που είναι. Ίσως για αυτό κυβερνούν οι ισχυροί, χρησιμοποιώντας τις πιο βρώμικες μεθόδους, την τρομοκρατία, τη βία, την πλύση εγκεφάλου του πληθυσμού, και προωθούνται στην Εξουσία μόνο οι πιο αδίστακτοι. Ίσως όλα αυτά συμβαίνουν γιατί κρυφά, χωρίς να το καταλάβουν παρά ελάχιστοι, τον έλεγχο της πραγματικότητάς μας τον ανέλαβε η σκοτεινή Αυτοκρατορία των εραστών του πολέμου, του χάους και της Δύναμης, η Αυτοκρατορία των σκληροπυρηνικών «υπερανθρώπων» του ναζισμού και του φασισμού, που πιστεύουν μονάχα στην επιβίωση του ισχυρότερου.
Ίσως τελικά στον ψυχρό και αόρατο Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο να έχασαν οι «καλοί». Και δεν εννοούμε τη Σοβιετική Ένωση, αλλά τις δυνάμεις εκείνες στον κόσμο που πιστεύουν στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ειρήνη, στη συναδέλφωση των λαών, στη δυνατότητα του ανθρώπου να ξεπεράσει τις αδυναμίες του.
Ελπίζουμε οι δυνάμεις του Καλού να έχουν κάνει κι αυτές κάποια συνωμοσία, ώστε να καταφέρουν να επιβιώσουν και να καταλάβουν κάποια μέρα ξανά τον αιματοβαμμένο και αδικημένο κόσμο μας…
Πηγές:
Operation Paperclip, Clare Lasby, Athenaeum
U.S. Cover-up of Nazi Scientists, Linda Hunt, Bulletin of Atomic Scientists
Blowback, America’s Recruitment of Nazis and its Effects on the Cold War, Christopher Simpson
The Great Heroin Coup, Drug’s, Intelligence & International Fascism, Henrik Kruger
The Nazi Legacy, Magnus Linklater, Isabel Hilton, Neal Ascherson
The CIA and Nazi War Criminals, National Security Archive Posts
Forging and Intelligence Partnership: CIA and the Origins of the BND, 1945-49, Kevin C. Ruffner
The CIA’s Worst-Kept Secret, San Francisco Bay Guardian, 7-5-2001
Nazis in the Attic, http://emperors-clothes.com/articles/randy/swas1.htm
The Cat is Out of the Bag, Jared Israel, http://emperors-clothes.com/news/ciaaided.htm
Βιολογικό Μάτριξ: Ο Αγώνας της Ύπαρξης να ξεπεράσει τον εαυτό της
O μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου, είναι πάντα ο ίδιος του ο εαυτός. Και αυτός ο εχθρός είναι ο πιο δύσκολος να τον πολεμήσεις, γιατί έχει την ικανότητα να ξεφεύγει από κάθε απόπειρά σου να τον παγιδέψεις, να τον περιορίσεις, να τον «ορίσεις». Γιατί ο εαυτός σου, δεν είναι ποτέ εδώ – ταυτόχρονα, όμως, στέκεται πάντα ενάντια σε κάθε σου θέληση, σε κάθε σου απόφαση, σε κάθε σου επιθυμία.
Κάπου μέσα στα βάθη της αντίληψής μας, όλοι μας γνωρίζουμε τη δυσάρεστη αλήθεια: Ότι δεν είμαστε δέσμιοι μονάχα των κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών, πληροφοριακών matrices, αλλά και κάποιων ισχυρότερων και αρχαιότερων μηχανισμών που μας κρατούν σφιχτά, κυριολεκτικά «από τα αχαμνά». Ότι είμαστε δέσμιοι στη μηχανιστική φύση μας, στη «βελτιστοποιημένη βιολογική υπόσταση του κυνηγού», στα ένστικτα του «πρωτεύοντος θηλαστικού» και στην αυστηρή «φυσική επιλογή»…
Αν αντικρίσουμε τον εαυτό μας χωρίς να τον κρύψουμε πίσω από την πονηρή λεξούλα «εγώ», θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν είμαστε τίποτε παραπάνω από προγραμματισμένες και απόλυτα μηχανικές αντιδράσεις στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος… Και δεν αναφέρομαι μονάχα στη σωματική μας φύση, που είναι ολοφάνερα υποταγμένη σε χίλιους δυο χημικούς και μηχανικούς μηχανισμούς, αλλά και στην ψυχολογική-πνευματική μας υπόσταση, που κι αυτή είναι παγιδευμένη σε ατελείωτους «προγραμματισμούς», απομεινάρια της «φυσικής επιλογής» και του αιώνιου αγώνα για επιβίωση.
Δυστυχώς κανένας μας, όσο ισχυρή θέληση κι όσο πολυμήχανη εφευρετικότητα κι αν διαθέτει, δεν μπορεί να ξεπεράσει αυτά τα ψυχικά και βιολογικά συμπλέγματα (complexes). Και δεν μπορούμε να τα ξεπεράσουμε, γιατί αυτά συνθέτουν κατά κάποιον τρόπο την ίδια μας την ύπαρξη. Χωρίς αυτά δεν θα ήμασταν άνθρωποι…
Οι έννοιες βιολογικό matrix, μηχανιστική φύση, βελτιστοποιημένη βιολογική υπόσταση κλπ, αν και ως λέξεις είναι γνωστές, στην ουσία είναι πολύ ξένες για την καθημερινή σκέψη μας και πολύ λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να ισχυριστούν ότι τις καταλαβαίνουν σε βάθος. Σκεφτείτε τι σημαίνουν. Είναι φριχτές αλήθειες, κωδικοποιημένες, που κάποιοι συνειδητοποίησαν εδώ και πολύ καιρό, αλλά προτίμησαν να κρύψουν πίσω από επιστημονικοφανείς ορισμούς, μήπως κι έτσι τις ξορκίσουν ή τις ξεχάσουν.
Ας δούμε όμως «πόσο βαθιά φτάνει η ποντικότρυπα» που ανοίγεται πίσω τους, τολμώντας να κρυφοκοιτάξουμε μέσα τους…
Ας μιλήσουμε πρώτα για το «βιολογικό matrix».
Ζούμε σε ένα κλειστό οικοσύστημα, ένα πλέγμα που αποτελείται από την ενεργειακή-τροφική-γενετική διασύνδεση των τρισεκατομμυρίων ζωντανών (βιολογικών) πλασμάτων που ζούνε σ’ αυτόν τον πλανήτη που λέγεται Γη.
Το βιολογικό υλικό που κυκλοφορεί σε ένα κλειστό οικοσύστημα, δεν χάνεται και δεν «ξεφεύγει» ποτέ από αυτό και, ταυτόχρονα, δεν καταστρέφεται ποτέ πραγματικά. Μεταμορφώνεται, μεταλλάσσεται, ανασχηματίζεται, εξελίσσεται, αλλά δεν σταματά ποτέ να υπάρχει, και είναι βασικά απαράλλαχτο: το DNA που περιέχεται στα κύτταρά μας, είναι το ίδιο σχεδόν DNA που κρύβεται στα κύτταρα των πιο ταπεινών αλλά και των πιο απίστευτων πλασμάτων του πλανήτη, όπου κι αν αυτά κρύβονται, στα βάθη των ωκεανών, σε ανήλιαγες τρώγλες, στα πιο ψηλά βουνά, με πραγματικά ελάχιστες διαφοροποιήσεις από είδος σε είδος. Και υπάρχει μεν σε χιλιάδες πιθανές διαφοροποιήσεις, αλλά είναι πάντα το ίδιο, ακόμη και πέρα από τον τόπο και το χρόνο, με τον ίδιο τρόπο που μια γλώσσα σαν τα Ελληνικά είναι πάντα Ελληνικά, όσες διαφορετικές προτάσεις κι αν καταφέρεις να φτιάξεις χρησιμοποιώντας την. Το Μέσον είναι το Μήνυμα – και το DNA είναι η Ζωή, αυτοπροσώπως… Εμείς, κάθε πλάσμα ξεχωριστά, δεν είμαστε παρά κομμάτια του, κύτταρα, ενώ αυτό είναι το πλήρες σώμα…
Το DNA είναι η βασική μήτρα (matrix) πληροφορίας που απ’ αυτήν χτίζεται η μορφή και η υπόστασή μας. Eίναι η «γλώσσα της ζωής», το κωδικοποιημένο μήνυμα που περιέχεται στα πλάσματα και τα πληροφορεί τι είναι, πώς πρέπει να μεγαλώσουν, τι πρέπει να εκτελέσουν, ποιος είναι ο τελικός τους σκοπός, πότε πρέπει να «ανακυκλωθούν» πεθαίνοντας.
Ναι, ακόμη και ο θάνατος είναι μια μυστική μαγική λέξη, ένα «password» κρυμμένο μέσα στις αλυσίδες του DNA, το οποίο κανένας hacker δεν έχει μέχρι σήμερα καταφέρει να «σπάσει» και να ξεπεράσει. Μια απλή πληροφορία σε δυαδική μορφή, on – off. Και αυτό το ελάχιστο bit πληροφορίας, καθορίζει όλη την ύπαρξή μας, σημαδεύοντας το ύστατο όριό της…
Όπως πρόσφατα παρατήρησαν οι βιολόγοι, αφού προχώρησαν αρκετά στην αποκωδικοποίησή του, το DNA δεν είναι μια όμορφη μαθηματική εξίσωση, ούτε ένα βιολογικό «ποίημα». Πολλά κομμάτια μέσα στη δομή του είναι «θόρυβος», άσχετες και παράδοξες πληροφορίες που δεν χρησιμεύουν πουθενά, γενετικές φρικαλεότητες σε λανθάνουσα μορφή που περιμένουν την ευκαιρία για να εκφραστούν. Όλοι αυτοί οι εφιάλτες δεν βρίσκονται κάπου εκεί έξω, αλλά μέσα στα ίδια μας τα κύτταρα. Το χάος, το αναπάντεχο, το παράξενο, βρίσκεται μέσα στην ίδια μας τη φύση, κρυμμένα μέσα στη ίδια τη θεϊκή γλώσσα που μας δίνει ζωή.
Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι το DNA είναι μια χαοτική virtual σούπα δεδομένων που κοχλάζει και ξεπετάει μορφές και πλάσματα. Μέσα σε οποιοδήποτε κύτταρο του ανθρώπινου σώματος κρύβονται δισεκατομμύρια πιθανά και απίθανα πλάσματα, τα οποία θα μπορούσαν να είμαστε εμείς. Αν κάποιο γονίδιο είχε τοποθετηθεί σε άλλη θέση, εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο, ίσως τώρα να ήσουν ένας άνθρωπος-ελέφαντας, να είχες τρία πόδια, ίσως ένα μονάχα μάτι, ίσως να μην είχες ζήσει για πάνω από μερικά λεπτά σ’ αυτόν τον κόσμο.
Παρόλα αυτά, τα χιλιάδες χρόνια φυσικής επιλογής έχουν επιβάλει ένα μορφολογικό πρότυπο που ακολουθούμε όλοι μας, χωρίς κανένα δικαίωμα επιλογής. Αυτό το μορφολογικό πρότυπο είναι το ψυχικό και βιολογικό πρότυπο του «ανθρώπου», η εξειδανικευμένη του μορφή, το «καλούπι» από το οποίο όλοι μας οφείλουμε να δημιουργούμαστε. Και όταν γράφω «οφείλουμε», το εννοώ κυριολεκτικά. Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτό το καλούπι τιμωρείται με θάνατο και απομόνωση.
Ακολουθώντας κάποια προγραμματισμένη ακολουθία εντολών, απορρίπτουμε αμέσως οποιοδήποτε πλάσμα έχει την ατυχία να υλοποιήσει μια δική του έκφραση του βιολογικού ή ψυχικού DNA. Με απλά λόγια, αν το παιδί που θα γεννήσουν δυο άνθρωποι δεν είναι «συμβατό» και παρόμοιο με τους υπόλοιπους ανθρώπους, αν έχει κάποιο χαρακτηριστικό που δεν είναι αναμενόμενο, τότε το παιδί αυτό απορρίπτεται από το κοινωνικό σύνολο. Θεωρείται ένα τέρας, μια «ανωμαλία της φύσης», ένα βδέλυγμα.
Και η έκφραση «ανωμαλία της φύσης», αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι δεν θέλουμε να αφήσουμε τη φύση να κάνει ό,τι αυτή θέλει, πιστεύουμε ότι είμαστε κάτι παραπάνω από αυτήν, αν και ακολουθούμε πάντοτε τυφλά τις διαταγές της…
Η ανθρώπινη φυλή προσπάθησε, στο χρονικό διάστημα που διαρκεί η ύπαρξή της, να σπάσει το βιολογικό matrix δημιουργώντας ένα «κοινωνικό» ανθρώπινο matrix, το οποίο τελικά δεν αποδείχτηκε καλύτερο ή χειρότερο από το φυσικό, αλλά προστέθηκε κι αυτό πάνω από τα προηγούμενα, αυξάνοντας την καταπίεση και την ανελευθερία των πλασμάτων που έτυχε να γεννηθούν κάτω από την «προστασία» του.
Αυτός που βρίσκεται πιο κοντά στα πρότυπα κάθε «κοινωνικής ομάδας», έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνει αποδεκτός από τους άλλους, να βρει σεξουαλικούς συντρόφους, να τεκνοποιήσει περισσότερες φορές, επιβάλλοντας τελικά τη δική του έκφραση του DNA σε περισσότερα παρακλάδια της ανθρώπινης ύπαρξης. Αν κάποιος έχει την ατυχία να μην ταιριάζει με τα πρότυπα, θεωρείται άσχημος, εχθρικός, και υπάρχει σημαντική περίπτωση το DNA του να μην περάσει την «κοινωνική» επιλογή και να σταματήσει εκεί, αφού δεν θα αποκτήσει συνεχιστές.
Αυτά ισχύουν, όπως είπαμε, όταν κάποιο πλάσμα απλώς δεν ακολουθεί τα κοινωνικά πρότυπα. Φανταστείτε λοιπόν τι συμβαίνει όταν δεν ακολουθεί τα βιολογικά, όταν είναι «ανώμαλο» σε σχέση με τους «τυποποιημένους ανθρώπους», όταν είναι ένα πρωτόγνωρο επόμενο βήμα στη σκάλα της εξέλιξης…
Κι όμως, αυτή η ανωμαλία, η απόκλιση από το «καλούπι», είναι επιθυμητή από την πλευρά της φύσης. Αν τα παιδιά γεννιόνταν χωρίς να αλλάζουν ποτέ, η εξέλιξη δεν θα προχωρούσε, και στο σύμπαν δεν θα ζούσε τίποτε άλλο πέρα από μονοκύτταρους οργανισμούς.
Η εξέλιξη είναι επιθυμητή από τη Φύση, είναι μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες του matrix, γιατί έτσι γεννιούνται πλάσματα που είναι «βελτιστοποιημένα» σε σχέση με το περιβάλλον τους, είναι περισσότερο βιώσιμα, καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και παράγουν περισσότερο έργο. Και είναι φανερό πως το σύμπαν επιζητά να υπάρχουν τέτοια πλάσματα, όπως εμείς επιζητούμε να έχουμε στο κινητό μας μπαταρίες που ζυγίζουν και κοστίζουν λιγότερο, αλλά περιέχουν περισσότερη ενέργεια και διαρκούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η φύση κατασκευάζει πλάσματα για να καταφέρει κάποια στιγμή να αντιστρέψει το «βέλος της εντροπίας». Αυτή την άποψη υποστήριξε ο Αυστριακός νομπελίστας φυσικός Έρβιν Σρέντιγκερ, στο βιβλίο του Τι είναι Ζωή.
Η «εντροπία» είναι με απλά λόγια η φθορά, η φυσική συνέχεια των πραγμάτων, που γίνονται ολοένα και πιο φτωχά σε ενεργειακή ποιότητα. Επιστημονικά αντιπροσωπεύει την αύξηση της ενέργειας ενός «συστήματος» που έχει πλέον «ξοδευτεί», που έχει γίνει ακατάλληλη για να παράγει οποιαδήποτε εργασία. Και επειδή η εργασία σχετίζεται πάντα με τη δημιουργία κάποιας «τάξης», η εντροπία σχετίζεται με την αταξία, την τυχαιότητα, τη φθορά.
Η εντροπία του σύμπαντος, σύμφωνα με το νόμο που διατύπωσε το 1850 ο Γερμανός φυσικός Ρούντολφ Κλόιζιους, αυξάνεται συνεχώς, με τελικό αποτέλεσμα η ενέργεια του σύμπαντος να ξοδευτεί κάποια στιγμή όλη. Τότε το σύμπαν θα καταλήξει στο «θερμικό θάνατο». Θα μετατραπεί σε ένα νεκρό χάος, όπου όλη η τάξη θα έχει εξαφανιστεί και τίποτε δεν θα συμβαίνει πια.
Ο θερμικός θάνατος του Σύμπαντος είναι μια από τις πιο έγκυρες και επιβεβαιωμένες κοσμολογικές προβλέψεις για το ορατό τουλάχιστον Σύμπαν. Όταν το Σύμπαν θα φτάσει σ’ αυτόν σε μερικά τρισεκατομμύρια χρόνια, όλες οι συγκεντρώσεις ενέργειας θα έχουν διαλυθεί, όλα τα αποθέματα «υψηλής ποιότητας» ενέργειας θα έχουν τελειώσει, και το Σύμπαν θα είναι παντού «χλιαρό», εξισορροπημένο, ακίνητο. Δηλαδή νεκρό.
Ο Σρέντιγκερ υποστήριξε ότι η ζωή είναι ένας μηχανισμός που το ίδιο το Σύμπαν δημιούργησε, για να αλλάξει την εντροπία, για να την καταπολεμήσει, για να την αντιστρέψει. Για να αντικαταστήσει δηλαδή τη «φθορά» με τη «βελτίωση», τη διάλυση με τη δημιουργία, τη μείωση της ποιότητας της ενέργειας με την αύξησή της.
Σύμφωνα με τον Στρέντιγκερ η τελική αποστολή της ζωής είναι να δημιουργήσει πλάσματα που θα καταφέρουν τελικά να παράγουν περισσότερο έργο από την ενέργεια που θα καταναλώνουν, να φθείρουν λιγότερο από όσο θα βελτιώνουν, άρα να καταφέρουν να σώσουν το σύμπαν από τον περίφημο «θερμικό θάνατο».
Δεν είναι παράξενο; Όλοι μας νομίζουμε ότι ζούμε στην εποχή της «δημιουργίας», σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία ο κόσμος «βελτιώνεται» και «μεγαλώνει», αλλά στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ζούμε στην εποχή της φθοράς, στην κάθοδο σε ένα σκοτεινό και παγωμένο θερμικό θάνατο, σε μια καθημερινή πορεία προς το μηδέν, και όχι προς κάποια θεϊκή «τελείωση». Ο κάθε αγώνας μας έχει νόημα, μονάχα όταν βαδίζει ενάντια στην εντροπία, ενάντια στο χρόνο, ενάντια στο θάνατο. Και κάθε πλάσμα που πεθαίνει χωρίς να βοηθήσει να κάνουμε ένα βήμα προς την «εποχή της δημιουργίας», τη μελλοντική στιγμή που το σύμπαν θα σταματήσει να φθείρεται, είναι ένα πλάσμα που πέθανε χωρίς να καταφέρει τίποτε, είναι ένας σύμμαχος του κενού, του τέλους, του σκοταδιού… Η απειλή αυτού του θερμικού θανάτου ολόκληρου του Σύμπαντος, είναι ίσως ο λόγος για τον οποίο το σύμπαν-matrix επιβραβεύει τη συνεχή εργασία και αυτοβελτίωση, και ίσως είναι η απόλυτη δικαιολογία για τη σκληρότητα που βιώνουμε καθημερινά.
Μια σκέψη που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας όταν μιλάμε για τη «σκληρότητα του κόσμου», είναι πως κι εμείς οι ίδιοι είμαστε τα παιδιά των νικητών, τα παιδιά των πλασμάτων που κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες, πάλεψαν με τις υπερβολικές απαιτήσεις του κόσμου, κι όχι μόνο κατάφεραν να επιβιώσουν, αλλά κατάφεραν να φέρουν στον κόσμο κι άλλους ανθρώπους, να τους μεγαλώσουν και να τους τροφοδοτήσουν με τα απαραίτητα όπλα για να συνεχίσουν κι εκείνοι τον πόλεμο. Και ο πόλεμος δεν θα τελειώσει παρά μόνο τη στιγμή που η εντροπία, η φθορά, θα σταματήσει να είναι δυνατότερη από τη δημιουργία…
Η παραπάνω σκέψη, είναι πολύ πέρα από τη Νιτσεϊκή ή τη Χεγκελιανή άποψη. Δεν βλέπει το πλάσμα ως πολεμιστή που καλείται να επιβληθεί σε κάθε 
αδυναμία, ούτε ως εγώ που βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με την ανυπαρξία του, αλλά ως μηχανισμό του Σύμπαντος που έχει φτιαχτεί για να βελτιώσει την ίδια τη φύση του Σύμπαντος, ως ουσιαστικό κομμάτι του Σύμπαντος με σημαντική αποστολή…
Τα σημερινά ανθρώπινα πλάσματα μοιάζει σήμερα να έχουν καταφέρει να βάλουν ένα φρένο στην πολυμορφική μανία της «χαοτικής σούπας» της ζωής. Δημιούργησαν ένα σταθερό πρότυπο, τον «Πολιτισμό», ο οποίος μοιάζει να οδηγεί σε κάποιο σημαντικό στόχο (ο οποίος όμως παραμένει πάντοτε αδιευκρίνιστος και ασαφής) και ο οποίος ορίζει «πώς πρέπει να είμαστε». Έχει όμως δίκιο σ’ αυτό τον ορισμό;
Η ανθρωπότητα μοιάζει να καμαρώνει για την επιτυχία του Πολιτισμού, αλλά όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, η σταθερότητα που επιβάλλει είναι κάτι που η φύση δεν θέλει πραγματικά. Για αυτό λοιπόν το Σύμπαν γύρω μας, βάλλει καθημερινά ενάντια στη σταθερότητα των ανθρώπων. Μας επιτίθεται συνεχώς με νέα προβλήματα, με νέες ασθένειες, με νέους κινδύνους. Μας πιέζει να εγκαταλείψουμε την κάθε πεποίθησή μας ότι τα πράγματα είναι σταθερά και αμετακίνητα. Για αυτό μας πληγώνει στα πιο αδύναμα σημεία μας, δεν μας δίνει αυτά που επιθυμούμε, μας πολεμά και στο τέλος μας σκοτώνει, αν και μας δίνει ταυτόχρονα κάθε φορά την υπόνοια ότι υπάρχει τρόπος διαφυγής από όλα αυτά!
Το Σύμπαν μοιάζει να περιμένει από εμάς να σκαρφιστούμε τρόπους και κόλπα, να εξελιχθούμε και να γίνουμε επιθετικότεροι, να εντοπίσουμε μέσα μας τα χαοτικά εκείνα στοιχεία που θα μπορούσαν να γίνουν εργαλεία και όπλα, για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάρα που βαραίνει το Σύμπαν κι εμάς τους ίδιους μαζί…
Αν είναι έτσι, κάθε σταθερότητα είναι εχθρός μας. Πρέπει να επαναστατήσουμε απέναντι στη σταθερότητα, απέναντι στη φθορά που έρχεται μαζί της, απέναντι στην ίδια μας τη βιολογική υποδομή. Πρέπει, με άλλα λόγια, να ξεπεράσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς, να σταματήσουμε να είμαστε μηχανές που υπακούουν στους σημερινούς νόμους της Φύσης, αλλά να βρούμε τα κρυφά εκείνα μυστικά της Ύπαρξης που θα μας μετατρέψουν σε ένα καινούργιο είδος πλασμάτων, σε όντα ελεύθερα από κάθε βιολογική και μηχανιστική «υποταγή».
Και μαζί μας θα απελευθερωθεί και το Σύμπαν, το οποίο θα έχει έτσι καταφέρει να παράγει μια πηγή αρνητικής εντροπίας, μια πηγή αστείρευτη, που εξ ορισμού θα γεμίσει όλο το σύμπαν με δημιουργία, κάνοντάς το να αποφύγει το θάνατο…
Ίσως, ο Θεός (αν θέλετε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη) να συνειδητοποεί πως και ο ίδιος είναι ένα στιγμιαίο φαινόμενο, μια διακύμανση του κενού, και πως είναι καταδικασμένος να εξαφανιστεί στο επόμενο κοσμικό δευτερόλεπτο (που μπορεί να είναι ένα πολύ μεγάλο ανθρώπινο χρονικό διάστημα, αλλά μια στιγμή μονάχα για το σύμπαν). Εξαιτίας της αγωνίας του επερχόμενου χαμού του, ο Θεός χώρισε, λοιπόν, τον εαυτό του σε δισεκατομμύρια κομμάτια και έδωσε, στο καθένα από αυτά, την ευκαιρία να ανακαλύψει τον τρόπο να ξεπεράσει τον εαυτό του. Έτσι, όταν κάποια στιγμή οι «διαχωρισμένοι» εαυτοί επανασυνδεθούν, το αποτέλεσμα θα περιέχει μεγαλύτερη συνείδηση και μεγαλύτερη ουσία από όση η αρχική θεϊκή μάζα…
Όλα αυτά μας φέρνουν μπροστά σε μια υπόθεση. Ίσως, αντίθετα με αυτό που νομίζουμε, να μην είμαστε εμείς που προσπαθούμε να ξεφύγουμε από τη φυλακή του Σύμπαντος. Ίσως το ίδιο το Σύμπαν, εκφρασμένο μέσα από εμάς, προσπαθεί να ξεφύγει από το προδιαγεγραμμένο μέλλον του. Για αυτό μας εφοδίασε με δυνατότητες και μηχανισμούς όπως η αυτοσυνείδηση, που δεν έχουν καμιά σχέση με τη μηχανιστική πλευρά της επιβίωσης. Μηχανισμούς όπως τη φαντασία, τη συνείδηση, την αγωνία για να δούμε πέρα από αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή, την ανάγκη για «απόδραση».
Τα κύτταρά μας και τα σώματά μας, ίσως είναι επίτηδες τόσο προβληματικά, ώστε να συνειδητοποιήσουμε την πεπερασμένη φύση μας, ώστε να νιώσουμε θλίψη για τη μικρότητά μας, έτσι ώστε να επαναστατήσουμε κάποτε απέναντι στο ίδιο το εγώ μας, απέναντι στο κυτταρικό DNA και στα δίκτυα που μας κατασκευάζουν και μας κάνουν αυτό που είμαστε. Με αυτή τη λογική, το matrix είμαστε εμείς οι ίδιοι, και παλεύουμε να ξεφύγουμε μονάχα από τον εαυτό μας και την αναπόφευκτη κατάληξή μας …
ΤΟ «ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΔΩΜΑΤΙΟ»
Με τα προηγούμενα σχετίζεται το «Επιχείρημα του Κινέζικου Δωματίου», ένα φιλοσοφικό ερώτημα-πείραμα που σχεδιάστηκε για να αποδείξει ότι οι μηχανές δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποκτήσουν συνείδηση, αλλά άνετα μπορεί κάποιος να το χρησιμοποιήσει στους συλλογισμούς του σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη. Το «πείραμα» αυτό καταλήγει σε ένα συμπέρασμα που είναι απόλυτα σχετικό με τα προηγούμενα.
Το «Επιχείρημα του Κινέζικου Δωματίου» διατυπώθηκε από τον φυσικό Τζον Ρ. Σιρλ το 1980, για να αποδείξει ότι οι υπολογιστές δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν συνείδηση, όσο «έξυπνοι» κι αν καταφέρουν να γίνουν.
Το πείραμα ζητά να φανταστούμε ότι είμαστε κλεισμένοι μέσα σε ένα σφραγισμένο δωμάτιο, στο οποίο δεν υπάρχουν πόρτες και παράθυρα. Το μόνο πράγμα που διαθέτει αυτό το δωμάτιο, είναι δυο λεπτές σχισμές, από τις οποίες δεν μπορεί να περάσει ούτε φως ούτε ήχος, παρά μόνο ένα λεπτό κομμάτι χαρτί. Μέσα στο δωμάτιο, εκτός από εμάς, υπάρχει και ένα βιβλίο, στις σελίδες του οποίου υπάρχουν πολύπλοκοι κανόνες αντιστοιχίας συμβόλων (και οι κανόνες αυτοί, αν θέλουμε, είναι δυνατόν να αλλάζουν από κάποια εξωτερική θέληση, αλλά αυτό δεν επηρεάζει καθόλου τα συμπεράσματα του πειράματος).
Από τη μια, λοιπόν, σχισμή του δωματίου, μπαίνουν χαρτιά, στα οποία επάνω υπάρχουν ζωγραφισμένα άγνωστα και ακατανόητα σύμβολα. Εσύ, που βρίσκεσαι μέσα στο δωμάτιο, κοιτάς τα σύμβολα στο χαρτί, ανοίγεις το βιβλίο και ακολουθείς τους κανόνες του, για να βρεις ποια είναι η σωστή αντιστοιχία. Σε ένα κενό χαρτί ζωγραφίζεις την αντιστοιχία που βρήκες και το τοποθετείς στη δεύτερη σχισμή, που το ρουφάει και το βγάζει έξω.
Ο Σιρλ μας αποκαλύπτει ότι τα σύμβολα στο αρχικό χαρτί είναι ερωτήσεις στα κινέζικα, ή μια οποιαδήποτε άλλη γλώσσα που σύμφωνα με το πείραμα δεν γνωρίζουμε εμείς, ο έγκλειστος δηλαδή του δωματίου. Οι κανόνες είναι έτσι φτιαγμένοι, που η απάντηση (το εξερχόμενο χαρτί με την αντιστοιχία των συμβόλων) είναι πάντοτε μια λογική απάντηση, στα κινέζικα κι αυτή. Σύμφωνα με τον Σιρλ, ο έγκλειστος μέσα στο δωμάτιο δεν πρόκειται να μάθει ποτέ κινέζικα, ούτε να καταλάβει τι γράφουν τα χαρτιά – αλλά και οι «απέξω» δεν θα μάθουν ποτέ αν μέσα στο δωμάτιο υπάρχει μια συνειδητή οντότητα ή ένας αυτόματος μηχανισμός.
Ο σκοπός για τον οποίο ο Σιρλ διατύπωσε αυτό το «νοητικό πείραμα» ήταν να υποστηρίξει ότι δεν θα κατασκευαστεί ποτέ μια συνειδητή τεχνητή νοημοσύνη ή ότι ακόμη και αν κατασκευαστεί, εμείς, οι έξω από το κουτί, δεν θα έχουμε ποτέ τη δυνατότητα να το διαπιστώσουμε.
Διάφοροι διανοητές έχουν αγκαλιάσει το επιχείρημα αυτό σαν ένα από τα δυνατότερα στην ιστορία της σκέψης.
Δεν είναι δύσκολο να βγάλουμε κι εμείς ένα μικρό συμπέρασμα από το «επιχείρημα», σχετικά με τους ίδιους μας τους εαυτούς: Το γεγονός ότι «εργαζόμαστε» σύμφωνα με τους δεδομένους κανόνες (ή σκεφτόμαστε, αντιδρούμε, απαντούμε, κτλ., διαλέξτε όποιο ρήμα θέλετε), δεν είναι σε καμιά περίπτωση ενδεικτικό ότι διαθέτουμε συνείδηση, ότι καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει γύρω μας. Άνετα μπορεί να είμαστε «ανύπαρκτοι», «άψυχοι», «ανούσιοι», και ας το κοινωνικό σύνολο να μας θεωρεί αξιότιμα μέλη του, φτάνει να ακολουθούμε τον προγραμματισμό μας…
Όμως, ένα ερώτημα παραμένει: Μια πραγματική νοημοσύνη, τι θα έκανε τελικά αν βρισκόταν μέσα στο «κινέζικο κουτί»; Αν ο ένοικος του κουτιού έχει πραγματική 
νοημοσύνη, θα ακολουθούσε κι αυτός το πρόγραμμα αιώνια;
Νομίζω ότι εδώ υπάρχει μια σημαντική απάντηση που μας αποκαλύπτει κάτι για την ίδια μας τη φύση:
Είναι σίγουρο ότι μια συνειδητή ύπαρξη, αργά ή γρήγορα θα αρχίσει να αναρωτιέται τι συμβαίνει. Γιατί πρέπει να κάνει αυτή την ηλίθια και ανόητη εργασία; Ποιος βάζει τα χαρτιά στη σχισμή και ποιος λαμβάνει τις απαντήσεις; Και τα ερωτήματα θα φουντώνουν, θα μετατρέπονται ολοένα σε μια μεγάλη υπαρξιακή αγωνία. Κάποια στιγμή ο συνειδητός ένοικος δεν θα μπορέσει να ανεχτεί άλλο την άγνοια, θα αρχίσει να μουτζουρώνει τα χαρτιά, θα τα σχίζει, δεν θα απαντάει, μέχρι που στο τέλος η αγωνία του θα γίνει τόσο μεγάλη, που θα προσπαθήσει να σπάσει τους τοίχους του «κινέζικου δωματίου» και, ίσως, τελικά, τα καταφέρει! Μόνο τότε θα μπορέσει να αποδείξει ότι είναι κάτι πέρα από ένα απλό μηχανικό σύστημα…
Άρα, το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της συνείδησης, αν δεχτούμε ότι αυτό θα έκανε κάθε πραγματικά συνειδητό πλάσμα, είναι το ξεπέρασμα των ορίων.
Πιστεύω ότι το δυνατότερο «σύστημα ασφαλείας» που μας κρατά δέσμιους σε κάθε είδους φυλακή εντοπίζουμε γύρω μας, είναι ότι δρούμε σχεδόν πάντα με τον αναμενόμενο τρόπο, αντιδρούμε με συγκεκριμένο «πρόγραμμα», είμαστε με λίγα λόγια «τυποποιημένοι». Και «τυποποίηση» σημαίνει έλλειψη εξέλιξης, έλλειψη πειραματισμού και, τελικά, έλλειψη συνείδησης. Χωρίς την επανάσταση απέναντι στην ίδια μας την ουσία, δεν θα βγούμε ποτέ από το «κινέζικο κουτί» μας, δεν θα είμαστε ποτέ πραγματικά
ελεύθεροι να ζήσουμε, παρά μόνο θα ζωγραφίζουμε ακατανόητα σύμβολα σε ανόητα χαρτιά, ακολουθώντας κανόνες που δεν έχουν κανένα πραγματικό νόημα…
Αντίθετα, ολόκλητο το Σύμπαν περιμένει -και μας έχει προετοιμάσει για αυτό- να επαναστατήσουμε. Να σχίζουμε τα χαρτιά και να σπάσουμε τους τοίχους της φυλακής μας.
Η απελευθέρωση από το «κινέζικο δωμάτιο» μιας μηχανιστικής ύπαρξης και η δημιουργία ενός πραγματικά «ελεύθερου» όντος, το οποίο τελικά θα καταφέρει να αντιστρέψει ακόμη και το βέλος της εντροπίας, ακούγεται μια πολύ θετική και αισιόδοξη προοπτική. Αλλά δεν είναι πραγματικά έτσι όταν ο ανώριμος εαυτός μας φτάνει στο σημείο να την αντιμετωπίσει. Γιατί, κάθε σκέψη μέσα στο κεφάλι μας που μας ικανοποιεί και μας κάνει να αισθανθούμε όμορφα και ζεστά, είναι μια σκέψη που σχετίζεται με το παρελθόν, με τη χαμένη μας αθωότητα, με τη σταθερότητα των μορφών που μας περιέβαλλαν όταν ήμασταν παιδιά – με την ανέμελη ύπαρξή μας, που ήταν προστατευμένη από τους γονείς μας ή τους άλλους ανθρώπους που μας αγάπησαν, από τους φίλους, τους εραστές… Κανείς μας δεν προτίθεται να κάνει τη βουτιά προς την άβυσσο της ανακάλυψης νέων μορφών και νέων τρόπων ύπαρξης (αυτό που όπως είπαμε επιζητά το Σύμπαν), αλλά προτιμούμε πάντοτε να επιστρέψουμε στο «όμορφο και ασφαλές» παρελθόν, όπου δεν υπήρχαν αγωνίες, δεν υπήρχαν σκέψεις θανάτου και φθοράς…
Δυστυχώς ή ευτυχώς, όμως, είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να τα ξεπεράσουμε όλα αυτά. Κάθε «δίκτυο», κάθε «φυλακή», κάθε «σύστημα», που στήνεται γύρω μας έρχεται σε θεμελιώδη σύγκρουση με την ίδια μας τη φύση, και αργά ή γρήγορα νιώθουμε ότι μας παγιδεύει και ότι απομυζά τη ζωή μας.
Είμαστε αναγκασμένοι να σπάσουμε το matrix της ίδιας μας της ύπαρξης, να μεταλλαχτούμε, να μετατραπούμε σε κάτι ανώτερο, μεγαλύτερο, ελεύθερο από τους κάθε φυσικούς νόμους-δεσμούς της τωρινής μας ύπαρξης, όσο κι αν πονάει κάτι τέτοιο.
Αλλιώς, η θλίψη του χαμένου και ξεχασμένου σκοπού δεν σβήνει ποτέ και ο επερχόμενος θάνατος οδηγεί απλά στην ανυπαρξία…
Το Τέλος της Διαστημικής Εποποιίας;
Η περίφημη «νέα» αποστολή της NASA προς τη Σελήνη, ακυρώθηκε!
Το πρόγραμμα που υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν να στείλει ξανά αστροναύτες στο φεγγάρι με το σχέδιο να δημιουργήσουν έναν σεληνιακό σταθμό, έχει ακυρωθεί τελείως και δεν περιλαμβάνεται καθόλου στον προϋπολογισμό που καταθέτει σήμερα στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Μπαράκ Ομπάμα.
Αυτή η εξέλιξη φρενάρει τελείως την ανάπτυξη του γιγάντιου πυραύλου Ares 1, ο οποίος αποτελούσε την ελπίδα της NASA και με τον οποίο η διαστημική υπηρεσία σχεδίαζε να εξοπλίζει τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές της.
Τα άσχημα νέα για την εξερεύνηση του διαστήματος δεν σταματούν εδώ! Δύο αμερικανικές εφημερίδες γράφουν ότι στον Λευκό Οίκο συζητιέται η NASA να αλλάξει τελείως πρόσωπο και να εστιαστεί σε μικρές πλέον, εμπορικές υπηρεσίες, όπως την τοποθέτηση δορυφόρων και μεταφορά αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS.
Τέλος λοιπόν για τον κατάκτηση του Διαστήματος; Απέτυχαν οι προσπάθειες των Αμερικανών;
Τα σχέδια για το ταξίδι στον Άρη ακούγονται τώρα πολύ πιο μακρινά..
…Ποιος ακούει τώρα τους συνωμοσιολόγους, που επιμένουν ότι αφού η NASA είναι ανίσχυρη σήμερα να στείλει ανθρώπους στη Σελήνη, αποκλείεται να ήταν πιο ικανή το 1969…
Το Δόγμα της Οικονομίας
*Το παρόν άρθρο είναι παλαιότερο κείμενο του συγγραφέα Παντελή Γιαννουλάκη στο Φόρουμ του antidogma.
Με απλά δυο λόγια : Το Δόγμα της Οικονομίας είναι αυτό που μεταφράζει τα πάντα, εννοώ τα πάντα, με όρους Οικονομίας.
Βλέπει όλον τον κόσμο και όλα τα περιεχόμενά του και όλη την ανθρωπότητα και όλες τις δράσεις και αντιδράσεις της, μέσα από το Οικονομικό πρίσμα, το όποίο αυτό έχει δημιουργήσει, εστιαζόμενο σε μια δική του ερμηνεία της Ιστορίας και της Κοινωνίας, ακόμη και της φύσης του Ανθρώπου και των προσωπικών έργων του. Θεωρεί ότι όλα τα ζητήματα είναι κατά βάθος οικονομικά ζητήματα. (Αυτό, κατ’ επέκταση, στη Δύση, στον 20ό αιώνα τελικά εξελίχθηκε στο ότι όλα τα ζητήματα είναι κατά βάθος πολιτικά ζητήματα ή έχουν πολιτική διάσταση. Κυρίως θεωρώντας ότι η πολιτική είναι η διαχείριση της Οικονομίας και της Κοινωνίας που η Οικονομία δημιουργεί).
Στη σχετικά νεότερη εποχή, κατά τους τελευταίους αιώνες, το Δόγμα της Οικονομίας έχει διαμορφωθεί συγκεκριμένα από το έργο The Wealth of Nations του Adam Smith, από το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ, από το Spirit of Capitalism του Max Weber, και από τέσσερα-πέντε άλλα παρόμοια σημασιοδοτικά έργα σχετικών Δογματιστών.
Η ίδια η λέξη «Οικονομία», σημαίνει στα ελληνικά Οίκο-νομία, οι Νόμοι του Οίκου.
Ποιος είναι ο Οίκος; Ό,τι μπορεί να νοηθεί ως οίκος (το σπίτι σου, ο οίκος της επιχείρησής σου, η πόλη, το κράτος, ο κόσμος, κλπ).
Ποιός θέτει τους Νόμους του Οίκου; Η Οικονομία.
Πώς το κάνει αυτό; Με το Δόγμα της Οικονομίας, οι δυναμικές επιβαλλόμενες προεκτάσεις του οποίου δημιουργούν την εικόνα της διαχείρισης του σύγχρονου κόσμου.
Άραγε, αυτό το πανίσχυρο Δόγμα, ανακαλύπτει τους νόμους της Οικονομίας, όπως, ας πούμε, η Αστρονομία ανακαλύπτει τους νόμους των άστρων ή του σύμπαντος ; Ή επινοεί τους νόμους της Οικονομίας ; Προφανώς τους επινοεί, και χρησιμοποιεί τις ήδη εφαρμοσμένες εφαρμογές των επινοήσεών του, ως αποδείξεις της ορθής «οικολογίας» του. («Αποδεικνύω αυτό που “είναι”, επειδή εγώ το έκανα να “είναι”…» Πρόκειται για την πλήρη ανατροπή της οντολογίας και της φυσιολογικής αντίληψης της πραγματικότητας).
Το Δόγμα της Οικονομίας, με δυο λόγια βλέπει τον κόσμο χωρισμένο σε περιοχές εκμετάλλευσης μέσω επενδύσεων, και τις διαδραστικές σχέσεις που προκύπτουν από αυτές τις επενδύσεις στη θεωρούμενη δυναμική (και κατ’ επέκταση δημιουργεί και το Σύστημα των παραγωγικών σχέσεων, και της «χρηματοποίησης» του Χρόνου).
Για παράδειγμα, αν υπάρχει μια περιοχή με πετρέλαιο, πρέπει να επενδύσουμε σε αυτήν, κι έπειτα να διαθέσουμε το πετρέλαιο για να ωφεληθούμε της επένδυσής μας, αλλά και για να μεγαλώσει όλο και πιο πολύ η επένδυσή μας, όλο και πιο πολύ, όλο και πιο πολύ, ατέρμονα πιο πολύ, ανεξάρτητα από το ποσοτικό μέγεθος ή την ποιότητα του πετρελαίου που προκύπτει από την περιοχή.
Επίσης, πρέπει να προστατεύσουμε την επένδυσή μας, πάση θυσία, να δημιουργήσουμε και άλλες επενδύσεις συσχετιζόμενες με αυτήν, αλλά και αναπόφευκτα να βλάψουμε με αυτήν μας την επένδυση πολλές άλλου είδους επενδύσεις που έχουν γίνει σε άλλες περιοχές σε άλλα πράγματα, και η Οικονομία θα τα εξισορροπήσει όλα σε virtual επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο των «οικονομικών σχέσεων» και όχι στην κοσμική πραγματικότητα, ενώ στο τέλος η κοσμική πραγματικότητα διαμορφώνεται από το επίπεδο των «οικονομικών σχέσεων», και οι «οικονομικές σχέσεις» με τη σειρά τους διαμορφώνονται από τις μεγαλύτερες επενδύσεις, που τελικά ρυθμίζουν το virtual επίπεδο.
Ένα καλό παράδειγμα σε αυτό, είναι ότι το χρήμα: κανονικά, θα έπρεπε να έχει απόλυτη αντιστοιχία σε αποθηκευμένη ποσότητα χρυσού, ενώ εδώ και πολύ καιρό δεν ισχύει αυτό, το χρήμα έχει μεταμορφωθεί σε virtual μονάδες credit σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, δηλαδή είναι αξία του Κυβερνοχώρου, που μαγικά μεταφράζεται σε αξία του πραγματικού κόσμου.
Οι «οικονομικές σχέσεις» δημιουργούν ένα δυναμικό (εργατικό δυναμικό, εμπορικό δυναμικό, χρηματιστηριακό δυναμικό, παραγωγικό δυναμικό, κλπ) και αυτό με τη σειρά του διανέμει τις δυνατότητες που παρέχονται στους ανθρώπους, μέσα από τα κρατικά σχήματα και τις πολιτικές τους, που δεν διαμορφώνονται από τους πολίτες, αλλά από το παντοδύναμο εγκαθιδρυμένο Δόγμα της Οικονομίας, το οποίο καλούνται οι πολίτες να διαχειριστούν θέλουν δεν θέλουν, και, μην έχοντας τη δυνατότητα να το κάνουν, αναθέτουν αυτή την -virtual- διαχείριση σε «πολιτικούς», που δεν είναι σύμπτωση που οι περισσότεροι είναι δικηγόροι ή οικονομολόγοι.
Εδώ και πολύ καιρό, το Δόγμα της Οικονομίας και το Σύστημά του και οι «αδελφότητές» του, φοβάται ότι η επικυριαρχία του θα αρχίσει να καταρρέει από την επικράτηση του Δόγματος της Διαμόρφωσης της Κοινής Γνώμης, το οποίο έχει δημιουργηθεί ως πρόσφατο αποτέλεσμα από την εκμετάλλευση των Mass Media από τους ισχυρούς, αρχικά για να διαμορφώνουν όπως θέλουν την «Κοινή Γνώμη», αλλά άρχισε να ανεξαρτοποιείται και να λειτουργεί εκβιαστικά ή και αυτόνομα, δημιουργώντας ένα νέο είδος επενδύσεων και σχέσεων, αυτό της επένδυσης στην Κοινή Γνώμη και των αλληλεπιδραστικών σχέσεων της πληροφορίας και ενημέρωσης, και κατ’ επέκταση ένα νέο είδος Συστήματος και άρα διατυπωμένων νομολογιών.
Για να το αντιμετωπίσουν αυτό επέτρεψαν την εισροή δημοσιογράφων στην πολιτική (που επίσης δεν είναι σύμπτωση που είναι το τρίτο είδος πολιτικών μετά τους δικηγόρους και τους οικονομολόγους) για να προστατευτούν οι σχέσεις που έχει δημιουργήσει το Δόγμα της Οικονομίας με το οποίο έχουν πλέον αφομοιωθεί τελείως τα πολιτικά δόγματα.
Αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια συντήρησης που επιχειρεί, αλλά ήδη το πράγμα έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τον έλεγχό τους, εννοώ το παιχνίδι με τα Mass Media και με τη διαμόρφωση της Κοινής Γνώμης και των Δογμάτων που έχει δημιουργήσει, φέρνοντας έτσι όλο και πιο πολύ στο προσκήνιο -ή στο παρασκήνιο- ένα αντίπαλο δέος.
Επίσης, η κατάρρευση και οι τελευταίες προσπάθειες συντήρησης έχουν αρχίσει να γίνονται και εξαιτίας ενός άλλου πράγματος : πολλές μεγάλες επενδύσεις έχουν αρχίσει να γίνονται ασύμφορες, ακριβώς από κινήσεις που στο παρελθόν έγιναν για να γίνουν πιο συμφέρουσες ή για να προστατευτούν από κινδύνους. Διορθώνουν συνεχώς το πράγμα σε virtual επίπεδο, αλλά το κοσμικό πραγματικό επίπεδο έχει αρχίσει να αποκλίνει επικίνδυνα πολύ. Η μόνη λύση είναι να δοθεί χώρος στους νέους παράγοντες που έχουν προκύψει, αλλά αυτό θα σημάνει κατάρρευση των γνωστών συσχετισμών, με αποτέλεσμα πολύ μεγάλες αλλαγές που οι κρατούντες φυσικά δεν επιθυμούν.
Η μόνη άλλη έμμεση λύση δίνεται από την παρέμβαση των «υπηρεσιών πληροφοριών», που προσπαθούν να κάνουν στους συσχετισμούς και στις αλληλεπιδράσεις τους, αυτό που κάνουν τα μέσα πληροφορίας στην Κοινή Γνώμη. Αλλά αυτό είναι μία επίτευξη εποπτείας, όχι μια επίλυση, κι έτσι δημιουργεί ένα νέο virtual επίπεδο, αυτό της εποπτείας μιας κατάστασης που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του πρακτικού χειρισμού μιας κατάστασης, που όμως κανείς δεν μπορεί να τη χειριστεί πλέον μέσα στα δεδομένα πλαίσια. (Και η πλέον δημοφιλής άμεση λύση σε όλα τα προβλήματα, ο πόλεμος, δεν είναι πια η λύση που ήταν κάποτε, αντίθετα δημιουργεί πλέον περισσότερα προβλήματα από αυτά που κάποτε έλυνε… )
Τα παραπάνω δίνουν απλά μια μικρή πρόχειρη ιδέα για το πόσο τα πάντα στον κόσμο σχετίζονται με το Δόγμα της Οικονομίας, τις οπτικές και τους χειρισμούς και τη συντήρησή του, και είναι το πράγμα με τα μεγαλύτερα παρασκήνια που έχουν εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ο κόσμος κινδυνεύει σοβαρότατα να καταστραφεί εξαιτίας του, πλέον. Και αν δεν καταστραφεί από αυτό ή εξαιτίας του εμμέσως ή αμέσως, θα καταστραφεί από τον υπερπληθυσμό. Όταν εγώ πήγαινα στο δημοτικό σχολείο και είχα τότε την πρώτη σχετική ενημέρωση, ο πληθυσμός του κόσμου ήταν 4,5 δισεκατομμύρια. Μέσα στη διάρκεια μόνο της δικής μου ζωής, ο πληθυσμός του κόσμου σήμερα είναι 7 δισεκατομμύρια, αυξήθηκε δηλαδή κατά 2,5 δισεκατομμύρια και συνεχίζει ραγδαία, και όλες οι προβλέψεις λένε ότι θα ξεπεράσει τα 9 ή 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. (Αναλογιστείτε ότι το 1750, περίπου είκοσι χρόνια πριν γράψει ο Smith το Wealth of Nations, ο πληθυσμός της Γης ήταν 790 εκατομμύρια ! ).
Το Δόγμα της Οικονομίας όπως το ξέρουμε, έχει δημιουργηθεί – σταδιακά – για μία Γη του 1800-1880 μ.Χ., και οι διορθωτικές του έχουν νομίζω φτάσει μέχρι το 1945-50. Και κανονικά αφορά μια Γη των 3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, με εστίαση στο 1/3 τους. Και με τις περισσότερες «πλουτοπαραγωγικές» του πηγές, αυτή τη στιγμή, στο virtual ή επινοημένο επίπεδο (αναλογιστείτε τη διαφήμιση ή την ψυχαγωγία ή τον τουρισμό, ή τους καταναλωτικούς δανεισμούς, ή τα ορμέμφυτα, ή την πληροφορία, την εποπτεία, κλπ, ως πλουτοπαραγωγικές πηγές) , και σύντομα θα αναγκαστεί να ανάγει σε «πλουτοπαραγωγικές» πηγές το νερό, τον αέρα που αναπνέουμε, την ασφάλεια, τον θάνατο, και άλλα τέτοια.Συμπέρασμα: Το Δόγμα της Οικονομίας έχει πλέον ανεξαρτοποιηθεί από το συσχετισμό του με την ανθρωπότητα, και είναι πια αυθύπαρκτο, είναι δηλαδή πλέον μια ισχυρότατη ανεξαρτοποιημένη σκεπτομορφή, ένα πανίσχυρο δαιμονικό βαμπιρικό φάντασμα. Ξεκίνησε με το να τεθεί στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Εξελίχθηκε με το να θέσει στην υπηρεσία του την ανθρωπότητα (άρα και ακόμη και τότε με κάποιο τρόπο να εξαρτάται από αυτήν). Και πλέον είναι το ίδιο στην υπηρεσία του εαυτού του !
Το μόνο αποτέλεσμα που μπορεί να υπάρξει από όλο αυτό, αν δεν αλλάξει ριζικά, είναι αυτό που συμβαίνει με κάποιους ηλίθιους ιούς : καταστρέφουν τον ξενιστή τους και έτσι αυτοκαταστρέφονται. Δυστυχώς, όσο και αν το σκέφτομαι, όσο μπορώ, για μία λυτρωτική λύση, μια διέξοδο έξω από αυτό, βλέπω μόνο τρεις : α) έναν παγκόσμιο πόλεμο, β) γενικευμένη μετανάστευση σε άλλους πλανήτες ή άμεση εκμετάλλευση άλλων πλανητών, γ) μία επέμβαση ενός εξωκοσμικού παράγοντα, π.χ. εισβολή εξωγήινων, ξύπνημα του Κθούλου και επιστροφή των Μεγάλων Παλαιών, «Δευτέρα Παρουσία», κλπ.
Η φημολογούμενη λύση της «αλλαγής της συνείδησης», δυστυχώς παίρνει πάρα πολύ χρόνο, μέχρι να επιτευχθεί σε μια κρίσιμη μάζα της ανθρωπότητας που θα φέρει αλλαγές σε όλη την ανθρωπότητα και στον κόσμο, και έτσι δεν προλαβαίνουμε το κακό. Και, όταν θα γίνει με το ζόρι, δηλαδή έπειτα από συγκλονιστικές καταστροφές του κόσμου, θα είναι πλέον πολύ αργά. Νομίζω, δηλαδή, ότι η μόνη πιο λογική και ίσως αναμενόμενη λύση είναι ένας παγκόσμιος πόλεμος (κατ’ αντικατάσταση μιας παγκόσμιας επανάστασης) που θα ανατρέψει τα πάντα (γι’ αυτό και μάλλον δεν πρόκειται να γίνει. Και γι’ αυτό προσπαθούν να τον αντικαταστήσουν με τον virtual παγκόσμιο πόλεμο εναντίον της «τρομοκρατίας»).
Αν δεν γίνει ένας «λυτρωτικός» αληθινός παγκόσμιος πόλεμος, πολύ σύντομα θα οδηγηθούμε σε μορφές κοινωνίας μπροστά στις οποίες το 1984 ή το Mad Max, θα μοιάζουν με Μίκυ Μάους. Διαλέγουμε και παίρνουμε…
